Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Τσολιάς στην Πόλη (ή Απόκριες στα Ταταύλα)


Πάνος Σκουρολιάκος 
Μπορεί ένας εύζων με φουστανέλα και τσαρούχια να κυκλοφορεί στην Κωνσταντινούπολη; Βεβαίως. Τις απόκριες! Η πανάρχαια ανάγκη του ανθρώπου πίσω από τη μάσκα να προβάλει, να σατιρίσει και να καυτηριάσει στραβά κι ανάποδα της ζωής λυτρώνει την κοινωνία από πολλές εντάσεις. 
Έχω δει στα καστοριανά ραγκουτσάρια αξιοπρεπέστατους ανθρώπους διονυσιασμένους, κυριολεκτικά, να τραγουδούν σκωπτικά άσματα «κατωτάτου επιπέδου» και το επόμενο πρωί, οχυρωμένοι μέσα στο σκούρο κοστούμι τους, να εφορμούν στις ασχολίες ενός απολύτως συντηρητικού βίου. Άλλωστε και στο θέατρο το ίδιο κάνουμε. Πίσω από έναν ρόλο μιλούμε για οικεία κακά, «χωρίς παρεξήγηση» κυριολεκτικά. 
Η ρωμιοσύνη της Κωνσταντινούπολης, λοιπόν, είχε από παλιά το δικό της καρναβάλι. Μπακλαχοράνι λεγότανε και ο τόπος όπου λάβαινε χώρα πάντα την Καθαρά Δευτέρα ήταν τα Ταταύλα ή Κουρτουλούς. Μια συνοικία κοντά στο Πέρα, εξαιρετικά ανηφορική. Δεν ανεβαίνεις εύκολα τη μεγάλη ανηφόρα, ε ξου και το «Καροτσέρη τράβα να πάμε στα Ταταύλα». Στο ψηλότερο σημείο υπάρχουν οι ναοί του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Αθανασίου. Ανάμεσά τους ατέλειωτα μποστάνια παλιότερα, πυκνή δομή πολυκατοικιών σήμερα. Τα Ταταύλα, ήταν μια συνοικία αποκλειστικά ελληνική, σύμφωνα με οθωμανικό φιρμάνι. Έντονη ήταν πάντα και η πνευματική της ζωή. Από τον 19ο αιώνα δίνονταν παραστάσεις θεατρικών έργων, γίνονταν εκδόσεις βιβλίων συγκεντρώνοντας πλήθος φιλότεχνων και διανοουμένων της εποχής. Ονομαστές και με σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα, ήταν η «Φιλανθρωπική Αδελφότης Ταταούλων» καθώς και η «Φιλόπτωχος Αδελφότης Ταταούλων». Δραστήρια θεατρικά συγκροτήματα, όπως ο «Ελληνικός Αγαθοεργός Θίασος Ταταούλων», και το «Εαρινόν Θέατρον Ταταούλων» συμπλήρωναν την πνευματική ζωή της διάσημης ακόμα και σήμερα γειτονιάς της Βασιλεύουσας. 
Πολλές ερμηνείες υπάρχουν για την ονομασία των αποκριάτικων αυτών γιορτών. «Μπακλά» στα τούρκικα σημαίνει κουκιά. «Xoρντάν» στα περσικά σημαίνει τρώω. Αλλά και το «χορόν» σημαίνει τον κυκλικό χορό. Και στήνονταν τρικούβερτοι χοροί από Ταταυλιανούς και λοιπούς Ρωμιούς της Πόλης στο ξέφωτο του Αϊ -Δημήτρη, εκεί που είναι σήμερα το τέρμα των λεωφορείων. Το χασαποσέρβικο, τα ρεμπέτικα και βέβαια τα πολίτικα τραγούδια ξεσήκωναν όχι μόνο τους Ρωμιούς αλλά και μουσουλμάνους και Εβραίους που συμμετείχαν. Στο Μπακλαχοράνι εμφανίζονταν όχι μόνο μουσικοί αλλά και ζογκλέρ, λατέρνες και άρματα καρναβαλιστών. Μασκαρεύονταν ομαδικά και κάθε γειτονιά, φρόντιζε ώστε να ξεχωρίσει σε χιούμορ και πρωτοτυπία. Έλληνες λήσταρχοι με φουστανέλες και φέσια εμφανιζόντουσαν, γιατροί που εξέταζαν «αρρώστους» και ξεγεννούσαν «ετοιμόγεννες» στη μέση του δρόμου, κηδείες με «φέρετρα», «παπάδες» κι «εξαπτέρυγα» παρήλαυναν, ενώ το ρακί έρεε άφθονο! Τα φαγητά ήταν νηστίσιμα, ενώ στις πλαγιές των Ταταούλων γινόταν και το πέταγμα του «ουτσουρμά», δηλαδή του χαρταετού. 
Όπως κάθε τέτοιου είδους εκδήλωση, έτσι και αυτές οι πολίτικες απόκριες δεν μπορούσε παρά να θεωρούνται κακόφημες για τις «καλές οικογένειες» της Πόλης. Αυτές έδιναν συνήθως δεξιώσεις στα σπίτια τους ή έπαιρναν μέρος σε χορούς μέσα σε κοινοτικές αίθουσες ή πολυτελή κέντρα. 
Στην κορυφή των Ταταούλων, όμως Ρωμιοί παρέα με Τούρκους, Εβραίους, αλλά και μέλη άλλων εθνοτήτων, γλεντούσαν και πίσω από το μασκάρεμα εκείνης της ημέρας έκαναν τη δική τους κριτική στα καλά και τα δύσκολα της ζωής. 
Το Μπακλαχοράνι άρχισε γύρω στα 1920 να φθίνει ώσπου στα 1941 έσβησε τελείως. Όμως, όπως όλα τα δυνατά στοιχεία του κοινωνικού βίου, έτσι κι αυτό, είχε αφήσει πίσω του μια φήμη δυνατή που πυροδοτούσε τη νοσταλγία. Οι παλιοί Ρωμιοί της Πόλης, οι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν τα τελευταία χρόνια εκεί αλλά και Τούρκοι νοσταλγοί του ρωμαίικου καρναβαλιού, το αποζήτησαν και το ζωντάνεψαν ξανά. Το 2009 και ακόμα το 2010 στο πλαίσιο της Κωνσταντινούπολης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το Μπακλαχοράνι ξαναζωντάνεψε! 
Πρωτεργάτες δύο Ελλαδίτες που ζουν στην Πόλη και ένας Τούρκος. Η Μαρίνα Δρυμαλίτου, ο Χάρης Θεοδωρέλης, καθηγητής Λατινικών στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και συνιδρυτής του ελληνοτουρκικού ρεμπέτικου συγκροτήματος Ταταυλιανό Κέφι (Tatavla Keyfi) και ο συγγραφέας του βιβλίου «Το Κουρτουλούς (Ταταύλα) που έζησα» Χουσεΐν Ιρμάκ. 
Ντύθηκαν ξανά αποκριάτικες στολές λοιπόν, παρέλασαν, ρεμπέτικες κομπανίες σκόρπισαν το κέφι, πήρε μέρος και το χορευτικό συγκρότημα της Μεγάλης του Γένους Σχολής, ενώ «ενισχύσεις» από τη Θεσσαλονίκη κυρίως συμμετείχαν στα γλέντια. Tο Μπακλαχοράνι θα ζωντανέψει ξανά και την Καθαρή Δευτέρα του 2014 στα Ταταύλα. Παράλληλα, στην αίθουσα της Βουλγάρικης Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη, το Ζάππειο Σχολείο, υπό την αιγίδα του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, διοργάνωσε αποκριάτικο ξεφάντωμα, ενώ ο Σύνδεσμος Αποφοίτων του σχολείου, έστησε ξεχωριστά τη δική του αποκριάτικη γιορτή. Στις 2 Μαρτίου, ο Μορφωτικός Σύνδεσμος Μοδίου και η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Χαλκηδόνας διοργανώνουν αποκριάτικο χορό με το συγκρότημα Ταταυλιανό Κέφι. 
Δεν σβήνει η σπίθα λοιπόν. Και μακάρι το πατροπαράδοτο γλέντι των Ρωμιών της Πόλης να ζωντανεύει κάθε χρόνο. Είθε, το πατροπαράδοτο Μπακλαχοράνι να διασκεδάζει πάντα τους ανθρώπους και να τους συμφιλιώνει για ό,τι καλό, ό,τι δημιουργικό.
Δείτε παλιότερες αναρτήσεις της Ιδιωτικής Οδού για το Μπακλαχοράνι

«ΤΑ ΠΕΡΙΞ» του Τσιτσάνη, του Μάνου και της Μελίνας


Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 
Το δημοφιλές ζεϊμπέκικο «Όταν συμβεί στα πέριξ» (Της μαστούρας ο σκοπός) έγραψε ο Βασίλης Τσιτσάνης, στίχους και μουσική, μέσα στην Κατοχή, τον χειμώνα του 1942 στην Θεσσαλονίκη. Σε δίσκο κυκλοφόρησε από την Columbia το 1946 με τον Στράτο Παγιουμτζή και τον Στέλιο Κερομύτη.
Ο ίδιος ο Τσιτσάνης διηγείται: 
«Ήταν αργά το βράδυ χειμώνας του ‘42, και καθόμουν μέχρι την ώρα που επιτρεπόταν η κυκλοφορία στο καφενείο ΝΕΟΝ που ήταν απέναντι από τον Λευκό Πύργο. Ξαφνικά μου ήρθαν στο μυαλό εικόνες από τότε που ήμουν παιδάκι, δικές μου αληθινές που τις έζησα με κοντά παντελονάκια μαθητής τότε στα Τρίκαλα. Το σπίτι μου στα Τρίκαλα ήταν κοντά στις στρατώνες επί της οδού Λαρίσης. Τα απογεύματα στην έξοδο τους οι βαρυποινίτες περνούσαν από μπροστά μου και τους έβλεπα. Γιατί οι στρατώνες ήταν γεμάτες από βαρυποινίτες. Εγώ 16 χρονών παιδάκι δεν είχα ησυχία όλη την ημέρα με το μπουζούκι στα χέρια. Πήγαινα και τους έβλεπα τι έκαναν. Και μου έλεγαν έλα μια μέρα κοντά μας να μας δεις τι έχουμε και τι κάνουμε. Μια μέρα πήγα κοντά εκεί που ήταν μαζεμένοι πίσω από τις στρατώνες που ήταν όλο χωράφια. Και τους είδα όλους μαζεμένους τριγύρω από φωτιές, με λουλάδες και τα τέτοια. Οι εικόνες αυτές σφηνώθηκαν στο μυαλό μου. Αυτές οι εικόνες μου ήρθαν εκείνο το βράδυ στο ΝΕΟΝ. Και γράφω αμέσως τις λέξεις: Όταν συμβεί στα πέριξ φωτιές να καίνε, πίνουν οι μάγκες αργιλέ. Φωνάζω τον καταστηματάρχη, τον Ηλία τον Ευδαίμονα, και του λέω τώρα συνέλαβα ένα τραγούδι, ένα δίστιχο και πάω στο σπίτι να το φτιάξω. Αν δεν το φτιάξω δεν θα ησυχάσω. Πάω σπίτι έχοντας αυτές τις λίγες λέξεις μόνο. Και μετά έγραψα και τα υπόλοιπα λόγια …». 


Το τραγούδι αυτό του Τσιτσάνη, όπως και άλλα δικά του της Κατοχής, συγκίνησε τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος το συμπεριέλαβε στον δίσκο του "Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη", που εξέδωσε το 1962 και πρόκειται για μια επιλογή ρεμπέτικων τραγουδιών ενορχηστρωμένα, για μικρή ορχήστρα, από τον Χατζιδάκι, με τρόπο που να εκφράζουν την τραγική ατμόσφαιρα του 1945.
Στα περιεχόμενα του δίσκου του Χατζιδάκι το τραγούδι τιτλοφορείται ως εξής: «Όταν ανάψουν οι φωτιές» (Όταν συμβεί στα πέριξ). Στο σημείωμα το δίσκου έγραψε, μεταξύ άλλων ο Χατζιδάκις:
«…σαν προσευχή, θέλησα να κάμω αυτόν τον δίσκο και νομίζω πως πέτυχα να ξαναζωντανέψω όλο εκείνο το μελωδικό υλικό, που χρόνια τώρα διατηρούσα μέσα μου και συγχρόνως να εκφράσω όλη την εφηβική ευαισθησία ενός Νέου Έλληνα με παράδοση, μαζί με κείνη τη λεπτή κι ανοιξιάτικη θρησκευτική ατμόσφαιρα του Επιταφίου». 


Αλλά το τραγούδι αυτό τιτλοφόρησε, θα λέγαμε, κι έναν άλλο δίσκο του Χατζιδάκι: «Τα πέριξ» με τη Βούλα Σαββίδη (1974), που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά διασκευές του Χατζιδάκι πάνω σε ρεμπέτικα που τον σημάδεψαν, χωρίς τη χρήση μπουζουκιού. Ο δίσκος κλείνει με την Β. Σαββίδη να τραγουδάει το «Όταν συμβεί στα πέριξ». Φέτος συμπληρώνονται ακριβώς 40 χρόνια από τότε.
Και την ίδια χρονιά το τραγούδι αυτό συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο L' Oeillet Rouge όπου η Μελίνα Μερκούρη το τραγουδάει με γαλλικούς στίχους του Serge Lama και τίτλο "la fumee des cigarettes". «Τα πέριξ» γαλλιστί από την Μελίνα κάνουν το γύρο της Ευρώπης την εποχή εκείνη, σε μια ενορχήστρωση που θυμίζει πολύ την ορχηστρική του Χατζιδάκι στις «Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη».


Φέτος, που έχουμε ιδιαιτέρως μνήμη και των τριών (Τσιτσάνης – 30 χρόνια από το θάνατό του και Μελίνα και Μάνος 20 χρόνια από την «αναχώρησή» τους), τους νοσταλγούμε πολύ και δη αυτές τις «ερωτικές» συνυπάρξεις τους.

Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ


Δημήτρης Μπαλτᾶς 
Εttore Lo Gatto, Le mythe de Saint-Pétersbourg. Histoire-Légende-Poésie, trad. Chr. Ginoux, Éditions de l’ aube, Paris 2012, σελ. 429 
Τό βιβλίο τοῦ γνωστοῦ Ἰταλοῦ σλαβολόγου Ettore Lo Gatto (1890-1983) εἶναι μία παρουσίαση τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως μέ βάση τίς διαστάσεις της (ἐθνικές, κοινωνικές, πολιτικές, οἰκονομικές) οἱ ὁποῖες ἀναδεικνύονται στήν ρωσσική λογοτεχνία τοῦ 19ου καί τοῦ 20οῦ αἰ. 
Ἀπό τήν ἐποχή τοῦ μοναχοῦ Φιλοθέου ἡ Μόσχα εἶχε χαρακτηρισθεῖ ὡς «Τρίτη Ρώμη» (σσ. 14-15). Αὐτός ὁ μύθος ἔδωσε τήν θέση του σ’ ἕνα δεύτερο μύθο, περί τοῦ λεγομένου «ἀνοιχτοῦ παραθύρου πρός τήν Εὐρώπη» (σ. 72), ὁρατό σύμβολο τοῦ ὁποίου φιλοδόξησε νά ἀποτελέσει ἡ ἴδια ἡ Πετρούπολη. Πρόκειται γιά τίς μεταρρυθμίσεις τοῦ Μ. Πέτρου οἱ ὁποῖες ὁδήγησαν βαθμιαία στήν δυτικοποίηση τῆς ρωσσικῆς ζωῆς. Παράλληλα ἡ Πετρούπολη χαρακτηρίστηκε ἐπίσης ὡς ἡ «Παλμύρα τοῦ Βορρᾶ» λόγῳ τῆς πολιτιστικῆς, οἰκονομικῆς καί ἐμπορικῆς ἀναπτύξεώς της (σ. 111 καί σ. 135). 
Φυσικά ὁ συγγραφέας παρακολουθεῖ τήν παράλληλη πορεία τῆς Μόσχας καί τῆς Πετρουπόλεως (κεφ. 7) ὡς «κέντρο ἀνταγωνισμοῦ μεταξύ τῶν σλαβόφιλων καί τῶν δυτικόφιλων» (σσ. 230-231), ὁ ὁποῖος ὡς γνωστόν διήρκεσε ὅλον σχεδόν τόν 19ο αἰ. 
Τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ βιβλίου (σσ. 171-387) εἶναι μία περιδιάβαση στούς Ρώσσους λογοτέχνες τοῦ 19ου καί τοῦ 20οῦ αἰ. (ἀπό τόν Πούσκιν ὥς τόν Μαντελστάμ) μέ ἀφορμή τίς προσεγγίσεις τους στό θέμα «Πετρούπολη». Σέ πολλά σημεῖα τοῦ βιβλίου ὁ Lo Gatto σχολιάζει τήν γνωστή –καί κάπως παράδοξη- ρήση τοῦ Νικολάϊ Γκόγκολ (1809-1852) ὅτι «ἡ Μόσχα εἶναι ἀναγκαία στήν Ρωσσία· ἡ Ρωσσία εἶναι ἀναγκαία στήν Πετρούπολη» (λ.χ. σ. 199). 
Αγία Πετρούπολη, Λευκές νύχτες

Ἡ Πετρούπολη εἶναι μία σειρά ἀπό σύμβολα: τοῦ ρομαντισμοῦ (σ. 217), τῆς ἀναπτύξεως πού ἔφερε ἡ ἐκβιομηχάνιση τῆς ἀγροτικῆς χώρας (σ. 282), τῆς γραφειοκρατίας (σ. 292) ἀλλά καί τῆς καθημερινότητας τῶν (φτωχῶν καί ἀσήμαντων) ἀνθρώπων ἡ ὁποία ἀναδεικνύεται μέσα ἀπό τά ἔργα τοῦ Γκόγκολ καί τοῦ Ντοστογιέφσκι (1821-1881). 
Ἄν καί ὁ συγγραφέας συμπεραίνει ὅτι «τό σύμβολο ὅπως καί ὁ μύθος ἔχουν μέσα στήν ἱστορία μικρότερη ἀξία ἀπό τά γεγονότα πού τούς γεννοῦν» (σ. 400), εἶμαι τῆς γνώμης ὅτι καί ὁ μύθος ἐμπεριέχει μέρος τῆς ἀλήθειας, ἰδιαιτέρως μάλιστα ὅταν πρόκειται γιά τήν ἱστορία τῆς Ρωσσίας, ἡ ὁποία σημαδεύτηκε πάντοτε ἀπό κρίσιμες ἀλλαγές (πβ. σ. 395). 
Εἶναι βέβαιο ὅτι τό βιβλίο παρουσιάζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον, τόσο ἀπό λογοτεχνικῆς ὅσο καί ἀπό ἱστορικῆς πλευρᾶς.

Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

Η "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ" ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΕ Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

Από το πρόγραμμα της συναυλίας της Ορχήστρας των Χρωμάτων της 28-3-1990

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Στις 28 Μαρτίου 1990, ημέρα Τετάρτη, παρακολούθησα στο ΠΑΛΛΑΣ την 4η συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων, της νεοϊδρυθείσης τότε ορχήστρας από τον Μάνο Χατζιδάκι (Νοέμβριος 1989) που τάραξε τα νερά των μουσικών πραγμάτων της χώρας.
Το πρόγραμμα της συναυλίας ανατρεπτικό. Στο πρώτο μέρος Το βόδι πάνω στα κεραμίδια του Μιγιώ και 4 άριες με τον τενόρο Σώτο Παπούλκα. Στο δεύτερο μέρος η Ελληνική Αποκριά, σουίτα μπαλέτου του Μίκη Θεοδωράκη.
Έμεινα άναυδος με την Ελληνική Αποκριά ή Carnaval του Θεοδωράκη. Έργο που άρχισε να γράφεται το 1947, όταν ο συνθέτης ήταν εξόριστος στην Ικαρία, και ολοκληρώθηκε το 1953 με αφορμή τον ομώνυμο μύθο που εμπνεύστηκαν ο Βασίλης Ρώτας και ο Σπύρος Βασιλείου (από την Αποκριά στην Παλιά Αθήνα) και απέδωσε το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου. 

Μακέτα του σκηνικού και κοστουμιών του Σπύρου Βασιλείου
Δομημένο με συνιστώσες του λαϊκού και του δημοτικού μας πολιτισμού, το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στην Όπερα της Ρώμης το 1954, δηλαδή πριν 60 χρόνια. Το Ελληνικό Χορόδραμα, που έκλεινε τότε τρία χρόνια ζωής, έδωσε τρεις παραστάσεις στην Όπερα της Ρώμης, ύστερα από επίσημη πρόσκληση της Ιταλικής Κυβέρνησης. Μαζί με τις επαναλήψεις των χοροδραμάτων του Μάνου Χατζιδάκι (καλλιτεχνικού διευθυντή του Ελληνικού Χοροδράματος) Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές και Το Καταραμένο φίδι, παρουσιάστηκε και η Ελληνική Αποκριά, που ήταν η δεύτερη συνεργασία του Μ. Θεοδωράκη με το Ελληνικό Χορόδραμα (η πρώτη ήταν το 1952 με το Ορφέας και Ευρυδίκη). Την ορχήστρα διηύθυνε ο Ανδρέας Παρίδης. Υπάρχει μια ιστορική ηχογράφηση του 1954, υπό τον Ανδρέα Παρίδη. 


Μ. Θεοδωράκης, Ανδρέας Παρίδης, Μ. Χατζιδάκις
Ρώμη  1954

Ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει για εκείνη την εποχή:
"Νομίζω ότι ο Μάνος βρήκε τότε, στη δεκαετία του ’50, τον δρόμο του που αργότερα θα γινόταν και δικός μου δρόμος. Το θέατρο, το Ελληνικό Χορόδραμα και αργότερα ο κινηματογράφος τον βοήθησαν να λυτρωθεί από τις φαντασιώσεις των προτύπων της ευρωπαϊκής μουσικής και να ακολουθήσει έναν δρόμο μοναδικό, προσωπικό, πρωτότυπο και βαθιά ελληνικό. Ο Καραγκιόζης ήταν ένα καθαρό αριστούργημα γεμάτο μελωδικές ιδέες, η μια πιο φωτεινή απ’ την άλλη, και ρυθμικές παραλλαγές γεμάτες πρωτοτυπία και λάμψη. H πρώτη γραφή του για πιάνο ήταν για μένα και η πιο γνήσια και αποκαλυπτική. Όταν ακολούθησε η ενορχήστρωση, τότε άρχισαν και τα προβλήματα που παραμένουν άλυτα έως σήμερα. Πώς μπορείς να ενορχηστρώσεις ένα καθαρά ελληνικό έργο χωρίς να προδώσεις τον βαθύτερο χαρακτήρα του;
Στο μεταξύ η δική μου αγωνία συνεχιζόταν παίρνοντας όλο και πιο δραματική μορφή για μένα. Με το ένα μάτι στη Δύση και με το άλλο στην Ελλάδα… Τι να κάνω; Πώς να το κάνω; Πώς να συνδυάσω, πώς να παντρέψω αυτούς τους δύο κόσμους;

φωτογραφία από την παράσταση του Ελληνικού Χοροδράματος με την Ελληνική Αποκριά (1954)
Όταν άκουσε ο Χατζιδάκις τη δική μου Ελληνική Αποκριά τον είδα με μεγάλη μου ανακούφιση να συμφωνεί. Άλλωστε το έπαιζε συχνά με την Ορχήστρα των Χρωμάτων και είχε κάνει απόπειρες να ολοκληρώσει μια ηχοληψία όπως ο ίδιος την ήθελε: με τελειότητα. Τι ήταν εν τέλει το έργο αυτό; Νομίζω μια πρόταση για ενορχήστρωση ενός καθαρά ελληνικού μουσικού υλικού…
Ευτύχησα να είμαι μαζί του στην Όπερα της Ρώμης στα 1954, όταν ο Ανδρέας Παρίδης διηύθυνε με τους Ιταλούς μουσικούς τον Καραγκιόζη και την Ελληνική Αποκριά. Βγαίναμε και οι δύο για πρώτη φορά στην εμβληματική Ευρώπη των μεγάλων συμφωνιστών! Την επομένη εγώ θα πήγαινα στο Παρίσι να δαμάσω επιτέλους τα φαντάσματα της συμφωνικής μουσικής που με βασάνιζαν, ο δε Μάνος θα γύριζε στην Ελλάδα ακολουθώντας έναν δρόμο που ο ίδιος είχε στρώσει και που θα είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση μιας κορυφής που ήταν ίσως η πιο ψηλή για όλους μας: το Ελληνικό Τραγούδι". (εφημ. Το Βήμα, 15-6-2003).




Ο Μάνος Χατζιδάκις στο πρόγραμμα εκείνης της συναυλίας της 28ης Μαρτίου 1990, οπότε και διηύθυνε την Ορχήστρα των Χρωμάτων στην Ελληνική Αποκριά σημείωνε:
"Η Ελληνική Αποκριά είναι γέννημα μιας περιθωριακής ευαισθησίας που έμελλε να σφραγίσει τον τόπο εδώ και 40 χρόνια, σε πείσμα των κρατούντων και των εμπόρων" Και σχολιάζοντας στη συνέχεια τα μέρη του έργου γράφει για την "Καμήλα": "Μες στην οποία υπάρχει το υπέροχο θέμα του σαξοφώνου που το έκλεψα συνειδητά για να γράψω το τραγούδι μου Το πέλαγο είναι βαθύ, πιστεύοντας όπως ο Στραβίνσκυ πως ...οι μεγάλοι κλέβουν ενώ οι μέτριοι μιμούνται".
Και καταλήγει ο Χατζιδάκις: "Οφείλω να ομολογήσω ότι κατέχομαι από ιδιαίτερη συγκίνηση που παρουσιάζω απόψε αυτό το έργο του Μίκη. Είναι ένα κομμάτι από τη ζωή μου".

Το 2005, χρονιά κατά την οποία γιορτάστηκαν τα 80χρονα του Μίκη, η Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τον Μίλτο Λογιάδη ερμήνευσε, στο πλαίσιο συναυλιών (στο Μέγαρο Μουσικής) με Συμφωνικά έργα του Θεοδωράκη, και την Ελληνική Αποκριά, που τόσο αγαπούσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Αυτή η εκτέλεση κυκλοφόρησε και σε ψηφιακό δίσκο (Legend). 
Παραθέτουμε εδώ κάποια αποσπάσματα από το έργο, τα μέρη του οποίου είναι τα εξής:


Overture (Εισαγωγή) 
Men ’ s Dance (Ανδρικός χορός) 
Grand Dance (Μεγάλος Χορός) 
Erotic Dance (Ερωτικός Χορός) 
Divertimento (Ντιβερτιμέντο) 
Three Carnival Dances (Τρεις Χοροί του Καρναβαλιού) 
α. Maypole (Γαϊτανάκι) 
β. Little Horse (Αλογάκι) 
γ. Camel (Καμήλα) 
Girl ' s Dance (Χορός της Κοπέλας) 
Finale (Φινάλε)


Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ (CARNAVAL) παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 1957 με τη Συμφωνική Ορχήστρα του B.B.C. υπό τη διεύθυνση του Collin Davis. 
Ακούστε την ιστορική, ανέκδοτη αυτή ηχογράφηση εδώ

ΑΡΧΙΜ. ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΣ π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΕΝΤΖΑ: "...θα κινηθώ μέσω μηνύσεων..."


Στο βιβλιαράκι με τον τίτλο “Το μεγάλο σκάνδαλο” του π. Παναγιώτου Μεντζά, το οποίο περιλαμβάνει τεύχη του περιοδικού “Ενοριακή Κίνησις” που επιμελείται ο ίδιος, δημοσιεύεται (σ. 17) μία πολύ ενδιαφέρουσα επιστολή του Αρχιμ. Κύριλλου Κωστόπουλου προς τον π. Παναγιώτη, η οποία έχει ως εξής: 
Πάτραι 2011 
Αγαπητέ μου πάτερ Παναγιώτη, 
“ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ” 
Και αυτή την φορά στην “ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΚΙΝΗΣΗ” ασχολήθηκες με εμένα. 
Τελευταία φορά που λαμβάνεις το όνομά μου στο στόμα και την γραφίδα σου. 
Την επόμενη αφ' ενός μεν θα λάβω κι εγώ το όνομά σου στην γραφίδα μου και αφ' ετέρου θα κινηθώ μέσω μηνύσεων. 
Αυτά προς το παρόν. Δεν σε συμφέρει να συνεχίσεις να ασχολείσαι με το πρόσωπό μου. 
Ο Θεός να σε φωτίζει πάντοτε. 
Με αγάπη Χριστού 
Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος 
Για τους ανυποψίαστους αναγνώστες της Ιδιωτικής Οδού, θυμίζουμε την αφορμή και την αιτία της ως άνω επιστολής. 
Ο Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος σύμφωνα με δημοσίευμα πατρινής εφημερίδας, φέρεται να είπε πως ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος “είχε το κουσούρι” και χειροτονούσε αναλόγου ποιότητος κληρικούς. Το θέμα έφτασε μέχρι την Ι. Σύνοδο, η οποία το παρέπεμψε στον οικείο επίσκοπο (μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο), αλλά το ζήτημα δεν διαλευκάνθηκε. 
Ο π. Παναγιώτης Μεντζάς έγραψε για το θέμα, ο π. Κύριλλος ενοχλήθηκε και του απέστειλε την επιστολή που σήμερα αναδημοσιεύουμε. Δυστυχώς, παρά το γεγονός ότι η ελαχιστότης μου ασχολήθηκε με το θέμα από την πρώτη στιγμή, δεν έτυχε παρόμοιας “αγαπητικής” επιστολής από τον π. Κύριλλο. 
Ο Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος θα πρέπει να θυμάται ότι έχουμε μνήμη και δεν τρώμε κουτόχορτο, κατά το κοινώς λεγόμενον. Προκάλεσε δύο φορές την κοινή γνώμη, με τις περί ομοφυλοφιλίας αιτιάσεις του, τόσο για τον επίτιμο Πάπα Βενέδικτο, όσο και για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει αυτά που φέρεται ότι είπε. Άρα, δεν δικαιούται δια να ομιλεί και πολύ περισσότερον δεν δικαιούται δια να απειλεί! Είναι περιεχόμενο επιστολής αυτό – που δημοσιεύουμε σήμερα – ενός κληρικού που διακρίνεται από κάποιους για “πνευματικότητα” ή “λογιοσύνη”; Άπαγε! 
Το θέμα, βέβαια, που έθεσε ο Αρχιμ. Κ. Κωστόπουλος και στις δύο περιπτώσεις δεν είναι άλλο από το ...προσφιλές πολλών ομοίων του, τάχα και ...αντιοικουμενιστών, δηλ. αυτό της ομοφυλοφιλίας.
Καταδικάζεται ο Παπισμός για τα “εγκλήματα παιδεραστίας” που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ανά την υφήλιο. Σωστά! Αν και το ελατήριο εδώ είναι μόνο να αποδειχθεί πόσο “ομοφυλοφιλικός” είναι ο Παπισμός. 
Ο π. Κύριλλος, όμως, με τα όσα φέρεται πως είπε για τον μακαριστό Χριστόδουλο, θέτει το ζήτημα “επί τον τύπον των ήλων” και διά τα καθ' ημάς! Και πρέπει να του αναγνωρίσουμε ότι είναι ο μόνος που το έκανε, γιατί ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, π.χ., που έχει ασχοληθεί ...σεντονηδόν – συγχωρήστε μου τον νεολογισμό – με το θέμα, για τα όσα μπορεί να συμβαίνουν στην Ελλαδική Εκκλησία δεν κάνει την παραμικρή νύξη. Άρα, το όλο ζήτημα έχει προεκτάσεις που ακόμα νομίζω δεν υποπτευόμαστε... 
Αν όμως τα όσα φέρεται να είπε ο Αρχιμ. Κύριλλος περί “κουσουρίου” έχουν δόση αληθείας, τότε καλύτερα θα κάνουν οι “ομοφυλοφάγοι” κληρικοί να είναι προσεκτικότεροι... Διότι “των οικιών αυτών εμπιπραμένων αυτοί....”....
Π.Α.Α.

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

"Κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἕνας γελωτοποιός, λίγοι ὅμως τολμοῦν νὰ τὸ δείξουν"


HACIYATMAZ Ο ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ 
ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 
"Κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἕνας γελωτοποιός, 
λίγοι ὅμως τολμοῦν νὰ τὸ δείξουν" 
(C. Rivel) 
Μεταξὺ τῶν χαριτοβρύτων ἀλλὰ καὶ κωμικῶν μικροπαιχνιδιῶν, χωρὶς ἀμφιβολία εὑρίσκεται καὶ ὁ ἀρκετὰ γνωστὸς Hacıyatmaz. Ἡ λέξις προέρχεται ἐκ τοῦ Hacı τ.ἔ. τοῦ προσκυνητοῦ τῶν Ἁγίων Τόπων καὶ τοῦ yatmaz τ.ἔ. τοῦ μὴ κοιμωμένου, οὐχὶ βεβαίως κατὰ τὸν τύπον τῶν Μοναχῶν τῆς Μονῆς τῶν Ἀκοιμήτων, ἀλλὰ τοῦ μὴ δυναμένου "ὁριζοντιοποιηθῆναι"!, δηλοῦσα οὕτω μεταφορικῶς λόγῳ τῆς φύσεως του, κάθε ἄλλο παρὰ τὸν πιστὸν προσκυνητὴν, ἀλλὰ τὸν φαυλόβιον τῆς "τενεκεδούπολης" (Ε. Φακίνου). 
Ἔχομεν ἐξ ἄλλου πολλὰ εἴδη πλαγγώνων1 ζώντων καὶ μή, μεγάλων (κουκλαρῶν!) καὶ μικρῶν, ἀρρένων καὶ θηλέων, ἀνθρωπο- καὶ ζωομόρφων (ἀρκουδακίων, κυναρίων, μαϊμουδακίων κ.ἄ. ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός), παλαιῶν καὶ νέων, ἐκ ποικίλων ὑλικῶν κλπ. Σημειωτέον δὲ, ὅτι τὰ "νινία" δὲν εἶναι μόνον παίγνια, ἀλλ’ ὑπῆρχον καὶ τὰ χρησιμοποιούμενα διὰ νὰ συμβολίζουν τὰ θρησκευτικὰ στοιχεῖα, ὄντα ἀναπόσπαστα μέρη τῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητος, συνδεόμενα καὶ μὲ τὰ ταφικὰ ἔθιμα. 
Ὁ Hacıyatmaz εἶναι λοιπὸν μία συμπαθὴς κουκλίτσα μὲ νευροσπαστικόν πως ὅπως ἡ μαριονέτα χαρακτῆρα, ποὺ ἔχει εἰς τὴν ἡμι- ἢ σφαιρικὴν βάσιν της βάρος τι, καὶ κατὰ συνέπειαν δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἐξαπλωθεῖ, ἀλλὰ ἀμέσως ἀνίσταται ὡς ὁ τριήμερος Λάζαρος ἢ οἱ ὑποβαλλόμενοι εἰς Electroshock καρδιοπαθεῖς! Ἡ κεφαλή της ἔχει τὴν μορφὴν σαλτιμπάγκου ἢ νηπίου ἄρρενος ἢ θήλεος. Παλαιότερον κατεσκεύαζον τοιαύτας κούκλας εἰς τὸ Eyüp τῆς Πόλεως καὶ τὰς ἐπώλουν, ὡς ἴσως καὶ ἡ ἡμετέρα Ἑλένη Ποτεσσάρου (1911-1979) ἐκ τοῦ Σταυροδρομίου. Ἠμπορεῖ δέ τις νὰ κατασκευάσει αὐτὰς καὶ εἰς τὸν οἶκον του μὲ ὀλίγα καὶ ἐφθηνὰ ὑλικά, ὅπως τμῆμα ἐλαστικοῦ, γύψον, ἔγχρωμον χάρτην καὶ σπάγγον. 
Ὅμως ὁ ὅρος Hacıyatmaz χρησιμοποιεῖται μεταφορικῶς καὶ διὰ τοὺς ἀνθρώπους, ὁπότε τὸ θέμα ἀποκτᾶ ἰδιαίτερον ἐννοιολογικὸν περιεχόμενον. Κατ’ ἀρχὴν δηλοῖ ἕναν ἄνθρωπον ὁ ὁποῖος ἐκφεύγει εὐκόλως ἐκ τῶν δυσχερῶν συγκυριῶν χάριν τοῦ συμφέροντός του καὶ εἶναι γενικῶς ἱκανός. Οὕτω λοιπὸν ὁμοιάζει πρὸς μίαν ἐλαστικὴν σούσταν, εἶναι εὐλύγιστος πρὸς ὅλας τὰς κατευθύνσεις, παρεκτὸς τῆς ὑποποδίου, καὶ πρὸς τὸ ἔλαιον, τὸ ὁποῖον ὅταν ἐκχυθεῖ δὲν δύναται εὐκόλως νὰ συμμαζευθεῖ καὶ νὰ "συλληφθεῖ"! Εἶναι κατὰ τὴν καυστικὴν γλῶσσαν τῆς τσιγγάνικης σάλτσας (Zigeunersauce, Paprikasauce) ἐφ΄ ὅσον διαρκῶς ἀνίσταται πείσμων –συμφώνως πρὸς τὸ imam bildiğini okur- ἀλαζών, ὀπορτουνίστας, ἄτακτος, ἀσταθής, γλοιώδης καὶ ὡς ἐκ τούτου ἀναξιόπιστος, προκαλῶν οὕτως καὶ ἐκνευρισμόν. Ἐξεταστέον βεβαίως ἐὰν καὶ κατὰ πόσον ἔχει καὶ "φρενοβλάβειάν" τινα ἢ προσποιεῖται τοῦτο. 
Ὁ ζῶν ὅμως Hacıyatmaz διαφέρει ἀπὸ τὸν τεχνητόν, καθ’ ὅτι οὗτος ἔχει τὸ "βάρος" εἰς τοὺς πόδας του, ἐνῶ ὁ ἕτερος, ὡς "ὑποτίθεται", εἰς τὴν κεφαλήν του! Κοινὸν ὅμως ἐκ τῆς φύσεώς των χαρακτηριστικόν εἶναι, ὅτι ἡ μὲν κούκλα τυγχάνει ἀμετακίνητος ὁ δὲ ἄνθρωπος μετακινητός, ἀμφότεροι τέλος δύνανται νὰ εἶναι -καθὼς διδάσκει ἡ θεολογικὴ ἀγγελολογία- "δυσκίνητοι πρὸς τὸ κακὸν ἀλλὰ οὐχὶ ἀκίνητοι", ἀφοῦ τὸ "ἀμετακίνητον" δὲν ἀποκλείει καὶ τό, δόξα τῷ Θεῷ, δυνατὸν τοῦ κινεῖν τὰ νήματα ἀπροκαλύπτως ἢ καλλίτερον διὰ κρυφίων καὶ "ἱερῶν" συμφωνιῶν τῶν ἑτέρων "ἐξηπλωμένων" ἐν τῷ ὕπνῳ τοῦ δικαίου! 
Ἐκ τῆς ἄλλης πάντως πλευρᾶς ὁ Hacıyatmaz ἐμφανίζεται ὡς εὐφυής, λίαν συνεργάσιμος καὶ οὕτω ἐπιτυχὴς εἰς τὰς ποικίλας δραστηριότητάς του λόγῳ ἀκριβῶς τῆς ἐλαστικότητός του εἰς τὰς συνομιλίας, τοὺς διαλόγους καὶ τὴν ὑλοποίησιν τῶν ἀποφάσεων. 
Ἂς στραφῶμεν τοίνυν πρὸς τὸ "ἅγιον θέατρον" τοῦ αἰῶνος καὶ τοῦ κόσμου τούτου, τοῦ γέμοντος ὡς πάντοτε, ἐκ ποικίλων καὶ δὴ καρναβαλομόρφων Χατζηγιατμάζηδων, μάλιστα δὲ οὐχὶ συμβολικῶς ἀλλὰ πραγματικῶς! καὶ ἂς ἐπιλέξωμεν ἐὰν ἐπιθυμῶμεν νὰ εἰσχωρήσωμεν εἰς τὸ "εὐλογημένον" τοῦτο ρουσφέτιον, ἐφ’ ὅσον δὲν εἴμεθα ἤδη μέλη! 
"Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ ἐν ὑμῖν μείνῃ καὶ ἡ χαρὰ ἡμῶν πληρωθῇ" (Ἰω. 15, 11). 
Καλὴ Σαρακοστὴ 
 ____________________ 
1- B. Rothemund, Barocke Klosterarbeiten, Ἄουτενριντ 1982. Μ. Ἀργυριάδη, Ἡ Κούκλα. Στὴν Ἑλληνικὴ ζωὴ καὶ τέχνη ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, Ἀθήνα 1991.

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΡΗΤΗΣ


Ανάδειξη μεσοβυζαντινών μνημείων σε Κύπρο και Κρήτη 
Του Αριστείδη Βικέτου 
Τέσσερα, δύο στην Κύπρο και δύο στην Κρήτη, μεσοβυζαντινά μνημεία αναδείχθηκαν με τα έργα, που έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα-Κύπρος «ΕYMAΘΙΟΣ ΦΙΛΟΚΑΛΗΣ». 
Στις 21 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί στο Ρέθυμνο Ημερίδα για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος. Τα μεσοβυζαντινά μνημεία στην Κύπρο είναι οι ναοί της Αγίας Μαρίνας Καντού και Παναγίας Κοφίνου και οι δύο του 11ου αιώνα. Στην Κρήτη είναι του Αγίου Ευτυχίου στο Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου και της Παναγίας στην Πατσώ Αμαρίου, επίσης στο Ρέθυμνο. 
Η χρηματοδότηση των έργων, που περιελάμβανε ανασκαφές, ολική αποκατάσταση των μνημείων, προληπτική συντήρηση των αποκαλυφθέντων ερειπίων και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου έγινε κατά 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και 20% από εθνική συμμετοχή. 
Στον ναό της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Καντού, κοντά στην Λεμεσό, διακρίνονται τρεις φάσεις, εκ των οποίων η αρχαιότερη έχει χρονολογηθεί με τεχνοτροπικά κριτήρια στα μέσα του 11ου αιώνα, ενώ η νεότερη στον 15ο αιώνα. Από τον ζωγραφικό του διάκοσμο σώζονται μόνο κάποια σπαράγματα στα τύμπανα των βόρειων αψιδωμάτων και στα εσωράχιά τους, τα οποία ανήκουν σε τρεις διαφορετικές φάσεις, που χρονολογούνται γενικά μεταξύ του 12ου και 15ου αιώνα. 
Ο ναός της Αγίας Μαρίνας στο Καντού

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου, Ελένη Προκοπίου στο τύμπανο του κεντρικού αψιδώματος του βορείου τοίχου υπήρχε παράσταση έφιππου Αγίου Γεωργίου, η οποία σώζεται αποσπασματικά. Σκηνές από το μαρτύριο του αγίου απεικονίζονται στο εσωράχιο του ιδίου αψιδώματος. Στο τύμπανο του ανατολικού αψιδώματος του βορείου τοίχου σώζονται επίσης σπαράγματα τοιχογραφιών δύο επάλληλων στρωμάτων. Από το παλαιότερο στρώμα τοιχογραφιών σώθηκε το κάτω μέρος παράστασης με δύο ιστάμενες αδιάγνωστες μορφές. Στη βόρεια και ανατολική πλευρά του ναού, αλλά και κάτω από το πλακόστρωτο δάπεδο της αυλής, βρέθηκαν ταφές. Οι τελευταίες χρονολογούνται πριν τον 15ο αιώνα και υποδεικνύουν ότι η ταφική χρήση του περιβάλλοντος χώρου του ναού προηγείται της ανέγερσης του μετοχίου. Αξιοσημείωτη είναι η ανεύρεση σημαντικού αριθμού παιδικών/νηπιακών ταφών, γεγονός που δεν θα μπορούσε παρά να υποδηλώνει τον διαχρονικό χαρακτήρα της λατρείας της Αγίας Μαρίνας ως προστάτιδας των νηπίων.Στα δυτικά του οικοδομικού συμπλέγματος, εντοπίστηκαν λίθινα μέλη ελαιοπιεστηρίου. 
Η εκκλησία της Παναγίας Κοφίνου, στην επαρχία Λάρνακας, η οποία είχε κηρυχθεί αρχαίο μνημείο από το 1935, αποτελεί μαζί με τα ερείπια της Αγίας Μαρίνας, και του Αγίου Ηρακλείου στα βορειοδυτικά, τμήμα μίας εκτεταμένης εγκατάστασης των πρωτοβυζαντινών χρόνων. Στον τόπο αυτό, κατά τον Αρχιμανδρίτη Κυπριανό, είχε την έδρα του σε απροσδιόριστο χρόνο ο επίσκοπος Ηράκλειος, ένας από τους «αγίους ξένους, όπου εκατώκισαν εις την Νήσον». Ο σωζόμενος ναός χρονολογείται στις αρχές του 11ου αιώνα και αποτελεί τη δεύτερη αρχιτεκτονική φάση του μνημείου. Καταλαμβάνει τον χώρο του κεντρικού κλίτους μίας παλαιότερης τρίκλιτης βασιλικής, η οποία έχει χρονολογηθεί στο πρώτο μισό του 7ου αιώνα. Δεν αποκλείεται η αρχική φάση, που αποκαλύφθηκε γύρω από τον ναό να είναι η έδρα του ξένου αυτού Επισκόπου, και τα ερείπια του οικισμού να σχετίζονται με κάποια συνδυασμένη εγκατάσταση, που αντανακλάται στην παράδοση της μετοικεσίας ξένων, δηλ. «προσφύγων», στην περιοχή. 
Η Παναγία στην Κοφίνου

Η αρχική εκκλησία ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής. Τα τρία κλίτη διαχωρίζονταν μεταξύ τους με επτάστυλη κιονοστοιχία. Τα κινητά ευρήματα (νομίσματα, κεραμική, θραύσματα ασβεστολιθικών θωρακίων), που βρέθηκαν στην ανασκαφή, παραπέμπουν σε μία πρωτοβυζαντινή φάση, πιθανότατα του 7ου αιώνα, με μικρή διάρκεια ζωής, η οποία δεν φαίνεται να διακόπτεται από τις αραβικές επιδρομές, αλλά μάλλον από ισχυρή σεισμική δόνηση. 
Η δεύτερη αρχιτεκτονική φάση του ναού, αναφέρει, η κ. Προκοπίου, ανήκει σε μία πολύ σπάνια συνεπτυγμένη παραλλαγή οκτάστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. Το πρωτότυπο του είναι ένας σπάνιος μεταβατικός τύπος, που απαντάται στην πρώϊμη μεσοβυζαντινή περίοδο. Στις σωζόμενες τοιχογραφίες αναγνωρίζονται τρία στρώματα, εκ των οποίων το αρχικό χρονολογείται στον 12ο και τα άλλα δύο στον 14ο και 16ο αιώνα. Τόσο η βασιλική της πρώτης φάσης, όσο και η συνεπτυγμένη οκτάστυλη παραλλαγή της δεύτερης φάσης, αποτελούν, όπως επισημαίνει η κ. Προκοπίου, μνημεία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία συνδυάζουν στοιχεία αρχιτεκτονικών τύπων της Μικράς Ασίας, του Ελλαδικού χώρου, αλλά και της Εγγύς Ανατολής, αναδεικνύοντας τη συμβολή της Κύπρου στην επεξεργασία προτύπων, στη συγχώνευση επιδράσεων και στην ανανέωση της αρχιτεκτονικής δημιουργίας, τόσο κατά την πρωτοβυζαντινή, όσο και στη μεσοβυζαντινή περίοδο. 
Τοιχογραφία στον Άγιο Ευτύχιο

Ο ναός του Αγίου Ευτυχίου βρίσκεται στον οικισμό Χρωμοναστήρι του Ρεθύμνου, που αποτελεί έναν από τους πιο ενδιαφέροντες οικισμούς του Νομού εξαιτίας του αρχιτεκτονικού του πλούτου και για το λόγο αυτό κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο στο σύνολό του. Ο ναός του Αγίου Ευτυχίου, σύμφωνα με την αρχαιολόγο στην 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Νικολέτα Πύρρου τυπολογικά εντάσσεται σε μια σπάνια παραλλαγή του συνεπτυγμένου οκτάστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο ναού και φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο μόνο στην κόγχη του ιερού. Στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας εικονίζεται η Δέηση και στον ημικύλινδρο, σε δυο ζώνες, μετωπικές μορφές ιεραρχών. Οι αγιογραφίες, που έχουν χρονολογηθεί κατά το παρελθόν από τον καθηγητή Νικόλαο Δρανδάκη στον 11ο αιώνα, έχουν έντονα λαϊκό χαρακτήρα, χαρακτηριστικό της επαρχιακής τέχνης αυτής της περιόδου. 
Ο ναός της Γέννησης της Παναγίας, Πατσώ Αμαρίου, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Ρεθύμνου. Παρότι σώζεται σε ερειπιώδη κατάσταση, καθώς όλη η ανωδομή του έχει καταρρεύσει σε άγνωστη εποχή, εντυπωσιάζει μέχρι και σήμερα τον επισκέπτη με το μέγεθος του και τον πλούτο του γλυπτού αρχιτεκτονικού διακόσμου του. Ο ναός ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο. Η αρχική και κύρια κατασκευαστική φάση του ναού εντοπίζεται στις αρχές του 14ου αιώνα. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού χρονολογείται στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα και αποτελεί έργο ενός πολύ ικανού συνεργείου, που συνδέεται με τις σύγχρονες τάσεις της παλαιολόγειας τέχνης. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού χρονολογείται στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα και αποτελεί έργο ενός πολύ ικανού συνεργείου, που συνδέεται με τις σύγχρονες τάσεις της παλαιολόγειας τέχνης. Μεγάλο μέρος του αποτοιχίσθηκε κατά τη δεκαετία του 1970, και εκτίθετο στη Συλλογή της Αγίας Αικατερίνης στο Ηράκλειο έως το 2011, που τα αποτοιχισμένα σπαράγματα επέστρεψαν στο Ρέθυμνο, προκειμένου να συντηρηθούν. 
Η Παναγία Πατσώ στο Ρέθυμνο

Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλάμβανε σκηνές από το Χριστολογικό και το θεομητορικό κύκλο, το βίο του Αγίου Νικολάου, καθώς και μεμονωμένες μορφές όρθιων μετωπικών αγίων. Η ιστορία του μνημείου, αναφέρει η κ. Πύρρου, συνδέθηκε από νωρίς με την οικογένεια Καλλέργη, η οποία κατείχε εκτεταμένα φέουδα στη δυτική Κρήτη την εποχή της Βενετοκρατίας. Το 1357 αναφέρεται η παρουσία ορθόδοξου επισκόπου στην Πατσώ, γεγονός που έχει οδηγήσει στην υπόθεση ότι ο ναός ήταν επισκοπικός. Σε διαθήκες ωστόσο του 17ου αιώνα αναφέρεται στον οικισμό η Μονή της Ευλογημένης Παναγίας της Πατσιανής. 
Η αρχική και κύρια κατασκευαστική φάση του ναού εντοπίζεται στις αρχές του 14ου αιώνα. Την εποχή αυτή το δάπεδο του ναού ήταν περίπου 50 εκ. χαμηλότερα από το υφιστάμενο. Τον τρούλο στήριζαν οι τέσσερις μεγάλοι πεσσοί από λαξευτό πωρόλιθο με τετράγωνη επεξεργασμένη βάση. Λίγο μετά την ίδρυσή του ο ναός τοιχογραφήθηκε. Τον 16ο αιώνα πραγματοποιήθηκε μια εκτεταμένη ανακαίνιση, οπότε κατασκευάστηκε το σημερινό δάπεδο από ορθογωνισμένες πλάκες πωρολίθου, τοποθετημένες διαγώνια. Το νέο αυτό δάπεδο κάλυψε τμήμα του τοιχογραφικού διακόσμου, των πεσσών του τρούλου και του συνθρόνου.

Ο π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΤΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ "8ης ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ"


Οι παράπλευρες ζημίες ενός σόλοικου εορτασμού 
Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση 
Ο λόγος για τον πρόσφατο πανηγυρικό εορτασμό στο Καθεδρικό Ναό Πειραιώς, της μνήμης των 383 Θεοφόρων Πατέρων της εν Κωνσταντινουπόλει επί Ιερού Φωτίου συγκροτηθείσης Συνόδου κατά τα έτη 879/880, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Τόμιδος Θεοδοσίου, Ιεράρχου του Πατριαρχείου Ρουμανίας. Μιας Συνόδου, η οποία, σύμφωνα με το σχετικό Ανακοινωθέν της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, «χαρακτηρίζεται υπό αγίων και εγκρίτων ειδημόνων ως Ογδόη (Η΄) Οικουμενική». 
Σκοπός του παρόντος σχολίου δεν είναι ποσώς ο σχολιασμός της αποφάσεως να πραγματοποιηθεί αυτός ο, άγνωστος μέχρι σήμερα στο Ορθόδοξο στερέωμα, εορτασμός. Περί αυτού εγράφησαν ήδη αρκετά, ώστε να παρέλκει οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση. Αν και κανείς μπαίνει στον πειρασμό να διερωτηθεί κατά πόσον οι «άγιοι και έγκριτοι ειδήμονες» περί των οποίων κάμει λόγο το Ανακοινωθέν, μπορεί να θεωρηθεί ότι συγκροτούν Σώμα Συνοδικό, με εξουσία τού αναγνωρίζειν και ανακηρύσσειν ως «Οικουμενικήν», την ως άνω Σύνοδο. 
Το γραπτό αυτό, απλώς, αποσκοπεί στον σχολιασμό μιας κανονικώς χωλαίνουσας λειτουργικής πράξεως κατά τον εορτασμό, η οποία φανερώνει, αν μη τι άλλο, άγνοια ή αψηφισιά της ισχύουσας στην Ορθοδοξία Εκκλησιαστικής τάξεως. Πράγμα, όντως, παράδοξο σε μια Μητρόπολη όπου, από ετών, η αυστηρή και άκαμπτη προσήλωση στην καθεστηκυΐα κανονική τάξη και παράδοση της Εκ- κλησίας, αποτελεί το κυριώτερο χαρακτηριστικό της. 
Η λειτουργική παρατυπία για την οποία γίνεται λόγος, είναι η εκ μέρους του οικείου Ποιμενάρχου παραχώρηση, προφανώς αβροφροσύνης ένεκα, του Συνθρόνου του στον φιλοξενούμενο Ρουμάνο Ιεράρχη, τον και προεξάρχοντα της πανηγύρεως. Πράγμα το οποίο «εστί παράνομον και ως μοιχείαν χρη τούτο λογίζεσθαι», καθώς αποφαίνεται ο Β΄ Κανών της εν Μόσχα, το 1666 συνελθούσης Συνόδου, τη συμμετοχή των Πατριαρχών Αλεξανδρείας Παϊσίου και Αντιοχείας Μακαρίου. Καί τούτο διότι το Σύνθρονον, κατά τον ίδιον πάντοτε Κανόνα, «αυτός ο τόπος μονότατος του ιδίου Αρχιερέως Καθέδρα υπάρχει και καθολικός θρόνος εκείνου, και ως νύμφη αυτού νομίζεται....(ως εκ τούτου δε) άλλος Αρχιερεύς εις ξένην επαρχίαν και εις ουδεμίαν άλλην εκκλησίαν δύναται καθέζεσθαι ποσώς εν τη άνω Καθέδρα,... εις τον τόπον του ιερού τούτου Συνθρόνου». (Βλ. Καλλινίκου Δεληκάνη, Πατριαρχικών Εγγράφων τόμος τρίτος, εν Κωνσταντινουπόλει, 1905, σελ. 110 εξ.). 
Ενδέχεται ο τοιουτότροπος εορτασμός να είναι απόρροια του συχνάκις παρατηρουμένου φαινομένου στην Ελλάδα πολυ-Αρχιερατικών συλλειτούργων, επ΄ ευκαιρία εορταζόντων Ιερών Ναών ή ονομαστηρίων Αρχιερέων, όπου βλέπουμε τον οικείο Μητροπολίτη να ίσταται, μετριοφροσύνης ένεκα, στην τελευταία θέση και να προηγούνται αυτού ακόμη και ψιλώ τω τίτλω μιτροφορούντες Επίσκοποι. Η νεοφανής αυτή, όμως, και αδόκιμη συνήθεια, αποτελεί καταστρατήγηση της έννοιας του «Πρώτου» σε μια δεδομένη Μητρόπολη. Η κανονική και λειτουργική πράξη ορίζει όπως σε μία Αρχιερατική συλλειτουργία προεξάρχει μόνον ο Ποιμενάρχης της τοπικής Εκκλησίας, και ουδείς άλλος, ανεξαρτήτως ηλικίας ή πρεσβείων χειροτονίας. Συναφώς, και δια την ιστορίαν, θα ήταν ίσως χρήσιμο να αναφερθεί ότι κατά τον εορτασμό της 1500ης επετείου της Δ΄ εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος Χαλκηδόνος, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχου Αθηναγόρα, ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Θωμάς δεν συλλειτούργησε με τον Πατριάρχη, αλλά απλώς «ίστατο εν τω Παραθρονίω φέρων επανωκαλύμαυχον» (Βλ. Ορθοδοξία, 26, [1951] σελ. 481). Και τούτο διά τον λόγον ότι ένας Ποιμενάρχης στον εαυτού Καθεδρικό Ναό, και γενικά στην Επαρχία του, δεν μπορεί να είναι «συλλειτουργός», αλλά μόνο λειτουργός του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. 
Δεν ξέρω τι απόηχο είχε στον Ελλαδικό χώρο ο εν Πειραιεί εορτασμός. Μέχρι στιγμής, ολίγιστα εγράφησαν στον Τύπο. Εκείνο το οποίο γνωρίζω, όμως, είναι ότι ο προεορτίως πολυτρόπως διατυμπανισθείς εορτασμός της εν λόγω Συνόδου, προκάλεσε παράπλευρες ζημίες εκτός Ελλάδος. Συγκεκριμένα δε στη Ρουμανία, με θύμα τον ταλαίπωρο Αρχιεπίσκοπο Τόμιδος. Ο οποίος, άμα τη επιστροφή του οίκαδε, εδέχθη Πατριαρχική και Συνοδική μομφή για την απερισκεψία του να συμμετάσχει σε ένα αμφιλεγόμενο εορτασμό, με την προτροπή, μάλιστα, να μην προσκαλεί πλέον στην Επαρχία του Ελλαδικούς Θεολόγους, διότι «οι Ρουμάνοι δεν έχουν την ανάγκην Ελλήνων ζηλωτών προκειμένου να μάθουν τι εστί Ορθοδοξία». Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω! 
Συμπέρασμα; Καλοί οι πανηγυρισμοί, οι κορώνες και τα πυροτεχνήματα «κάτω στον Πειραιά». Ίσως εντυπωσιάζουν μερίδα του λαού. Ωστόσο, καταντούν προβληματικοί όταν προεκτείνονται πρός τα έξω. Διότι υπονομεύουν τις αγαθές σχέσεις της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος με τον λοιπό Ορθόδοξο κόσμο.

Η ΡΩΣΙΚΗ "ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ" ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ


Δημήτρης Μπαλτᾶς 
Ὄψεις τῆς γεωπολιτικῆς καί τῆς πολιτιστικῆς «ἐπιθετικότητας» τῆς Ρωσσίας 
στήν μετασοβιετική ἐποχή 
Στήν σύντομη ἀναφορά θά δείξω ὅτι ἡ Ρωσσία, ὕστερα ἀπό τίς ἱστορικές διαμάχες μεταξύ τῶν Σλαβλόφιλων καί τῶν Δυτικόφιλων τοῦ 19ου αἰ. καί παρά τίς εὐρασιατικές θεωρήσεις τοῦ 20ου αἰ., δείχνει σήμερα τήν παρουσία της στόν δυτικό κόσμο ὡς μία δύναμη στρατιωτική, πολιτική, ἀλλά καί πολιτιστική. Αὐτό ἐπιχειρεῖ νά ἐπιτύχει σήμερα ἡ Ρωσσία μέ ὁρισμένους τρόπους, ὅπως μέ τήν οἰκονομική πρόοδο, τήν στρατιωτική παρουσία πλησίον τῶν παλαιοτέρων σοβιετικῶν δημοκρατιῶν, τήν σύγχρονη τεχνολογία, τό μεταναστευτικό ρεῦμα πού λειτουργεῖ καί ὡς πολιτιστικός παράγων, ἀλλά καί τήν ἀνασυγκροτούμενη Ρωσσική Ἐκκλησία. 
Ἐξεταζόμενης τῆς παρουσίας τῆς Ρωσσίας στήν Εὐρώπη κατά τον 19ο αἰ., ἐτίθετο ἕνα καίριο ἐρώτημα: Εἶναι ἡ Ρωσσία χώρα τῆς Εὐρώπης ἤ γέφυρα ἀνάμεσα στήν Εὐρώπη καί στήν Ἀσία; 
Ὅσον ἀφορᾶ τίς διαμάχες Σλαβόφιλων καί Δυτικόφιλων, θά παρατηρηθεῖ ὅτι οἱ ἀντίστοιχες ἑρμηνευτικές τάσεις βοήθησαν, ὄχι ὅμως πάντοτε, στόν προσδιορισμό τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας τοῦ ρωσσικοῦ λαοῦ, ἡ ὁποία εἶχε κλονισθεῖ ἀπό τήν πολιτική τοῦ Μ. Πέτρου, καθ' ὅσον ὁ τελευταῖος εἶχε προχωρήσει σέ μεταρρυθμίσεις πρός μία δυτικοποίηση τῆς ρωσσικῆς ζωῆς. Οἱ σλαβόφιλοι ἔχουν τήν πεποίθηση ὅτι «ὁ Ρωσικός λαός θά καλοῦνταν νά λάβη ἕνα ἀποφασιστικό ρόλο στήν κρίση πού πλησίαζε τόν Δυτικό πολιτισμό», καί ὅτι «αὐτός θά ἀποκάλυπτε στόν κόσμο τή σωστή ἑρμηνεία του Χριστιανισμοῦ» (Ν. Ζέρνωφ, Οἱ Ρῶσσοι καί ἡ ἐκκλησία τους, μετ. Στεφοπούλου Γ., Ἀθήνα 1972, σ. 156). Ἀπό τούς τελευταίους διανοητές τῆς προεπαναστατικῆς ἐποχῆς ὁ Βασίλι Ροζάνωφ (1856-1919) θά ὑποστηρίξει ὅτι «οἱ Ρῶσσοι βεβαιώνουν πάντοτε ὅτι εἶναι συνάμα ἕνας λαός ἀνατολικός καί δυτικός, χωρίς νά ἀντιλαμβάνονται ὅτι στήν πραγματικότητα δέν εἶναι οὔτε λαός δυτικός οὔτε λαός ἀνατολικός» (V. Rozanov, L’ apocalypse de notre temps, trad. J. Michaut, L’ Age d’ Homme, Lausanne 1976, σ. 102). Εἶναι δέ γεγονός ὅτι καί οἱ Δυτικόφιλοι ἔβλεπαν μέ ἐπιφύλαξη τά ἐπιτεύγματα τῆς Δύσεως, τήν ὁποία μάλιστα ὁ Ἀλεξάντρ Χέρτζεν ἀποκαλεῖ «ἑτοιμοθάνατο κόσμο» (Βλ. Χέρτσεν, Ἀνάλεκτα, μετ. Λ. Γεωργίου-Μ. Κορωναίου, ἐκδ. Κάλβος, Ἀθήνα 1970, σ. 291). 
Κατά τόν 20ό αἰ. διατυπώνονται οἱ εὐρασιατικές θεωρίες μέ κύριους εἰσηγητές τόν Nικ. Τρουμπετσκόϊ (1890-1938), τόν Π. Σαβίτσκυ (1895-1965) καί τόν Ν. Ἀλεξέγιεφ (1879-1964). Οἱ διανοητές αὐτοί θεωρεῖται ὅτι ἀκολουθοῦν τίς ἰδέες τῶν Σλαβόφιλων, ἐφ’ ὅσον καί αὐτοί «ζητοῦν διαζύγιο ἀπό τήν διεφθαρμένη Εὐρώπη». Μάλιστα ἔχει παρατηρηθεῖ ὅτι «ὁ N. Tρουμπετσκόϊ ἐπιμένει στήν ὑπεροχή τῶν πολιτιστικῶν ἐπί τῶν ἀνθρωπολογικῶν καί τῶν φυλετικῶν κριτηρίων, ὥστε, προκειμένου νά ἀντικαταστήσει τήν αὐτοκρατορική Ρωσσία, πρόσφερε τό πολιτιστικό οἰκοδόμημα τῆς Εὐρασίας» (Θρ. Ν. Μαρκέτου, Ἡ γεωπολιτική πρακτική τῆς Ρωσσίας στή μετασοβιετική κεντρική Ἀσία, ἐκδ. Σύλλογος πρός διάδοσιν Ὠφελίμων Βιβλίων, Ἀθῆναι 2008, σ. 37). Ὑπ’ αὐτό τό πρίσμα, ἐάν ὁ ρωσσικός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ἀπό εὐρωπαϊκά στοιχεῖα, ἡ Ρωσσία, ἀπό γεωπολιτικῆς ἀπόψεως, εἶναι βεβαίως καί Εὐρώπη καί Ἀσία. Διότι ἔχει ὀρθῶς ὑποστηριχθεῖ ὅτι «μία εὐρωπαϊκή χώρα στήν Εὐρώπη καί τήν Ἀσία εἶναι ἐντελῶς διαφορετικό πρᾶγμα ἀπό μία εὐρασιατική χώρα» (Θρ. Ν. Μαρκέτου, ἔνθ’ ἀνωτ., σ. 50). 
Ὅσον ἀφορᾶ τήν μετασοβιετική παρουσία τῆς Ρωσσίας, εἶναι γεγονός ὅτι ἡ σύγχρονη γεωπολιτική καί πολιτιστική παρουσία τῆς Ρωσσίας χαρακτηρίζεται ἀπό μία «ἐπιθετικότητα». Κατ’ ἀρχάς, θά πρέπει να διευκρινισθεῖ ὅτι ἄστοχος ἦταν, παλαιότερα, τόσο ὁ λόγος περί σοβιετικοῦ πολιτισμοῦ, σοβιετικῆς φιλοσοφίας κ.ἄ., ὅσο καί περί εὐρασιατικοῦ πολιτισμοῦ κ.ἄ. Διότι ὁ πολιτισμός πού διαμορφώθηκε σ’ αὐτόν τόν γεωγραφικό χῶρο ἔχει προσδιορισθεῖ ὡς ρωσσικός, ἀνεξαρτήτως τῆς καταγωγῆς καί τῶν ἀνθρωπολογικῶν χαρακτηριστικῶν ἐκείνων πού τόν ἔχουν διαμορφώσει. Ἔτσι τά ἐπιτεύγματα αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ ἔχουν προβληθεῖ καί προβάλλονται στόν κόσμο, καί ἰδιαιτέρως στήν Εὐρώπη, ὡς ρωσσικά. Διότι τό ρωσσικό στοιχεῖο εἶναι ὄχι μόνον ἕνας ὅρος ἀλλά καί μία ἰδιαίτερη δύναμη, ἱκανή νά περιλάβει ἀφομοιωτικῶς ὅλα τά ἄλλα στοιχεῖα. Ἔτσι σήμερα ἐπιχειρεῖται ἀφ’ ἑνός μέν νά γίνει αἰσθητή ἡ στρατιωτική-γεωπολιτική παρουσία τῆς Ρωσσίας στήν εὐρύτερη περιοχή, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά προβληθεῖ διά διαφόρων τρόπων καί ἡ πολιτιστική-ἱστορική παρουσία της.
Ἀπό ἀπόψεως γεωπολιτικῆς-στρατιωτικῆς, ἡ Ρωσσία, ἔχοντας ἐδῶ καί χρόνια προχωρήσει σέ οἰκονομικά μέτρα ἀνακάμψεως (λ.χ. μέ τήν ἀνατίμηση τοῦ νομίσματός της), σέ στρατηγικές ἐπιλογές (μέ τήν δημιουργία τοῦ «ἄξονα» Μόσχας-Βερολίνου καί τοῦ «ἄξονα» Μόσχας-Τεχεράνης), καί τηρώντας μία ἰδιάζουσα ἐπεκτατική διάθεση εὐρασιατικῶν ἀπηχήσεων (πού φανερώνεται πρός τίς γειτονικές χῶρες, οἱ ὁποῖες στεροῦνται τῶν ἐνεργειακῶν πηγῶν, ὅπως ἡ Οὐκρανία) δηλώνει δυναμικά τήν παρουσία της τόσο στόν εὐρωπαϊκό, ὅσο στόν παγκόσμιο χῶρο. Ἴσως δέν ἀξιολογεῖται ἀκόμη ἡ Ρωσσία ὡς μία νέα ὑπερδύναμη, ἀλλά πάντως, γιά τήν Εὐρώπη, καί ἡ Ἀμερική δέν θεωρεῖται πλέον ὡς ἡ κυρίαρχη δύναμη τοῦ πλανήτη. Ἀπό ἀπόψεως πολιτιστικῆς, εἶναι εὐδιάκριτο τό ἐνδιαφέρον γιά τόν ρωσσικό πολιτισμό (γράμματα, τέχνες κ.ἄ.) σέ ὅλον τόν κόσμο. Στά γνωστά Πανεπιστήμια τῆς Εὐρώπης ἀλλά καί τῆς Ἀμερικῆς ὑπάρχουν ἕδρες «Σλαβικῶν Σπουδῶν». Μεταφράζονται ἔργα σημαντικῶν Ρώσσων συγγραφέων τοῦ 19ου καί τοῦ 20οῦ αἰ. σέ ὅλες τίς γλῶσσες. Στό διαδίκτυο ὑπάρχουν ἱστοσελίδες μέ τά ἔργα τῶν Ρώσσων λογοτεχνῶν καί διανοουμένων στό ρωσσικό πρωτότυπο. Ἐπανεκδίδονται συνεχῶς στήν Ρωσσία ἔργα τῶν συγγραφέων τῆς προεπαναστατικῆς ἐποχῆς. Σ’ αὐτό τό εὐρωπαϊκό καί παγκόσμιο ἐνδιαφέρον ἔχει βοηθήσει ἡ μετακίνηση χιλιάδων Ρώσσων, ἱκανοποιητικοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου, πρός τό ἐξωτερικό κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες. Πολλοί ἐξ αὐτῶν ἐργάζονται ὡς μεταφραστές ἔργων τῆς ρωσσικῆς λογοτεχνίας στίς χῶρες, ὅπου διδάσκουν τήν ρωσσική γλῶσσα σέ σχολεῖα καί πανεπιστήμια. Τέλος, τήν ρωσσική πολιτιστική παρουσία καί κληρονομιά βεβαιώνει καί ἡ Ρωσσική ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἀνασυγκροτεῖται κατά τά τελευταῖα χρόνια. Στό πλαίσιο αὐτό σημειώνεται ὅτι «εἶναι ἐντυπωσιακή ἡ αὔξηση τῶν ἐκκλησιῶν πού, ἀπό 2.000 ἐπί Γκορμπατσόφ, σήμερα ἀνέρχονται σέ 13.000» (Βλ. Σ. Σμέμαν, «Ἡ ψυχή τῆς Ρωσσίας», National Geographic Ἀπρίλιος 2009, σ. 16). Ἐπειδή διαπιστώνεται μία στενή συνεργασία τοῦ κράτους μέ τήν ἐκκλησία στήν σημερινή Ρωσσία, πρᾶγμα πού μπορεῖ νά ὁδηγήσει σέ διάφορες ἑρμηνεῖες καί παρερμηνεῖες, θά πρέπει νά θεωρηθεῖ ἡ σχέση αὐτή ὑπό τό πρῖσμα τῆς ἀναζητήσεως μιᾶς νέας μετασοβιετικῆς ταυτότητας (Βλ. Σ. Σμέμαν, ἔνθ’ ἀνωτ., σ. 22). Ἐξ ἄλλου, ἡ Ρωσσική Ἐκκλησία μετέχει ἐνεργῶς σήμερα στίς διεθνεῖς ἐκκλησιαστικές ἐπιτροπές, τόσο στόν διορθόδοξο, ὅσο καί στόν διαχριστιανικό διάλογο (Βλ. ἐνδεικτικῶς Métropolite Cyrille, L’ évangile et la liberté, trad. H. Destivelle- A. Siniakov, Les Éditions du Cerf, Paris 2006, σσ. 63-68). Διακατέχεται μέν ἡ Ρωσσική Ἐκκλησία ἀπό τό πνεῦμα τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἀλλά πάντως χωρίς νά υἱοθετεῖ «τήν οἰκοδόμηση μιᾶς θρησκευτικῆς Βαβέλ» (Βλ. Métropolite Cyrille, ἔνθ’ ἀνωτ., σ. 84).
Φαίνεται, ἀπό τά παραπάνω, ὅτι ἡ Ρωσσία ἐπανέρχεται δυναμικά στήν εὐρωπαϊκή σκηνή, τόσο τήν στρατιωτική-πολιτική ὅσο καί τήν πολιτιστική. Κομίζει ἄλλες προτάσεις πού μποροῦν, τουλάχιστον σέ ὁρισμένες περιπτώσεις, νά ἐμπνεύσουν τήν εὐρωπαϊκή προοπτική. Γι’ αὐτό καί ἡ Εὐρώπη ἐκτιμᾶ ὑπεύθυνα τήν ὑπολογίσιμη πλέον ρωσσική παρουσία στόν εὐρωπαϊκό καί στόν παγκόσμιο χῶρο, ἀμφισβητώντας ἄμεσα ἤ ἔμμεσα, κατά καιρούς, τήν κυριαρχία τῆς Ἀμερικῆς. 
(Παρέμβαση τοῦ γράφοντος στήν Συνδιάσκεψη τῆς ''Χριστιανικῆς", 20-21. 11. 2008)

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014

Η Κύπρος τιμά τον κορυφαίο ποιητή Κώστα Μόντη


Του Αριστείδη Βικέτου 
Τα αποκαλυπτήρια από τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, της προτομής του κορυφαίου Κύπριου ποιητή και πνευματικού ανθρώπου Κώστα Μόντη, τον οποίο το 2000, η Ακαδημία Αθηνών ανακήρυξε αντεπιστέλλον μέλος της, σηματοδότησαν την έναρξη των εκδηλώσεων στη μνήμη του. 
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννησή του και 10 χρόνων από το θάνατο του το υπουργικό Συμβούλιο ανακήρυξε το 2014, ως «Έτος Κώστα Μόντη». 
Η προτομή του ποιητή, την οποία φιλοτέχνησε ο Κύπριος γλύπτης, Γιώργος Μαυρογένης, τοποθετήθηκε στο προαύλιο του Παγκυπρίου Γυμνασίου, από το οποίο αποφοίτησε το 1932 με άριστα το 1932 ο αείμνηστος Μόντης. Τα έξοδα για την προτομή ανέλαβε το Κοινωφελές, Επιστημονικό και Πολιτιστικό Ίδρυμα «Φώτος Φωτιάδης». 
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε ότι ο Κώστας Μόντης είναι αναμφισβήτητα ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες και διανοητές στον πανελλήνιο χώρο και μέσα από τα ποιήματα και τα κείμενά του τοποθετήθηκε στα προβλήματα και τους αγώνες της εποχής του, γράφοντας για τις δυσκολίες της κυπριακής κοινωνίας, για τις πολιτικές ανακατατάξεις, για την αγάπη. 
«Το ποιητικό ύφος του Μόντη, χαρακτηρίζουν η ελλειπτική διατύπωση, η ευθύτητα και η ανατρεπτική ειρωνεία και σάτιρα, ενώ κατάφερε να δημιουργήσει μεγάλο όγκο ποιητικού έργου, αλλά χωρίς ποτέ εκπτώσεις στην ποιότητα», σημείωσε. 


Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων παρέστησαν μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Χρυσόστομος, ο Πρέσβης της Ελλάδας, Βασίλης Παπαϊωάννου, εκπρόσωποι κομμάτων, και εκπρόσωποι του πνευματικού κόσμου. Χαιρετισμούς απεύθυναν ο διευθυντής του Παγκυπρίου Γυμνασίου, Σόλων Χαραλάμπους, το μέλος της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας, Κώστας Κακουλλής, ο πρόεδρος του Κοινωφελούς, Επιστημονικού και Πολιτιστικού Ιδρύματος «Φώτος Φωτιάδης» και της Επιτροπής «Έτους Κώστα Μόντη», Φώτος Φωτιάδης, και ο διευθυντής του Ιδρύματος «Κώστας Μόντης», εγγονός του ποιητή, Κώστας Μόντης. Η χορωδία του Παγκυπρίου Γυμνασίου απέδωσε θαυμάσια τα τραγούδια σε στίχους του ποιητή, «Την Άνοιξη ποιος πρόδωσε» (Μουσική: Γιώργος Κοτσώνης) και «Στιγμές της Εισβολής» (Μουσική: Μάριος Τόκας). Σόλο η μαθήτρια Στέφανη Χαραλάμπους και ο μαθητής Ανδρέας Ελεσνίτσαλης, οι οποίοι καταχειροκροτήθηκαν. 


Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κώστα Μόντη ακολούθησε συνέδριο, με θέμα «Κώστας Μόντης: Όλα μου σε ποίηση Κύπρου» και ομιλητές, τους Πέτρο Παπαπολυβίου, ιστορικό, αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Παντελή Βουτουρή, καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Νίκο Ορφανίδη, ποιητή, διδάκτορα Φιλοσοφίας και Κυριάκο Χαραλαμπίδη, ποιητή, Αντεπιστέλλον Μέλος Ακαδημίας Αθηνών. 
Ο Κώστας Μόντης, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες ποιητές, ο οποίος διασκεύασε στην κυπριακή διάλεκτο τη «Λυσιστράτη» και την «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, γεννήθηκε στην κατεχόμενη σήμερα από τα τουρκικά στρατεύματα Αμμόχωστο. Γυμνασιόπαιδο, πήρε μέρος στην εξέγερση κατά της Βρετανικής αποικιοκρατίας, στα Οκτωβριανά του 1931. Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο σπούδασε νομικά και πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. 
Το 1942 ίδρυσε στη Λευκωσία, μαζί με τον Αχιλλέα Λυμπουρίδη και τον Φοίβο Μουσουλίδη το πρώτο επαγγελματικό θέατρο της Κύπρου, το «Λυρικό». Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου ο Κώστας Μόντης έπαιξε κύριο ρόλο στην οργάνωση περίθαλψης στους Ελλαδίτες πρόσφυγες, που εγκατέλειπαν την κατεχόμενη Ελλάδα και μέσω Τουρκίας κατέφευγαν στην Κύπρο. Συμμετέσχε στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου το 1955-59 ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ. Το 1961 διορίστηκε διευθυντής του Τμήματος Τουρισμού της Κύπρου, θέση που υπηρέτησε μέχρι και το 1976 που αφυπηρέτησε. 


Ασχολήθηκε με το θέατρο και τη λογοτεχνία. Έγραψε και δημοσίευσε περισσότερες από 40 επιθεωρήσεις και θεατρικά. Από το 1934 ως το 1996 εξέδωσε γύρω στα 30 ποιητικά και έξι πεζά βιβλία. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι περίφημες «Στιγμές», ένα νέο ποιητικό είδος με το οποίο ο Κώστας Μόντης ανανέωσε και προώθησε από τη σκοπιά της Κύπρου, τη σύγχρονη νεοελληνική ποίηση. Κορυφαίο ωστόσο ποιητικό του επίτευγμα θεωρείται η τριλογία «Γράμματα στη Μητέρα» (1965, 1972, 1980). Ολόκληρο το έργο του περιέχεται στα «'Απαντα» , που εκδόθηκαν από το Ίδρυμα Λεβέντη. 
Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Ανακηρύχθηκε Επίτιμος Διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Πανεπιστημίου Αθηνών. 
Το 2010 σε ειδική τελετή στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM) στην πρωτεύουσα του Μεξικού έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής του ποιητή Κώστα Μόντη. Την προτομή έκανε ο γνωστός Μεξικανός γλύπτης Μπερνάρντο Πίνια (Bernardo Piña), με γενναιόδωρη επιχορήγηση του ιδρύματος Φώτος Φωτιάδης. Η προτομή τοποθετήθηκε σε περίοπτη θέση στην κεντρική πλατεία του πανεπιστημίου, απέναντι από τη Βιβλιοθήκη. Το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM) ιδρύθηκε το 1910. Είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο σε ολόκληρη την Αμερική (Βόρεια, Κεντρική, και Νότια) και ένα από τα καλύτερα της Λατινικής Αμερικής. Έχει περίπου 305 χιλιάδες φοιτητές. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών έχει περίπου 500 φοιτητές. Πολλοί απόφοιτοι από το UNAM έχουν βραβευθεί με το Βραβείο Nobel.


Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ (VIDEO)


Την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014 το βράδυ, στην αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πατρών, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση κατά την οποία παρουσιάστηκαν οι ηχογραφήσεις Εκκλησιαστικής μουσικής του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά (1915-2008), που έχει εκδώσει το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων (ΚΕΡΕ) σε συνεργασία με την Δημοτική Βιβλιοθήκη - Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Πατρέων. 
Η παρουσίαση έγινε από τον συνεργάτη του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων Θεολόγο και μουσικό Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλο.
Παραθέτουμε στη συνέχεια το σχετικό βίντεο. 

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΚΟΥΡΑΚΛΗ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ


Με εξαιρετική επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου, στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού στο Ηράκλειο, διάλεξη από τον Διευθυντή των Στρατιωτικών Ιερέων του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αρχιμανδρίτη Μελέτιο Κουράκλη, με θέμα: «Με Όπλο τον Σταυρό στα Πεδία των Μαχών, Η Παρουσία και το Έργο των Στρατιωτικών Ιερέων στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913». 
Το περιεχόμενο της εισηγήσεως αποτελεί καρπό πολυετούς επιστημονικής έρευνας του π. Μελετίου. Ο ομιλητής παρουσίασε την αγωνιστικότητα και τη δράση των στρατιωτικών ιερέων, ενώ αναφέρθηκε σε πρόσωπα που προερχόταν από την Κρήτη. Η ομιλία συνοδευόταν παράλληλα από πρωτότυπο ιστορικό φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό από την δράση των στρατιωτικών ιερέων κατά την εποποιία των Βαλκανικών Πολέμων. 
Τον Πανοσιολογιώτατο π. Μελέτιο καλωσόρισε ο Ταξίαρχος της ΣΕΑΠ κ. Ζαμπετάκης. Την εκδήλωση προλόγισε ο Στρατιωτικός Ιερεύς της ΣΕΑΠ Πρωτ. Νεκτάριος Μαρκάκης και χαιρέτησε ο εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Αρχιμ. Μακάριος Γρινιεζάκης. 
Την εκδήλωση παρακολούθησαν, ο Διοικητής της 126 ΣΜ Σμήναρχος κ. Καλόγηρος, οι μαθητές της ΣΕΑΠ και στελέχη από όλες τις Μονάδες της περιοχής.
Αξίζει να σημειωθεί πως την ερευνητική αυτή εργασία ο Αρχιμ. Μελέτιος Κουράκλης την έχει παρουσιάσει με τη μορφή διαλέξεων - και με στοιχεία που έχουν τοπικό ενδιαφέρον κάθε φορά - στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τα Γιάννενα και τα Γιαννιτσά και τώρα στο Ηράκλειο. 

Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2014

Ο ΦΗΜΙΣΜΕΝΟΣ ΠΑΤΡΟΛΟΓΟΣ π. JOHN BEHR ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ


«Από το θάνατο στη ζωή: Το μυστήριο του Χριστού και ο ρόλος του θανάτου στη χριστιανική ανθρωπολογία» 
Δημόσια Διάλεξη του Κοσμήτορα του Θεολογικού Σεμιναρίου του Αγίου Βλαδιμήρου (Νέα Υόρκη) π. John Behr στην Αθήνα (Προσκεκλημένος της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου).
Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου στις 19.30, στην αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Σίνα, είσοδος από Ακαδημίας.
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών έχει εγκαινιάσει από την περσινή ακαδημαϊκή χρονιά, με την οικονομική υποστήριξη του Ορθοδόξου Ιδρύματος Virginia H. Farah Foundation τη διοργάνωση δημόσιας διάλεξης και εξειδικευμένου θεολογικού – πατρολογικού σεμιναρίου στο Βόλο και την Αθήνα, με προσκεκλημένο κάθε φορά ομιλητή επιφανή ορθόδοξο θεολόγο. Τη φετινή χρονιά ο κεντρικός ομιλητής τόσο της δημόσιας διάλεξης όσο και του ειδικού σεμιναρίου, θα είναι ο π. John Behr, Κοσμήτορας και Καθηγητής Πατρολογίας στο Ορθόδοξο Θεολογικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαδίμηρου (Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.). Εκεί διδάσκει πατερική θεολογία, Δογματική και βιβλική εξηγητική, ενώ παράλληλα παραδίδει μαθήματα για την πατερική σκέψη και γραμματεία και στο Πανεπιστήμιο του Fordham. 
Ο π. John Behr σπούδασε Φιλοσοφία (Λονδίνο) και Θεολογία (Οξφόρδη), όπου υπό την εποπτεία του νυν Μητροπολίτη Διοκλείας Κάλλιστου Ware ολοκλήρωσε τη Διδακτορική Διατριβή του. Έχει επίσης σπουδάσει για κάποιο χρονικό διάστημα και στην Ελλάδα. Τα πρώτα του έργα αφορούσαν σε θέματα ασκητισμού και χριστιανικής ανθρωπολογίας όπου δινόταν ιδιαίτερη έμφαση στον Άγιο Ειρηναίο της Λυών και τον Κλήμεντα της Αλεξάνδρειας. Μετά από μια δεκαετία μελέτης της ιστορίας της θεολογίας του 2ου αιώνα, ο π. John Behr προχώρησε στη δημοσίευση μιας σειράς έργων που παρουσιάζουν τη σταδιακή διαμόρφωση της χριστιανικής θεολογίας, έχοντας φτάσει μέχρι στιγμής στον πέμπτο και έκτο αιώνα. Έχει επίσης δημοσιεύσει μια συνθετική παρουσίαση της θεολογίας των πρώτων αιώνων, με επίκεντρο το μυστήριο του Χριστού. Στο πλαίσιο αυτό έχει εκδώσει πολλά πατερικά έργα σε νέες προσιτές αγγλικές μεταφράσεις, ενώ έχει συγγράψει πλήθος μελετών, όπου μέσα από τη μελέτη της σκέψης των Πατέρων της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων, διερευνά τα θεμέλια της χριστιανικής θεολογίας. 
Από τα πιο πρόσφατα έργα του είναι: Irenaeus of Lyons: Identifying Christianity: Christian Theology in Context (Oxford: Oxford University Press, 2013), Becoming Human: Meditations on Christian Anthropology in Word and Image (Crestwood, NY, SVS Press, 2013), St Athanasius: On the Incarnation, translation and introduction, Popular Patristics Series (Crestwood, NY, SVS Press, 2011), The Case Against Diodore and Theodore: Texts and Their Contexts, Oxford Early Christian Texts (Oxford: Oxford University Press, 2011), The Mystery of Christ: Life in Death (Crestwood, NY: SVS Press, 2006), The Nicene Faith, vol. 2 (Crestwood, NY: SVS Press, 2004) σε δυο μέρη, The Way to Nicaea, The Formation of Christian Theology vol. 1 (Crestwood: SVS Press, 2001), Asceticism and Anthropology in Irenaeus and Clement (Oxford: Oxford University Press, 2000), St Irenaeus of Lyons: On the Apostolic Preaching (Crestwood: SVS Press, 1997). 
Η δημόσια διάλεξη του π. John Behr στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά με μετάφραση.  
Ας σημειωθεί ότι ο π. John Behr έδωσε την πρώτη δημόσια διάλεξη στην Ελλάδα, στο Βόλο, την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου στο Συνεδριακό Θεσσαλίας (Μελισσιάτικα) παρουσία του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος Ιγνατίου. 

ΟΙ "ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ" ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΛΟΓΑΡΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ


Κείμενο-φωτογραφίες-βίντεο: Ιδιωτική Οδός 
Στο βιβλιοπωλείο art bar Ποιήματα & Εγκλήματα των εκδόσεων Γαβριηλίδης, στην οδό Αγίας Ειρήνης, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, παρουσιάστηκε χθες βράδυ (19-2-2014) το νέο βιβλίο του φίλου συγγραφέα Κώστα Λογαρά "Ιστορίες του Δρόμου" (εκδόσεις Γαβριηλίδης). 
Στον φιλόξενο χώρο των εκδόσεων η ατμόσφαιρα ήταν μόνο φιλική, δηλ. πέρα ως πέρα αληθινή: Ρέα Γαλανάκη, Ηλίας Κούβελας, Έρση Σωτηροπούλου, Γιώργος Δάσιος, Γιώργος Κοζίας, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Μαρία Στασινοπούλου, Νίκος Μπακουνάκης, Μαρία Παπαγιάννη, Μάριος Μιχαηλίδης, Παναγιώτης Κερασίδης, Γιώργος Γώτης, Στέφανος Διαλισμάς, Μαίρη Κωνσταντουδάκη, Παυλίνα Λαδά και άλλοι γνωστοί και φίλοι, πατρινοί και μη. 
Την εκδήλωση προλόγισε ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης.


Στη συνέχεια ο Κώστας Λογαράς διάβασε απόσπασμα από το βιβλίο, λέγοντας και κάποια διαφωτιστικά πράγματα γι' αυτό. Ακολούθησε ένας εξαιρετικά γόνιμος διάλογος του Κ. Λογαρά με την συγγραφέα Ρέα Γαλανάκη, η οποία με τις ερωτήσεις και τοποθετήσεις της προκάλεσε σε όλους μας βαθύτερες σκέψεις γύρω από τη λογοτεχνική γραφή του Λογαρά και την προσωπική του μυθολογία. 
Οι ιστορίες του βιβλίου "ζωντάνεψαν" στη συνέχεια από τα αποσπάσματα ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Περικλής Βασιλόπουλος και τα τραγούδια που ερμήνευσε εξαίσια η Αγγελική Τουμπανάκη, με τη συνοδεία του ταλαντούχου Βασίλη Κετεντζόγλου στην κιθάρα. 
Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρο το βίντεο της εκδήλωσης, παραγωγή της Ιδιωτικής Οδού.
Σκηνοθεσία: Γιώργος Αρβανίτης.

Related Posts with Thumbnails