Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014

ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΟ ΚΟΝΤΣΕΡΤΟ ΓΙΑ ΔΥΟ ΒΙΟΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΑΛΚΩΤΑ


Ο μεγάλος Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949) έγραψε το Κοντσέρτο για δύο βιολιά στο χάραμα της απελευθέρωσης (1944-45). 
Το κοντσέρτο αυτό είναι το πρώτο ελληνικό έργο «λόγιας» μουσικής που χρησιμοποιεί μελωδία από το ρεμπέτικο τραγούδι ως βάση για το 2ο μέρος του. Ο Σκαλκώτας "δανείζεται" το τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη "Θα πάω εκεί στην Αραπιά" και οικοδομεί το δικό του αριστούργημα.
Παραθέτουμε εδώ την α' παγκόσμια ηχογράφηση, σε ενορχήστρωση Κωστή Δεμερτζή. 
Ερμηνεύουν: Γιώργος Δεμερτζής (β' βιολί), ο οποίος έχει παίξει και ηχογραφήσει τα άπαντα του Σκαλκώτα για βιολί και κουαρτέτο εγχόρδων και ο Σίμος Παπάνας (α' βιολί). 
Την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ) διευθύνει ο μαέστρος Βασίλης Χριστόπουλος. Το έργο εκδόθηκε σε cd (2008), μαζί με δύο άλλα έργα του Σκαλκώτα, από την Σουηδική BIS.
Στην εκδήλωση που προετοιμάζουμε στην Οικία Κατακουζηνού θα κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στην "Αραπιά" του Σκαλκώτα. 
Στο παλιότερο άρθρο μας "Το ρεμπέτικο του Σκαλκώτα"  γράφαμε μεταξύ άλλων γι' αυτό το έργο κι αυτή τη μοναδική ηχογράφηση:
Ο Γιώργος Δεμερτζής και ο Σίμος Παπάνας μας «τραγουδούν» υπέροχα το «Θα πάω εκεί στην Αραπιά», πιο χρωματικά, είν’ αλήθεια, από τη μελωδία του Τσιτσάνη, μα αυτό ήθελε κι ο Σκαλκώτας. Ένα «λαϊκό τραγούδι» για βάση, και πάνω του, όπως παρατηρεί εύστοχα ο Κ. Δεμερτζής, «να στήνει ονειρικές και εξώκοσμες παραλλαγές». Δεμερτζής και Παπάνας μας καθιστούν κοινωνούς μιας από τις πιο όμορφες μουσικές του Σκαλκώτα. Και ενός έργου - ορόσημου για την ελληνική μουσική πραγματικότητα. Και γι’ αυτό τους είμαστε ευγνώμονες. 
Ο Μίνως Δούνιας στο προμνημονευθέν κείμενό του για το ρεμπέτικο λέει πως «η μελωδική γραμμή του χαρακτηρίζεται, ως επί το πλείστον, από μια καταθλιπτική κατιούσα». Νομίζω ότι αυτό το αντιλαμβάνεται πολύ καλά όταν ακούει την επεξεργασία Σκαλκώτα στο θέμα του Τσιτσάνη, αλλά θα το εκλάβει ως αρετή κι όχι ως υστέρημα. Δεμερτζής και Παπάνας παίζουν με τη δέουσα μελαγχολία, που φωτίζει τις απόκρυφες πτυχές του εαυτού… Οι δοξαριές, σταλαγματιές γλυκασμού. Ας θυμηθούμε ότι ο συνθέτης γράφει το έργο σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Κατοχή… Με την απελευθέρωση να υποφώσκει…
Π.Α.Α.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails