Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

ΡΗΤΟΡΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΚΟΥΡΗ


Το Σάββατο 27 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο κτίριο της ΑΣΟΕΕ το δεύτερο μονοήμερο τουρνουά Debate, που διοργανώθηκε από τον Ρητορικό Όμιλο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.



Πήραν μέρος 48 φοιτητές από τα Πανεπιστήμια της Αθήνας και της Πάτρας, οι οποίοι κλήθηκαν να επιχειρηματολογήσουν πάνω σε φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας, όπως το μνημόνιο και το θέμα της αλυτρωτικής ρητορικής και πολιτικής, καθώς και 10 κριτές, αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας των αγώνων.

Το πρωτάθλημα ήταν ένα από τα πιο ανταγωνιστικά και υψηλού επιπέδου τουρνουά που έχουμε παρακολουθήσει σε φοιτητικό επίπεδο και έκλεισε με έναν εξαιρετικό τελικό, που είχε θέμα τις σχέσεις του ΝΑΤΟ με την βόρεια Κορέα.
Νικήτριες αναδείχθηκαν οι φοιτήτριες Βασιλική Κονιάκου και Ειρήνη Δαμιανάκη, που εντυπωσίασαν με τον λόγο τους, ενώ ως καλύτερος ομιλητης του τουρνουά βραβεύθηκε ο Ορέστης Βάσιος.


Η συγγραφέας Αθηνά Κακούρη τίμησε την προσπάθεια με την παρουσία της, παρακολουθώντας τον τελικό και βραβεύοντας στο τέλος τους νικητές, και απευθυνόμενη στους φοιτητές που συμμετείχαν τόνισε πόσο σημαντικό είναι να βλέπει τους νέους να έχουν τέτοια ενδιαφέροντα και δήλωσε εντυπωσιασμένη και πολύ χαρούμενη.

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στην ψυχή του μονοημέρου πρωταθλήματος, στον Πέτρος Παπαλιανό, χάρις στην αφοσίωση και την δουλειά του οποίου η διοργάνωση είχε τέτοια επιτυχία.
Οι ομιλητές έδωσαν ραντεβού για τα επόμενα πρωταθλήματα, που θα γίνουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα.


Θέλω να επισημάνω, αγαπητοί συνοδίτες, την άοκνη προσπάθεια της φοιτήτριας του Πανεπιστημίου Πατρών Κατερίνας Καραδημήτρη ώστε να λειτουργεί σε υψηλό επίπεδο η Ρητορική Ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών.
Η Κατερίνα, η οποία πριν λίγες μέρες στην Πάτρα παρουσίασε το νέο βιβλίο της Αθηνάς Κακούρη, είχε την φαεινή ιδέα να προσκαλέσει την αγαπητή μας συγγραφέα στο τουρνουά της Αθήνας. Και η κυρία Κακούρη με την ανοιχτοσύνη που την διακρίνει πήγε και στήριξε την όλη διοργάνωση. Εδώ δεν υπάρχει χάσμα γενεών, αγαπητοί συνοδίτες.
Υπάρχουν μόνο ανοιχτοί ορίζοντες!

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΥ


Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Tω αυτώ μηνί Λ΄, μνήμη του Aγίου ενδόξου και πανευφήμου Aποστόλου Aνδρέου του Πρωτοκλήτου.

Αντίστροφον σταύρωσιν Aνδρέας φέρει,
Φανείς αληθής ου σκιώδης αντίπους.
Σταυρόν κακκεφαλής τριακοστή Aνδρέας έτλη.

Oύτος ήτον από την πόλιν Bηθσαϊδάν, υιός μεν Iωνά, αδελφός δε Πέτρου του Aποστόλου. Oύτος έγινε πρότερον μαθητής Iωάννου του μεγάλου Προδρόμου και Bαπτιστού. Έπειτα όταν ήκουσε του Διδασκάλου του να λέγη, δακτυλοδεικτών τον Iησούν Xριστόν· «Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου»· τότε λέγω, αφήσας τον Πρόδρομον, ηκολούθησεν εις τον Xριστόν. Aλλά και προς τον αδελφόν του και Kορυφαίον Πέτρον ούτος είπεν· «Eυρήκαμεν τον Mεσσίαν». Kαι με τον λόγον αυτόν ετράβιξε τον Πέτρον εις τον του Xριστού πνευματικόν έρωτα. Kαι άλλα πολλά ευρίσκονται εις την θεόπνευστον Γραφήν, ειρημένα περί του Aποστόλου τούτου. Eις άλλον μεν ουν Aπόστολον, άλλο μέρος της οικουμένης εκληρώθη. Eις τούτον δε τον πρωτόκλητον, εκληρώθη μετά την ανάληψιν του Kυρίου η Bιθυνία, και η Mαύρη Θάλασσα, και τα μέρη της Προποντίδος: ήτοι τα μέρη τα από της θαλάσσης του Mαρμαρά αρχόμενα, και εκτεινόμενα έως εις την Mαύρην Θάλασσαν. Oμοίως και η Xαλκηδόνα, και το Bυζάντιον: ήτοι η νυν Kωνσταντινούπολις. Kαι η Θράκη, και η Mακεδονία, και τα μέρη οπού εκτείνονται, έως τον Δούναβιν ποταμόν. Ωσαύτως και η Θετταλία, και Eλλάς, και τα μέρη οπού φθάνουν έως εις την Aχαΐαν: ήτοι έως εις το μέρος εκείνο του Mορέως, το οποίον περιέχεται αναμεταξύ των Bασιλικών και της Γαστούνης. Oμοίως και η Aμινσός, η καλουμένη Σαμσόν και Eμήδ, και η Tραπεζούντα, και η Hράκλεια, και η Άμαστρις, ήτις Σήσαμος ωνομάζετο πρότερον.
Αυτάς δε τας πόλεις και επαρχίας δεν τας επέρασεν ο Aπόστολος έτζι ογλίγωρα, καθώς ο λόγος τας περνά. Όχι! αλλά εις κάθε πόλιν εδοκίμαζεν ο μακάριος πολλά εναντία. Kαι απάντα πολλάς δυσκολίας πραγμάτων. Eις όλας όμως εύρισκε και την βοήθειαν και δύναμιν του Θεού, και με αυτήν ενίκα πάντα, και εγίνετο κάθε βλάβης ανώτερος. Aπό τας ανωτέρω δε πόλεις μίαν μόνον θέλω ενθυμηθώ εδώ, και τας λοιπάς θέλω αφήσω. Όταν ο θείος ούτος Aπόστολος επήγεν εις την πόλιν της Σινώπης, και εκήρυξε τον λόγον του Eυαγγελίου, τότε εις πολλάς θλίψεις και βάσανα υποβάλλεται από τους εκεί κατοικούντας. Διότι οι θηριώδεις εκείνοι άνθρωποι έρριπτον αυτόν κατά γης. Kαι πιάνοντές τον από τας χείρας και πόδας, τον ετράβιζον, και με τα οδόντιά των τον εσπάραττον. Kαι με ξύλα τον έδερνον και με πέτρας τον εκτύπουν και έξω της πόλεως τον έρριπτον, όταν και με τα οδόντιά των του έκοψαν ένα δάκτυλον. Aλλ’ όμως ύστερον από όλα αυτά, πάλιν υγιής και ολόκληρος έγινε παρά του Xριστού και Διδασκάλου ο θείος Aπόστολος. Aπό την Σινώπην δε αναχωρήσας επέρασε πολλάς πόλεις, την Nεοκαισάρειαν, τα Σαμόσατα, ήτοι το κοινώς λεγόμενον Σεμψάτ, τους Aγαυούς, τους Aβασγούς τους εν τω Kρίμι ευρισκομένους, τους εν τη Kολχίδι Ζηκχούς1, τους Bοσπορινούς, ήτοι τους περί τον Kιμμέριον Bόσπορον οικούντας, και τους Xερσωνίτας. Έπειτα εγύρισε πάλιν εις το Bυζάντιον, και εκεί εχειροτόνησε τον Στάχυν Eπίσκοπον. Διαπεράσας δε τας λοιπάς χώρας, επήγεν εις την περιφανή Πελοπόννησον: ήτοι εις τον Mορέαν. Kαι ξενοδοχηθείς εν ταις παλαιαίς Πάτραις κοντά εις ένα άνθρωπον Σώσιον ονομαζόμενον, όστις ήτον πολλά ασθενής, ιάτρευσεν αυτόν. Kαι παρευθύς όλη η πόλις των Πατρών επίστευσεν εις τον Xριστόν. Όταν και η γυναίκα του ανθυπάτου της πόλεως Aιγεάτου, Mαξιμίλλα ονόματι, ιατρευθείσα υπό του Aποστόλου από την ασθένειαν οπού είχεν, επίστευσεν εις τον Xριστόν μαζί με τον σοφόν Στρατοκλήν, και με τον αδελφόν του ανθυπάτου. Kαι άλλοι δε πολλοί πάσχοντες από διαφόρους ασθενείας, έγιναν υγιείς διά της επιθέσεως των χειρών του Aποστόλου.
Όθεν ταύτα μαθών ο ανθύπατος Aιγεάτης, άναψεν από τον θυμόν. Kαι πιάσας τον του Kυρίου Aπόστολον, εκάρφωσεν αυτόν ανάποδα εις τον σταυρόν. Διά τούτο και ο άδικος έλαβε δικαίως παρά Θεού την εκδίκησιν. Διότι πεσών εις την γην από ένα υψηλόν κρημνόν, εσύντριψε τον εαυτόν του, και κακώς ο κακός εξέψυξε. Tο δε λείψανον του Aποστόλου ύστερον από πολλούς χρόνους μετετέθη εις την Kωνσταντινούπολιν με προσταγήν του βασιλέως Kωνσταντίου, του υιού του Mεγάλου Kωνσταντίνου, υπηρετήσαντος εις την μετάθεσιν αυτού, Aρτεμίου του μεγάλου δουκός και Mάρτυρος του εορταζομένου κατά την εικοστήν Oκτωβρίου. Kαι κατετέθη μαζί με τα λείψανα του Eυαγγελιστού Λουκά και Tιμοθέου των Aποστόλων, εις τον περίφημον Nαόν των Aγίων Aποστόλων. H κατάθεσις δε αύτη του λειψάνου του εορτάζεται κατά την εικοστήν Iουνίου. (Tον κατά πλάτος Bίον του Aποστόλου τούτου όρα εις τον Nέον Θησαυρόν2.)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ζηκχοί είναι οι νυν καλούμενοι Tζερκέζοι.

2. Σημείωσαι, ότι εις τον Aπόστολον τούτον Aνδρέαν, εγκωμιαστικόν λόγον πλέκει ο θείος Xρυσόστομος, σωζόμενον εν τη Iερά Mονή του Παντοκράτορος και εν τη των Iβήρων, ου η αρχή· «Tον πρωτόκλητον της αποστολικής». Oμοίως και Nικήτας ο Pήτωρ, ου η αρχή· «Πάσι μεν τοις του Θεού λόγου φίλοις». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τω Kοινοβίω του Διονυσίου, εν τη Iερά Mονή του Bατοπαιδίου και τη των Iβήρων.) Υπόμνημα δε συνέγραψεν εις αυτόν και ο Mεταφραστής, ήτοι τον ελληνικόν Bίον του, ου η αρχή· «Άρτι του παιδός Ζαχαρίου». (Σώζεται εν τοις τετυπωμένοις Mηναίοις.) Εν δε τη Mεγίστη Λαύρα σώζονται και αι περίοδοι αυτού και η τελείωσις, ων η αρχή· «Άπερ τοις οφθαλμοίς ημών εθεασάμεθα πάντες».

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)


Εικόνα: Παπα Σταμάτης Σκλήρης, Άγιος Ανδρέας, 1997. Τοιχογραφία στον Ιερό Ναό Προφήτη Ηλία Καστέλας
, Πειραιάς

Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΣ ΦΡΙΞΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ


ΠΟΛΙΤΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ – 149

ΦΡΙΞΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου


Ὁ Φρ. Ποταμιᾶνος1 εἶναι ἕνας διαφημιστὴς καὶ σκιτσογράφος τῆς πόλης μας. Γεννήθηκε στὸ Μέγα Ρεῦμα τὸ 1927. Ἔμαθε τὰ πρῶτα γράμματα στὸ δημοτικὸ σχολειὸ καὶ στὴ συνέχεια ἀπεφοίτησε ἀπὸ τὸ Ζωγράφειο. Ἦταν ἕνας τύπος sui generis. Μετὰ τὰ γεγονότα τῆς 6.9.1955 ἐγκατέλειψε μὲ τὴν οἰκογένειά του τὴν Πόλη καὶ πῆγε στὴν Ἀθήνα.

Ἀπὸ μικρὴ ἡλικία εἶχε κλίση στὴ γλυπτικὴ καὶ ἀργότερα στὴ ζωγραφική. Μετὰ τὸ θάνατο τοῦ ἀδερφοῦ του Βύρωνος, λόγῳ οίκογενειακῶν βαρῶν, ἀναγκάσθηκε νὰ στραφεῖ τελειωτικὰ στὴ ζωγραφικὴ καὶ δὴ τὴ διαφημιστική. Βασικὰ ἦταν αὐτοδίδακτος.

Στὴν ἀρχὴ τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οἱ χρυσοχόοι τῆς Πόλης ἀντιμετώπιζαν δυσκολίες στὴν εὕρεση μοντέλων γιὰ τὰ κοσμήματά τους. Ὁ Φρῖξος πῆγε στὸ ἐργαστῆρι τοῦ Κώστα Χρυσόπουλου γιὰ νὰ μάθει τὴν τεχνικὴ κατασκευῆς κοσμημάτων, καὶ μετὰ ἄρχισε νὰ σχεδιάζει καρφίτσες, δαχτυλίδια κλπ.

Μιὰ Οὑγγαρέζα διακοσμήτρια τὸν βοήθησε στὸ σχεδιασμὸ διακοσμήσεως βιτρινῶν. Μετὰ τοῦ συνέστησαν νὰ φτειάξει διακοσμητικὲς πινακίδες ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς μεγάλες ποὺ τοποθετοῦνται στοὺς αὐτοκινητόδρομους. Ὁ δὲ Σάββας Μελόπουλος (Πέτρος Χρονᾶς) τοῦ πρότεινε νὰ ἀναλάβει τὰ σχέδια τῶν μακετῶν τῶν προϊόντων τοῦ ἐργοστασίου σοκολατοποιΐας Golden, ὅπως π.χ. τῆς συσκευασίας μιᾶς τσίχλας τῆς Golden. Μετὰ ἀκολούθησαν καὶ ἄλλοι, ὅπως τὸ ἐργοστάσιο ζαχαροπλαστικῆς τῆς Imren-Baylan καθὼς καὶ διάφοροι ἰδιῶτες καὶ κρατικὰ ἐργοστάσια. Στὴν Πόλη εἶχε τὸ γραφεῖο του στὸ Veli Alemdar Han τοῦ Γαλατᾶ.

Ὅταν πῆγε στὴ Ἀθήνα, συνάντησε τὸν ἀδελφό τοῦ Σάββα Στάθη, ποὺ εἶχε στήσει μεγάλο, μοντέρνο ἐργοστάσιο: τὴν γνωστὴ σοκολατοποιΐα ΜΕΛΟ καὶ κάλεσε τὸ Φρῖξο νὰ ἐκτελέσει τὴν καλλιτεχνικὴ ἐμφάνιση τῶν προϊόντων του. Ἀργότερα ἀνέλαβε νὰ διαμορφώσει τὶς συσκευασίες τῶν προϊόντων τῶν βιομηχανιῶν ΓΙΩΤΗΣ, ΝΕΑΓΡΕΣ, ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, ΣΕΒΑΘ, καθὼς καὶ διαφόρων ἄλλων βιομηχανιῶν κονσερβοποιΐας, ζυμαρικῶν καὶ κατεψυγμένων προϊόντων. Ὠργάνωσε δὲ καὶ ἕνα ἐργαστήρι μὲ βοηθούς, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἀνταποκριθεῖ στὴ μεγάλη του πελατεία. Ἄγνωστο βέβαια παραμένει τί ἔγιναν οἱ μακέτες αὐτὲς ποὺ ἑτοίμαζε κατὰ καιρούς, πρᾶγμα ποὺ παρατηρεῖται λόγῳ τῆς εὐαισθησίας τῶν ὑλικῶν καὶ στὸν Β. Ἡγουμενίδη (Igum), τὴν Ο. Πετρίδου κ.ἄ.

Ὁ Φρῖξος ἐκτὸς ἀπὸ τὶς διακοσμήσεις του, ἐξετέλεσε μὲ σινικὴ μελάνη σκίτσα καὶ γελοιογραφίες. Μεταξὺ αὐτῶν ὑπάρχουν κυρίως καθηγητῶν τοῦ Ζωγραφείου καὶ ἄλλων Γυμνασίων, ὅπως τοῦ Β. Καραμεσίνη, Α. Καρούσου, Δ. Μάνου, Β. Μούτσογλου, Δ. Παντελάρα, Σ. Στασινόπουλου κ.ἄ. μαθητῶν μέσα στὴ τάξη, ζευγαριῶν, κληρικῶν, ἀστυνόμων, καθαριστῶν (Θανάση), αὐτοπροσωπογραφίες, ὑβριδικὲς μορφὲς (κεφάλια μὲ σῶμα πουλιοῦ), συνθέσεις μὲ ἀφίσες κινηματογράφου, διαφημήσεις χοροεσπερίδων ΦΣΣ, τεΐου Φιλοπτώχου Κυριῶν Ξυλοπόρτης κ.ἄ. Ἐξετέλεσε δὲ καὶ συνθέσεις μὲ συμβολικὸ χαρακτῆρα: Κύκλωψ καὶ Ὀδυσσεύς, μορφωτικὸ ἐπίπεδο, ἱσορροπία εὐσταθής, ἔξω τὰ καράβια περίμεναν, νοσταλγίες καὶ ὄνειρα, ἀλληλεγγύη, ἕνας βράχος στὸ βουνὸ συλλογιέται μοναχός του, κελαηδῆστε ὡραῖα μου πουλάκια κελαηδῆστε…, πειθαρχία καὶ τάξη κ.ἄ.

Ἐξετέλεσε μεμονωμένες μορφὲς ἢ καὶ πολυπρόσωπες συνθέσεις. Ἡ τεχνική του διακρίνεται γιὰ τὴν λιτότητα καὶ λεπτότητα τῶν γραμμῶν του, οἱ ὁποῖες ἐνίοτε εἶναι παχύτερες. Μερικὲς φορὲς οἱ μορφὲς εἶναι ἀσπρόμαυρες καὶ ἔχουν σκιές. Ἔντονη πάντως φαίνεται στὰ σκίτσα του ποὺ ὑπέγραφε μὲ τὸ FrixosFP, ἡ ἐπίδραση τοῦ μεγάλου Κ. Θεοδωρίδη (Togo)2.

Ἔργα του δημοσιεύθηκαν σὲ λευκώματα ὅπως τὸ "Ζωγράφειο 1947" Μπέηογλου 1947, ἐφημερίδες καὶ περιοδικὰ ὅπως στὰ Son Posta (1951 διαφημίσεις), Κεραυνὸς (1952), Κυριακάτικη Πρωΐα (1952, 1953, 1954, 1960) κ.ἄ.

_________________

  1. Σ. Α. Δεκαβάλλα, Λογοτεχνικὰ σκίτσα Κωνσταντινουπολιτῶν, Ἀθῆναι 2010, 87-94.

  2. Α. Παπᾶ, Ἡλιουπόλεως καὶ Θείρων, Κοσμᾶς Θεοδωρίδης (Togo). Ὁ Πολίτης σκιτσογράφος-γελοιογράφος, Ἀθήνα 1993.


Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

ΜΙΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ "ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ" ΤΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΝΕΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ


Μουσική πέρα από σύνορα για τη ζωή, την ελευθερία και την ελπίδα μας πρόσφερε χθες βράδυ η Ορχήστρα Νέων Παλαιστίνης σε μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης), 28η Νοεμβρίου, παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Αλληλεγγύης για τον Παλαιστινιακό Λαό.

Η Ορχήστρα Νέων Παλαιστίνης υπό την μπαγκέτα της βραβευμένης Βρετανίδας μαέστρου Σον Έντουαρντς παρουσίασε ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με ήχους κλασικούς, τζαζ και με σύγχρονες, πρωτοποριακές αραβικές συνθέσεις, αλλά και τραγούδια με παραδοσιακά όργανα της Ανατολής.
Η συναυλία ξεκίνησε με την περίφημη συμφωνία "Της εκπλήξεως" του Χάϋδν και τελείωσε με ορχηστρικά αποσπάσματα από την όπερα Πόργκυ και Μπες του Τζώρτζ Γκέρσουϊν. Ενδιάμεσα τρία αραβικά τραγούδια, με νέους ερμηνευτές, και τρεις συνθέσεις παλαιστίνιων σύγχρονων συνθετών, όπου η παραδοσιακή αραβική μουσική συνυπήρχε με τη σύγχρονη λόγια, δίνοντάς μας συχνά ευφάνταστες μουσικές στιγμές.
Ο μέσος όρος ηλικίας των μουσικών της Ορχήστρας είναι τα 18 χρόνια, με μικρότερο μουσικό ένα βιολονίστα μόλις δώδεκα ετών! Ενώ, μαζί με τα παιδιά αυτά από την Παλαιστίνη αλλά και από τη Διασπορά, συμμετείχαν και Άραβες και Έλληνες μουσικοί.
Η αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης ήταν κατάμεστη από Παλαιστίνιους και εν γένει αραβοφώνους της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι με τον ενθουσιασμό τους κατέστησαν τη συναυλία "εθνικού περιεχομένου".

ΑΠΟΨΕ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ ΜΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ



Απόψε στις 7 το βράδυ, στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ (Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 9 και Μέρλιν στην Πλατεία Συντάγματος), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, θα πραγματοποιηθεί κοινή εκδήλωση από την Διεθνή Εταιρεία Εθελοντισμού "Αγιος Αιμιλιανός" και την Εταιρεία Ελλήνων Ευεργετών.

Η Διεθνής Εταιρεία Εθελοντισμού είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική Κοινωφελής Εταιρεία με σκοπό την με οποιονδήποτε τρόπο καλλιέργεια, διάδοση και έμπρακτη εφαρμογή του εθελοντικού πνεύματος και των αρχών που το συγκροτούν, ως βασικής αξίας κοινωνικής και πολιτιστικής προόδου, καθώς και αναγκαίου στοιχείου διαπαιδαγώγησης και διάπλασης του χαρακτήρα της νεολαίας. Το πρόγραμμα δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων της Εταιρείας σχεδιάσθηκε με γνώμονα την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων, εμπνευσμένων από τους αείμνηστους Αρχιμανδρίτη Χερουβείμ Μαλισιάνο, την Βυζαντινολόγο Ιουλιανή Χρυσοστομίδου και το ζεύγος Ιωάννου και Θεοδότης Καπετανάκη, οι οποίοι στη ζωή τους απετέλεσαν φωτεινά παραδείγματα εθελοντικής προσφοράς στην κοινωνία και τον συνάνθρωπο.

Η Εταιρεία Ελλήνων Ευεργετών είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με σκοπό την διάσωση και διάδοση της ιστορικής μνήμης, την συνειδητοποίηση της οικουμενικής διάστασης του Ελληνισμού και την προβολή της συμβολής του στην εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού μέσα από την προώθηση των ιδεωδών του Ευεργετισμού και της Χορηγίας. Το πρόγραμμα της Εταιρείας εστιάζεται στην μελέτη και προβολή των εθνικών και οικουμενικών αξιών της κοινωνικής αλληλεγγύης και του εθελοντισμού των Ελλήνων Εθνικών Ευεργετών, ως στάσης ζωής στο παρελθόν, το παρόν και ως παράδειγμα για το μέλλον. Η υλοποίησή του πραγματοποιείται με δραστηριότητες, προγράμματα και εκδηλώσεις σε συνεργασία με φορείς και πρόσωπα που αποδεδειγμένα μοιράζονται τις ίδιες αρχές και επιδιώξεις.

Η Διεθνής Εταιρεία Εθελοντισμού και η Εταιρεία Ελλήνων Ευεργετών, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού, που ο ΟΗΕ έχει καθορίσει να εορτάζεται την 5η Δεκεμβρίου εκάστου έτους, αναγνωρίζοντας τις αρχές και αξίες του εθελοντισμού ως βασικής προϋπόθεσης καλλιέργειας και ανάπτυξης του ανθρώπου μέσα στην παγκόσμια κοινωνία και σε υλοποίηση των σκοπών και των στόχων τους, συμπράττουν σε πνεύμα αμοιβαίας συνεργασίας για την διοργάνωση της ειδικής αυτής εκδήλωσης, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, προκειμένου να να τιμηθούν φορείς και άτομα σε αναγνώριση της εθελοντικής προσφοράς τους, ως έκφραση ανθρωπισμού και καλού παραδείγματος.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής:

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Αικατερίνη Τζιτζικώστα, Πρόεδρος Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Διεθνής Εταιρεία Εθελοντισμού
Ρίτσα Μασούρα, δημοσιογράφος
Εταιρεία Ελλήνων Ευεργετών
Ιωάννα Μάστορα, διδάκτωρ Ολυμπιακών Σπουδών
Χορηγικό Πρόγραμμα «Υιοθέτησε και εσύ ένα μνημείο»
Αννίτα Πατσουράκη, ιστορικός Τέχνης


ΑΠΟΝΟΜΕΣ ΤΙΜΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ
«Ευεργετών Άθλα»
Απονέμονται στο Ίδρυμα Ι.Φ. Κωστόπουλου και την Διεθνή Οργάνωση Βιοπολιτικής, σε αναγνώριση της συμβολής τους στην εξακτίνωση των αξιών του Ελληνισμού στην Οικουμένη.

Αριστείο Εθελοντισμού «Χερουβείμ Μαλισιάνος»
Απονέμεται στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, σε αναγνώριση της εκατοντάχρονης προσφοράς του και της συμβολής στην καλλιέργεια του εθελοντικού πνεύματος στην νεολαία.
Ειδικό αναμνηστικό θα απονεμηθεί στον γηραιότερο βαθμοφόρο Προσκόπων κ. Στέλιο Ναουμίδη.

Αριστείο Εθελοντισμού «Ιουλιανή Χρυσοστομίδου»
Απονέμεται στην Ελληνική Παλαιογραφική Εταιρεία σε αναγνώριση της πολυετούς συμβολής και του εθελοντικού έργου των μελών της στην προαγωγή της Παλαιογραφίας, καθώς και την έρευνα και μελέτη των κωδίκων ως σημαντικών στοιχείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Αριστείο Εθελοντισμού «Ιωάννου & Θεοδότης Καπετανάκη»
Απονέμεται από κοινού στις κυρίες Μαρία Φρεμεντίτου και Γεωργία Πετρίτση, σε αναγνώριση της πολύχρονης, συνεχούς, αποτελεσματικής και αθορύβου εθελοντικής προσφοράς των στην κοινωνία και τον συνάνθρωπο.

Συμμετέχουν οι μουσικοί:
Έρση Καζαρτζή (φλάουτο), Αλέξανδρος Καζαρζτής (βιολοντσέλο)
και Νίκος Πονηρός (κιθάρα)

Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΔΙΚΑΣΕ "ΤΟ ΚΟΥΣΟΥΡΙ" ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΟΥ ΤΟ ΠΡΟΣΑΠΤΕΙ ΚΛΗΡΙΚΟΣ!



Από το σημερινό αφιέρωμα της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ Ο Ιησούς Χριστός δεν μίλησε ποτέ για σεξ, δεν λείπει και ο μακαριστός Χριστόδουλος. Η αναφορά σ' αυτόν έχει ως εξής:

«Η ομοφυλοφιλία είναι κουσούρι»

Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια να προσελκύσει τους νέους στην Εκκλησία, εμμένοντας παρ΄ όλα αυτά στα ζητήματα της αμαρτίας που συνδέονται με τον ερωτισμό. «Πουθενά στην Αγία Γραφή δεν δικαιώνονται οι προγαμιαίες σχέσεις εφόσον επιτελούνται μεταξύ δύο προσώπων που “αγαπιούνται”. Και πουθενά δεν θα βρούμε αμνήστευση των σχέσεων αυτών επειδή απουσιάζει η πληρωμή και γίνεται επίκληση του ερωτικού αισθήματος» έγραψε στο βιβλίο «Το σώμα του Χριστού και ο κήπος των τέρψεων» (Εκδόσεις Εγρήγορση).
Επίσης μεγάλη εντύπωση έχει προκαλέσει η δήλωσή του για την ομοφυλοφιλία: «Σε ποιο κατάντημα έχει φτάσει σήμερα η ανθρωπότητα,η οποία αυτό που είναι αμαρτία βοώσα και κράζουσα θέλει να το καλύψει. Να μη μιλάμε, γιατί ενοχλούνται αυτοί που έχουν το κουσούρι».

Σχόλιο Ιδιωτικής Οδού:
Και ενώ αυτά έλεγε ο μακαριστός Χριστόδουλος, τα ίδια και με πιο καταδικαστικό τρόπο έχει πει και ο Πάπας Βενέδικτος, για την ομοφυλοφιλία, παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτοί οι δύο εκκλησιαστικοί ηγέτες κατηγορήθηκαν ..."ιδιωτικά" από τον αρχιμανδρίτη της Μητροπόλεως Πατρών Κύριλλο Κωστόπουλο ως "ομοφυλόφιλοι".
Γράφουν κάποιοι σχολιαστές ότι κακώς δίνουμε σημασία σε μια "φυλλάδα", όπως η εφημερίδα Κόσμος της Πάτρας, που αποκάλυψε τις ...ιδιωτικές συζητήσεις του αρχιμ. Κυρίλλου.
Μα ακριβώς αυτό είναι το θέμα: Αν μια φυλλάδα συκοφάντησε ο αρχιμ. Κύριλλος θα μπορούσε να προβεί στα δέοντα εναντίον της ή έστω σε μια διάψευση ή σε μια δήλωση υπέρ της μνήμης του μακαριστού Χριστοδούλου.
Βέβαια κάτι τέτοιο δεν έγινε ούτε από την Μητρόπολη Πατρών στην οποία υπάγεται...
Οπότε τα όσα είχε πει ο μακαριστός εναντίον της ομοφυλοφιλίας δεν μπορούν ούτε ως επιχείρημα από τους ..."δικούς του" ανθρώπους να χρησιμοποιηθούν για να μη σπιλώνεται μετά θάνατον;

π. ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΦΑΡΟΣ: "Εξουσιάζεις τους ανθρώπους, αν ελέγχεις τον ερωτισμό τους"


Το αφιέρωμα της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ σήμερα γύρω από τη θρησκεία και το σεξ - με αφορμή την πρόσφατη δήλωση του Πάπα για το προφυλακτικό - με το γενικό τίτλο: Ο Ιησούς Χριστός δεν μίλησε ποτέ για σεξ, παρουσιάζει ενδιαφέρον.
Εδώ παραθέτω τα όσα λέει ο π. Φιλόθεος Φάρος, που είναι αρκούντως εύγλωττα:

Για την έκπτωση του έρωτα μιλάει στο «Βήμα» ο ιερέας, ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας πατέρας Φιλόθεος Φάρος

«Ο Χριστός δεν μίλησε ποτέ ευθέως για την ερωτική συνεύρεση και δεν ασχολήθηκε με τις ερωτικές παρεκτροπές. Δεν θεώρησε θανάσιμο αμάρτημα την ερωτική λειτουργία, αλλά πράγματα που εμείς αγνοούμε εντελώς στις μέρες μας, όπως την υποδούλωση στα υλικά πράγματα» τονίζει στο «Βήμα», με τη διπλή ιδιότητα τού επί δεκαετίες ψυχοθεραπευτή και του ορθόδοξου ιερέα ο πατέρας Φιλόθεος Φάρος, και εξηγεί ότι «το νομικίστικο πνεύμα δεν μπορεί να έχει θέση στην υγιή χριστιανική παράδοση».

Για την επικράτηση αυτού του νομικίστικου πνεύματος όλοι έχουν ευθύνη στην Εκκλησία, πιστοί και κληρικοί. «Οι πιστοί απαιτούν από τον ιερέα να είναι τέλειος. Οταν αποκαλύπτεται ότι δεν είναι και κρίνεται η επαγγελματική του οντότητα, ο ιερέας ψάχνει να βρει έναν τρόπο να φαίνεται τέλειος. Προβάλλει λοιπόν την ερωτική αμαρτία ως μέγιστη διότι μπορεί να γίνει κρυφά, ακόμη και σε επίπεδο διάθεσης, τη στιγμή που ο πλούτος και η χλιδή δεν κρύβονται. Επικεντρώνει συνεπώς την προσοχή του σε άλλα πράγματα για να εξασφαλίσει την απαραίτητη- ψευδή- τελειότητα. Από την άλλη, αν θέλουμε να εξουσιάζουμε τους ανθρώπους δεν υπάρχει αποτελεσματικότερος τρόπος από το να ελέγχουμε τον ερωτισμό τους, την πιο καίρια ανθρώπινη πραγματικότητα. Η αμαρτία λοιπόν που συνδέεται με τον έρωτα αποτελεί δημιούργημα της νεύρωσης και του κινήτρου της εκμετάλλευσης ή της απάτης».

«Ο έρωτας δεν είναι μια αυτονομημένη λειτουργία κάποιων οργάνων του σώματος» υπογραμμίζει ο πατέρας Φιλόθεος. Και εξηγεί: «Οταν κανείς περιορίζεται στη φυσική σεξουαλική παρόρμηση και δεν προχωρεί στην επιλογή της κοινωνίας, δηλαδή της εμπειρίας κοινών πραγμάτων και της ψυχικής ένωσης, διαστρέφει τον έρωτα και τον μετατρέπει σε λαγνεία. Εκεί έγκειται η αμαρτία, διότι τότε ο άλλος δεν είναι πρόσωπο αλλά αντικείμενο προς χρήση. Αυτό μπορεί να γίνει και εντός του γάμου. Και τότε είναι ακόμη πιο χυδαίο, διότι δεν μιλάμε πια για έναν άγνωστο αλλά για τον σύντροφο, τον πατέρα ή τη μητέρα των παιδιών μας» δηλώνει.

Υπό αυτήν τη θεώρηση, όταν ερωτάται για το ζήτημα των προγαμιαίων σχέσεων, ο 80χρονος πολυγραφότατος πνευματικός αντιδρά. «Η σύγχρονη αντίληψη περί πορνείας, που περιλαμβάνει κάθε ερωτική επαφή εκτός γάμου, είναι ανακριβής. Την εποχή του Ευαγγελίου αφορούσε την επίσκεψη ενός άντρα σε κάποιο οίκο ανοχής. Μόνο οι παπάδες χρησιμοποιούν στις ημέρες μας τον όρο "προγαμιαίες σχέσεις". Δεν σημαίνει τίποτα, παρά μόνο για κάποια νευρωτικά άτομα τα οποία έχουν δυσκολία με τον έρωτα και λένε "δεν μπορώ να έχω ερωτικές επαφές γιατί το απαγορεύει ο παπάς"».

Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΥΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΑΡΤΟ ΖΩΗΣ"


Ολοκληρώνεται σε λίγο εδώ στο Αμφιθέατρο Μεγάρου Διοικητού Θεοδώρου Β. Καρατζά, στο κέντρο της Αθήνας, το επιστημονικό συνέδριο με θέμα: "Η μεσσιανική ιδέα και οι μεταμορφώσεις της - Από την Παλαιά Διαθήκη ως τους πολιτικούς μεσσιανισμούς του 20ου αιώνα", που διοργάνωσε το ίδρυμα Άρτος Ζωής, το οποίο διευθύνει ο συγγραφέας και διευθυντής της Νέας Εστίας Σταύρος Ζουμπουλάκης.
Επιστήμονες, και μάλιστα νέοι - κι αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό - από τους χώρους της θεολογίας, της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, των πολιτικών επιστημών, ανέπτυξαν τις εισηγήσεις τους με σοβαρότητα και στέρεα τεκμηρίωση.
Το κοινό αρκετά υποψιασμένο και δυναμικό. Ένα συνέδριο επιπέδου, ουσίας κι όχι εντυπωσιασμού, εμβάθυνσης σε έννοιες και ιδέες, κι όχι ιδεολογικοποίησης ή στείρου επιστημονισμού.

ΕΡΓΑ ΜΠΑΧ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΓΙΑ ΣΟΛΟ ΒΙΟΛΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Το πρόγραμμα που επέλεξε να μας παρουσιάσει ο γνωστός σολίστ στο βιολί Γιώργος Δεμερτζής είναι αρκούντως προκλητικό:

J.S.Bach: Σονάτα σε σολ ελάσσονα BWV 1001
Νίκου Σκαλκώτα: Σονάτα για σόλο βιολί
Μίκη Θεοδωράκη: Θέμα και παραλλαγές για σόλο βιολί
J.S. Bach: Παρτίτα σε σι ελάσσονα BWV 1002

Αυτά μεθαύριο Δευτέρα. 29 Νοεμβρίου, στις 8.30 το βράδυ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Το πρώτο από τα τρία ρεσιτάλ του Γιώργου Δεμερτζή, που θα παρουσιάσει τις σονάτες και παρτίτες για βιολί του J. S. Bach, παράλληλα με σημαντικά έργα ελλήνων συνθετών για σόλο βιολί.

Η επιλογή φυσικά δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι σύγχρονοι έλληνες συνθέτες συνομιλούν μυστικά με τον μεγάλο κάντορα. Ο Σκαλκώτας είχε πει: “Μελέτησα μια ολόκληρη μέρα Μπαχ και το βράδυ έγραψα τη δική μου σονάτα”. Και σ' αυτή τη σονάτα του Σκαλκώτα, που θα παίξει την Δευτέρα ο Γ. Δεμερτζής, μπορεί να βρει κανείς επιρροές από το Μπαχ, σειραϊκά στοιχεία, καθώς και την απαρχή του προσωπικού του στυλ. Γιατί μιλάμε για νεανικό έργο, γραμμένο το 1925, σαν ήταν ο συνθέτης 21 χρονών. Αν και νεανικό το έργο είναι δεξιοτεχνικό και άρα απαιτητικό.

Το “Θέμα και παραλλαγές για σόλο βιολί” του Μίκη Θεοδωράκη είναι επίσης νεανικό έργο (1947). Ο Θεοδωράκης στην ίδια ηλικία με τον Σκαλκώτα (21-22 χρονών) γράφει κι αυτός ένα έργο για σόλο βιολί. Κι εδώ σκέφτομαι την παρατήρηση του Φίλιππου Τσαλαχούρη στο εσώφυλλο του cd με έργα Μουσικής Δωματίου I του Μ. Θεοδωράκη, όπου είναι ηχογραφημένο το έργο από τον Δεμερτζή: “Πόσα ελληνικά έργα για σόλο βιολί είναι γνωστά από εκείνη την εποχή;”

Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι στον Γιώργο Δεμερτζή οφείλουμε παγκόσμιες πρώτες ηχογραφήσεις έργων του Σκαλκώτα, αλλά και την ανάδειξη της μουσικής δωματίου του Μ. Θεοδωράκη, τόσο μέσα από συναυλίες όσο και από τρεις ψηφιακούς δίσκους που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια από τη Legend Classics.

Για τον Μπαχ τι να πει κανείς; Μια φράση μόνο: Οι σονάτες και παρτίτες για σόλο βιολί του J. S. Bach, όπως και οι σουίτες του για σόλο τσέλο, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην πορεία του κάθε εκτελεστή. Είναι δεδομένο πως οι ερμηνευτικές επιλογές που θα κάνει σχετικά με τα σπουδαία αυτά έργα είναι στενότατα συνυφασμένες με τη γενικότερη προσέγγισή του στη μουσική όχι μόνο του μπαρόκ αλλά και κάθε άλλης εποχής. Πρόκειται, δηλαδή, για έργα καθοριστικής σημασίας για την μουσική. Τόσο για τους ερμηνευτές όσο και για τους ακροατές.

Και επειδή δεν έχουμε την ευκαιρία συχνά – έως καθόλου θα έλεγα – να ακούμε στην Ελλάδα τις σονάτες και παρτίτες για σόλο βιολί του Μπαχ, και μάλιστα ...διαλεγόμενες με έλληνες συνθέτες, ας σπεύσουμε στο Μπενάκη την Δευτέρα για να μεταλάβουμε μουσικής ποιητικής, κάλλους ανεκλαλήτου.

Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΑΡΤΟ ΖΩΗΣ"



Ο «Αρτος Ζωής» είναι ένα ίδρυμα που στηρίζεται σε κληροδότημα του θεολόγου Αθανάσιου Λυμπερόπουλου, γόνου εύπορης οικογένειας των Πατρών, και ιδρύθηκε το 1937 με σκοπό φιλανθρωπικό και κατηχητικό. Τον χαρακτήρα αυστηρής επιστημονικής βιβλικής θεολογίας του ιδρύματος έδωσε ο καθηγητής Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης αείμνηστος Σάββας Αγουρίδης, ο οποίος διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρός του.
Το ίδρυμα "ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ", που σήμερα διευθύνει ο φιλόλογος και διευθυντής της Νέας Εστίας Σταύρος Ζουμπουλάκης, διοργανώνει σήμερα και αύριο, 27 Νοεμβρίου 2010, συνέδριο στην Αθήνα με τον τίτλο: "Η μεσσιανική ιδέα και οι μεταμορφώσεις της. Από την Παλαιά Διαθήκη ως τους πολιτικούς μεσσιανισμούς του 20ου αιώνα".
Το συνέδριο ξεκίνησε σήμερα το απόγευμα και πραγματοποιείται στο αμφιθέατρο "Μεγάρου Διοικητού Θεοδώρου Β. Καρατζά".
Το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου δείτε εδώ. Με αφορμή αυτό το συνέδριο ο Σταύρος Ζουμπουλάκης έδωσε την περασμένη Κυριακή συνέντευξη στον Σπύρο Γιανναρά και την Καθημερινή, λέγοντας θαυμάσια πράγματα, μεστά και ουσιαστικά. Σταχυολογώ ενδεικτικά τα όσα λέει για τη θέση της Βίβλου στη ζωή μας και τα σχετικά με το συνέδριο:

Θα σας ενδιέφερε να ρίξετε γέφυρες προς τον κόσμο της αριστερής και της ευρύτερης διανόησης;

– Αυτό ακριβώς είναι το στοίχημα το δικό μου με τον «Αρτο Ζωής». Εξεγείρομαι απέναντι στην παντελή αγνόηση της Βίβλου. Και από τους πιστούς και από τους μη πιστούς. Ενας μορφωμένος άνθρωπος σήμερα στην Ελλάδα, αν δεν έχει διαβάσει Σοφοκλή, ντρέπεται να το πει. Λέει όμως πάρα πολύ άνετα, σχεδόν υπερηφάνως, ότι δεν ξέρει τον Hσαΐα, τη Γένεση, τον Απόστολο Παύλο. Θεωρεί ότι αυτά είναι για τους παπάδες. Αυτό με ενοχλεί πάρα πολύ. Θεωρώ ότι δεν μπορείς να σκεφτείς τα προβλήματα του εαυτού σου και του κόσμου ως Ευρωπαίος άνθρωπος χωρίς τη Βίβλο. Οποιος, αγνοώντας τη Βίβλο και τον χριστιανισμό, νομίζει ότι καταλαβαίνει τον Εγελο γελιέται. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Βέβαια η υποχώρηση της βιβλικής παιδείας υπάρχει και στην Ευρώπη. Οταν η Εκκλησία συρρικνώθηκε μέχρις εξαφανίσεως στις χώρες της Ευρώπης, χάθηκε το όχημα της βιβλικής παιδείας στην κοινωνία. Οταν λέμε ότι θέλουμε να φέρουμε τη Βίβλο στον δημόσιο χώρο της σκέψης, δεν εννοούμε προφανώς πως ζητούμε από τους ανθρώπους να προσχωρήσουν στην πίστη αλλά απλώς να πάρουν στα σοβαρά αυτή την παράδοση σκέψης. Για να γίνει αυτό, πρέπει προηγουμένως να γίνει κατανοητό ότι η Βίβλος σκέπτεται, ότι υπάρχει βιβλική σκέψη. Είναι λάθος η διάκριση που κάνουμε μεταξύ Αθήνας και Ιερουσαλήμ, όπου η Αθήνα εκφράζει τη σκέψη και η Ιερουσαλήμ την πίστη. Η Βίβλος αφηγείται, εντέλλεται, υμνεί, και διά αυτών σκέπτεται. Η ένταση μεταξύ των δύο, Αθήνας και Ιερουσαλήμ, είναι ουσιαστικά ένταση μεταξύ δύο διαφορετικών τρόπων σκέψης.

– Σε αυτή την προοπτική εντάσσεται και το συνέδριο που ετοιμάζετε;

– Το συνέδριο είναι ακριβώς σε αυτή τη λογική: να φέρουμε τη βιβλική σκέψη στη δημόσια συζήτηση και να συναντηθούν οι βιβλικοί θεολόγοι με ανθρώπους από άλλους πνευματικούς ορίζοντες. Γι’ αυτό και διαλέξαμε το θέμα του μεσσιανισμού, ένα κεντρικό θέμα στην ευρωπαϊκή ιστορία μέχρι τον 20ό αιώνα. Υπάρχουν άνθρωποι που μιλούν για τους πολιτικούς μεσσιανισμούς του 20ού αιώνα, για τον ναζισμό, τον κομμουνισμό κ.λπ., και αγνοούν παντελώς την καταγωγή της ιδέας. Θα είναι ένα συνέδριο συνάντησης βιβλικών θεολόγων, φιλοσόφων, πολιτικών στοχαστών, ιστορικών πάνω στο θέμα αυτό. Φιλοδοξούμε να διοργανώνουμε κάθε χρόνο ένα συνέδριο αυτού του τύπου: συνάντηση βιβλικών και θεολόγων εν γένει με θύραθεν στοχαστές πάνω σε ένα θέμα που πηγάζει από τη Βίβλο.

Θέλω να επισημάνω εδώ ότι ο Σταύρος Ζουμπουλάκης και σε κείμενά του μας προτείνει να ανακαλύψουμε τον αείμνηστο βιβλικό θεολόγο Παναγιώτη Ανδριόπουλο, του οποίου η επιστημονική κατάθεση έχει περάσει μάλλον απαρατήρητη...

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ


Στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας Κόσμος της ενημέρωσης των Πατρών, γίνεται μνεία της επιστολής μας προς την Ιερά Σύνοδο για τα όσα φέρεται πως είπε ο αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.

Το ζήτημα φυσικά δεν είναι μόνο τι είπε ο πατρινός αρχιμανδρίτης, αλλά το γεγονός ότι με όσα είπε άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, δηλαδή έδωσε τροφή σε διάφορα ιστολόγια να γράφουν κατεβατά για την ηθική του μακαριστού Χριστοδούλου.
Για μένα, όμως, το ζήτημα είναι θεολογικό και απάντηση δεν έχω πάρει από κανένα. Δικαιούται ένας ορθόδοξος πιστός και μάλιστα ιερέας να ξεστομίζει κατά πάντων ανάλογες κατηγορίες; Που στο κάτω κάτω της γραφής δεν μπορούν και να αποδειχθούν; Αλλά κι αν αυτό γινόταν, αυτή είναι η δική του εργασία στον αμπελώνα του Κυρίου; Το ατέρμονο κουτσομπολιό και η ιεροεξεταστική καταδίκη;

Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: "Δεν είμαστε ικανοί να βιώσουμε τη βαρύτητα της παράδοσής μας"


Στο λογοτεχνικό περιοδικό Πλανόδιον (τεύχος Ιουνίου 2010), αφιερωμένο στη Γερμανόφωνη ποίηση μετά την πτώση του τείχους, διαβάζω στη στήλη Εκθέσεις ιδεών, ένα κείμενο του Άγγελου Καλογερόπουλου με τίτλο: Θα φυτρώσουν φτερά; Ο Α. Καλογερόπουλος αναφέρεται στην τρέχουσα κρίση, στη θέση της Ελλάδος της Ευρώπης και στο ζήτημα από ποιούς τελικά αποτελείται η Ευρώπη, καθώς έχουμε ταυτίσει την Ευρώπη με τη Δύση ενώ ανήκουν σ' αυτή και οι ...καθυστερημένες ορθόδοξες χώρες.

Στο τέλος του κειμένου του ο Α.Κ. παρατηρεί εύστοχα:

Ας μη ξεχνάμε ότι σε τέτοιες δύσκολες φάσεις, η σωτηρία δεν συνίσταται μόνο στην αντιμετώπιση ενός τεράστιου οικονομικού προβλήματος, αλλά στην διασφάλιση της αξιοπρέπειας και στην υπεράσπιση της κοινωνικής αλληλεγγύης και των αξιών που συγκροτούν έναν πολιτισμό ώστε να βρίσκεις νόημα στο ότι ανήκεις σ' αυτόν. Στην υπεράσπιση του προσώπου μας με ό,τι αυτό σημαίνει και όχι απλώς της βιολογικής μας επιβίωσης, παρατείνοντας την ύπαρξή μας σαν ένα βάρος της γης, κυριολεκτικά, και εις βάρος μάλιστα των μελλοντικών γενεών.

Το μεγάλο μας έλλειμμα είναι ότι δεν είμαστε ικανοί να βιώσουμε, ώστε και να μεταδώσουμε στην δυτική Ευρώπη, τη βαρύτητα αυτής της παραδόσεως στην οποία θεμελιώθηκε ένας πολιτισμός που δεν κατανοεί την επιβίωση ως αυταξία, αλλά εγκολπώνεται την ιστορία μέσα από την υπέρβασή της.

Περιμένουμε πάλι από την Ευρώπη να κάνει το βήμα...

Όταν καταλάβουμε ότι έχουμε να υπερασπιστούμε έναν κόσμο – που έρχεται από το παρελθόν και μας πηγαίνει στο μέλλον – τότε θα απελευθερωθούν ανυπολόγιστες δυνάμεις. Τότε δεν είναι απίθανο, στη δύσκολη κατάσταση να μας φυτρώσουν και φτερά...”.

Διαβάζω, επίσης, και το άρθρο Πρόσωπο με πρόσωπο του Α. Καλογερόπουλου στο Αντίφωνο.

Παραθέτω μια σημαντική παράγραφό του:

Σ’ αυτή την εποχή των ανακατατάξεων που ζούμε και αρεσκόμεθα να θαυμάζουμε το γκρέμισμα των τειχών (έστω και το από τουβλάκια lego ομοίωμά τους) δεν πρέπει να ενθουσιαζόμαστε με ένα υποτιθέμενο τέλος των – καταδυναστευτικών ενίοτε-ιδεολογιών. Διότι στην πραγματικότητα όσοι «γκρεμίζουν» τα ιδεολογικά τείχη, τα γκρεμίζουν απλώς για να προσχωρήσουν στην άλλη πλευρά, στην κυρίαρχη ιδεολογία, δηλαδή, προσπορίζοντας παράλληλα το μερίδιο της εξουσίας που τους αναλογεί.

Ενδιαφερθείτε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, αγαπητοί συνοδίτες.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΣ


THE BEST

Παρέμβαση Ανδριόπουλου με αφορμή δημοσιεύματα του Τύπου
Ανέφεραν πως ο Κύριλλος Κωστόπουλος αποκάλυψε πως ο Χριστόδουλος ήταν ομοφυλόφιλος

Με αφορμή δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, που αφορούν δηλώσεις του αρχιμανδρίτη της Μητροπόλεως Πατρών Κύριλλου Κωστόπουλου, ο οποίος φέρεται να είπε σε ιδιωτική συζήτηση πως ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήταν ομοφυλόφιλος, ο θεολόγος κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος, κατέθεσε ερώτηση προς τα μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ζητώντας να επέμβουν για την αποκατάσταση της αλήθειας.





Tην παρέμβαση της Ιεράς Συνόδου για τη διερεύνηση των πληροφοριών που δημοσίευσε εφημερίδα της Πάτρας, σύμφωνα με τις οποίες γνωστός ιεροκήρυκας της τοπικής Μητροπόλεως φέρεται να αναφέρθηκε με μειωτικούς χαρακτηρισμούς στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ζητάει ο Πατρινός θεολόγος Παναγιώτης Ανδριόπουλος.

Στην επιστολή του προς τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και τους Συνοδικούς Ιεράρχες ο καθηγητής θεολογίας υπενθυμίζει το σχετικό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Κόσμος της Ενημέρωσης», σημειώνει ότι μέχρι σήμερα δεν έχει διαψευσθεί επισήμως από τον εν λόγω κληρικό και προσθέτει πως παρά την άμεση παρέμβαση της Μητροπόλεως Πατρών, η οποία ξεκίνησε ανακρίσεις, ακόμα δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη ανακοίνωση (η επιστολή προς την Ιερά Σύνοδο δημοσιεύεται στο προσωπικό ιστολόγιο του κ.Παναγιώτη Ανδριόπουλου).

Υπενθυμίζεται ότι όταν, τον περασμένο Οκτώβριο, δημοσιεύθηκε το σχετικό άρθρο στην εφημερίδα της Πάτρας προκλήθηκε σάλος. Σύμφωνα με πληροφορίες πολλοί Μητροπολίτες επικοινώνησαν σοκαρισμένοι με τον Μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο ο οποίος άμεσα κάλεσε σε απολογία τον κληρικό. Επίσης κάλεσε και τον συντάκτη του πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ προκειμένου να τον ενημερώσει για τις πληροφορίες που δημοσίευσε.

Τότε κύκλοι προσκείμενοι στον Ιεροκήρυκα έκαναν λόγο για ανακρίβειες, ανέφεραν πως «ό,τι ειπώθηκε έγινε στο πλαίσιο μιας αυστηρά ιδιωτικής συζήτησης» και άφηναν να εννοηθεί ότι θα υποβληθούν μηνύσεις κατά της εφημερίδας. Από την πλευρά τους στελέχη της εφημερίδας, σε ανεπίσημες δηλώσεις τους, υποστήριζαν ότι έχουν στη διάθεσή τους επώνυμες καταγγελίες και μαρτυρίες για όσα υποτίθεται ελέχθησαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Ιερέα με πνευματικά τέκνα του.

Πάντως μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει γνωστό το αποτέλεσμα των ανακρίσεων που διεξάγει η Μητρόπολη Πατρών.

ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ: "ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ Η ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ"


The best

φωτογραφίες: Χρήστος Κοσμάς

«Το ζητούμενο στη δουλειά ενός συγγραφέα είναι να δουλεύεις με ειλικρίνεια τόσο στο υλικό που μαζεύεις όσο και στα δικά σου συναισθήματα και σκέψεις, κι αυτό προσπαθώ να κάνω». Αυτό ανέφερε στο τέλος της εκδήλωσης παρουσίασης του νέου της βιβλίου με τίτλο «Με τα χέρια σταυρωμένα» που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή στην αίθουσα του Ωδείου της Φιλαρμονικής, η Πατρινής καταγωγής συγγραφέας Αθηνά Κακούρη.

Για το βιβλίο που έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία μίλησαν ο Χρήστος Μούλιας, η Ζέττα Ζάχου που υπογράμμισε ότι η Αθηνά Κακούρη «παραδίδει ένα ακόμη ιστορικό μυθιστόρημα» και η φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών Κατερίνα Καραδημήτρη που έκλεψε τις εντυπώσεις με τον όλο ζωντάνια λόγο της. Όπως είπε, «μέσα από την εξιστόρηση των εμπειριών της συγγραφέως νοσταλγείς την αυθεντικότητα των ανθρώπων της εποχής που η πόλη μας, η Πάτρα ήταν όμορφη και αρχόντισσα».

Η ίδια η Αθηνά Κακούρη στο σύντομο λόγο της δεν παρέλειψε να αφήσει και την αιχμή της για το παλιό κτίριο του Αρσακείου στη Μαιζώνος που πλέον έχει πάρει ο Δήμος. Δεν είναι δυνατόν όπως είπε ένας «σοσιαλιστικός» δήμος να στερεί με αυτήν την κίνηση από φτωχά κορίτσια την ευκαιρία να φοιτούν σ’ ένα καλό σχολείο. Επίσης κάνοντας χιούμορ με την ηλικία της είπε ότι «δεν προτίθεμαι να πεθάνω αμέσως» και πως ετοιμάζει πολλά ακόμη πράγματα.



Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μουσικά με την Αθηναία υψίφωνο Δάφνη Πανουργιά και τον Τάσο Σπηλιωτόπουλο στο πιάνο οι οποίοι παρουσίασαν τέσσερα κομμάτια της συνθέτριας Ελένης Λαμπίρη.
Όπως αποκάλυψε ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος από το Καλλιτεχνικό σύνολο Πολύτροπον που είχε τη μουσική ευθύνη της βραδιάς, η Ελένη Λαμπίρη καταγόταν από την Κεφαλονιά και το διάστημα από το 1925 έως και το 1947 διετέλεσε διευθύντρια στο Ωδείο της Φιλαρμονικής ενώ ήταν και δασκάλα του πιάνου τόσο στην Αθηνά Κακούρη όσο και στην πρώτη γυναίκα ακαδημαϊκό, την επίσης Πατρινή συγγραφέα Γαλάτεια Σαράντη.


Ο κ. Ανδριόπουλος ανέφερε ότι σύντομα σκοπεύει να ετοιμάσει μία μονογραφία για την Ελένη Λαμπίρη με όλο το άγνωστο συνθετικό υλικό της.
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν το βιβλιοπωλείο «Η Γωνιά του Βιβλίου» και οι εκδόσεις Πατάκης. Η Αθηνά Κακούρη έχει διακριθεί τόσο για τα αστυνομικά της μυθιστορήματα όσο και για το περίφημο «Πριμαρόλια» που αναφέρεται στην Πάτρα της ακμής του σταφιδεμπορίου.

ΤΑΚΗΣ ΜΑΡΤΑΤΟΣ

Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΗ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ


Προς τον Πρόεδρον και τα μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος

Μακαριώτατε,

Σεβασμιώτατοι,

Στις 15 Οκτωβρίου τρέχοντος έτους η εβδομαδιαία εφημερίδα της Πάτρας Κόσμος της ενημέρωσης, κυκλοφόρησε με ένα πολύ τολμηρό κύριο θέμα στην πρώτη σελίδα.

Ο αρχιμανδρίτης και ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Πατρών Κύριλλος Κωστόπουλος φέρεται να είπε σε ιδιωτική συζήτηση στην γυναικεία Μονή Αγίου Νικολάου Μπάλα, όπου είναι γέροντας, ότι ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήταν ομοφυλόφιλος (είχε το “κουσούρι” γράφει κατά λέξη το δημοσίευμα) και “προτιμούσε να χειροτονεί ιερείς που είχαν το κουσούρι” (επισυνάπτω το σχετικό δημοσίευμα).

Η είδηση αναμεταδόθηκε από πλείστα όσα Μέσα Γενικής Ενημέρωσης και ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος δήλωσε πως θα εξετάσει σε βάθος την υπόθεση. Ακούστηκε ότι διενεργεί ανακρίσεις αλλά...

Έκτοτε δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση για το θέμα. Ο αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος δεν διέψευσε το γραφέν, η Μητρόπολις Πατρών δεν προέβη σε καμία επίσημη ανακοίνωση και διερωτάται ο κάθε σκεπτόμενος πιστός αν είναι αυτό επίπεδο εκκλησιαστικής ζωής.

Αν ένας κληρικός λέει τέτοια πράγματα, τότε ο απλός πιστός τι θα πρέπει να κάνει; Ποιον να ακούσει και ποιον να εμπιστευθεί;

Ο εν λόγω κληρικός είχε απασχολήσει και πάλι την κοινή γνώμη της Πάτρας (το 2007) – και όχι μόνο – με ανάλογη αναφορά του στον Πάπα Βενέδικτο.

Με την ελπίδα πως θα επιληφθείτε του θέματος και θα ενεργήσετε τα δέοντα,

Μετά βαθυτάτου σεβασμού

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα, 22 Νοεμβρίου 2010 τα εγκαίνια της έκθεσης «Οι Ρωμιοί Αρχιτέκτονες της Πόλης στην περίοδο του εκδυτικισμού». Η έκθεση που υλοποιήθηκε εκ μέρους του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου σε συνεργασία με τον οργανισμό Ιστάνμπουλ 2010 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και με χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση κέρδισε τα πολύ θετικά σχόλια των επισκεπτών οι οποίοι κατέκλυσαν την αίθουσα του Πανεπιστημίου Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi).


Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2010 κ. Şekib Avdagic, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος Βασίλειος Μπορνόβας, ο βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου Γρηγόρης Ψαριανός καθώς και πολλοί ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, φορείς και οργανισμοί από την Τουρκία και την Ελλάδα.

Επίσης, με τηλεγραφήματά τους την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Υπουργός Πολιτισμού της Τουρκίας Ertuğul Gunay, ο Υπουργός της κυβέρνησης Egemen Bağış, ο νομάρχης της Πόλης Hüseyin Avni Mutlu, ο υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας Παύλος Γερουλάνος.

Κατά την εναρκτήρια ομιλία ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξήρε το έργο των συντελεστών της έκθεσης και τόνισε τη σημαντικότητα του εν λόγω εγχειρήματος "διὰ νὰ γνωρίσουν καὶ ἐκτιμήσουν ὅλοι οἱ Πολῖται ἕνα σημαντικὸν στοιχεῖον τῆς ταυτότητος τῆς Βασιλευούσης". Ευχαρίστησε για τη σημαντική χορηγία του εν λόγω προγράμματος το Ίδρυμα Λάτση και ευχήθηκε η έκθεση η οποία πρόκειται να μεταφερθεί και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη "νὰ σημειώσῃ τὴν ἐπιτυχίαν ποὺ τῆς ἀξίζει".


Οι πεντακόσιοι και πλέον επισκέπτες της έκθεσης περιηγήθηκαν στον εκθεσιακό χώρο του Πανεπιστημίου Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν, από όπου αποφοίτησε η πλειοψηφία όλων αυτών των αρχιτεκτόνων που περιλήφθηκαν στην έκθεση όταν ακόμα η σχολή λειτουργούσε με τον τίτλο «Σαναγί-ι Νεφισέ (Σχολή Βιομηχάνων Τεχνών/ Sanayi-i Nefise)» μένοντας έκπληκτοι από τον μεγάλο αριθμό των ρωμιών αρχιτεκτόνων της εποχής και από τα σημαντικά κτίρια που έχουν αφήσει ως κληρονομιά σε όλη την Πόλη διαμορφώνοντας καθοριστικά το δυτικό της προφίλ. Τα έργα που προβλήθηκαν τα οποία συλλέχθηκαν από την επιτροπή της έκθεσης παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο κοινό προκαλώντας τον θαυμασμό όλων. Το βιβλίο που συνοδεύει την έκθεση κέρδισε τις καλύτερες κριτικές για την ακαδημαϊκή προσέγγιση του θέματος και εξαντλήθηκε κατά τα εγκαίνια της εκδήλωσης. Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να βρουν το βιβλίο στον εκθεσιακό χώρο ή να το προμηθευτούν από τους υπευθύνους της έκθεσης.

Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή στο πανεπιστήμιο Μιμάρ Σινάν μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου 2010. Έπειτα, από τις 17 Δεκεμβρίου 2010 και μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2011 θα φιλοξενηθεί στον χώρο του Σισμανογλείου Μεγάρου του Ελληνικού Προξενείου στην κεντρική οδό του Πέρα της Πόλης ενώ μετά θα μεταφερθεί στην Θεσσαλονίκη και την Αθήνα από όπου ήδη έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον.


O Πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου Λάκης Βίγκας (φωτό Ν. Μαγγίνα) στα εγκαίνια απηύθυνε τον ακόλουθο χαιρετισμό:

Παναγιώτατε,

κ. Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδας, κ. Βαγγέλη Χρόνη μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιωάννη Λάτση,

εκλεκτοί παρόντες από την Πόλη, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη,

Σήμερα η Ομογένεια της Πόλης μέσω του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου γεφυρώνει μια ιστορία του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον της. Μια ιστορία με μεγάλη παράδοση με υψηλές επιστημονικές προδιαγραφές, με πλούσια πολιτιστικά επιτεύγματα, με πρωτοποριακές και πρωτότυπες εκτελέσεις τέτοιου μεγέθους ώστε να καταγράφεται αυτό το πέρασμα των Ρωμιών Αρχιτεκτόνων με χρυσά γράμματα στην περίοδο του εκδυτικισμού της μεγαλούπολης αυτής.

Σήμερα τιμoύμε όλους τους επώνυμους και ανώνυμους, τους παρόντες και τους απόντες από τις επιγραφές αρχιτέκτονες και καλφάδες που μας κάνουν ακόμα και σήμερα να αισθανόμαστε υπερήφανοι για αυτό που μας κληροδότησαν.

Με αυτό το πρόγραμμα απαντούμε στο κάλεσμα αυτό της ιστορίας να συνεχίσουμε και σήμερα την παράδοση της συμβολής μας σε αυτόν τον τόπο ώστε και οι απόγονοί μας να βρουν έργα που θα τους κάνουν να νιώθουν υπερήφανοι.

Με αυτά τα λόγια θέλω να εκφράσω τηνε ευγνωμοσύνη μου στην Α.Θ. Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για την υψηλή παρουσία του απόψε εδώ σε αυτόν τον συμβολικό χώρο όπου τόσοι εκλεκτοί επιστήμονες του γένους μας αποφοίτησαν,

καθώς και στους εκπροσώπους του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Λάτση κ. Βαγγέλη Χρόνη, κ. Κώστα Γαβρόγλου και κ. Δημήτρη Αφεντούλη των οποίων η συμβολή ήταν σημαντικότατη για την υλοποίηση τόσο της έκθεσης όσο και του βιβλίου.

Θα ήθελα επιπλέον να απευθύνω θερμές ευχαριστίες στον οργανισμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2010 για τη συνεργασία, στους συγγραφείς του πολύτιμου αυτού βιβλίου που εκδόθηκε στα πλαίσια του προγράμματος και στους εκπροσώπους των ομογενειακών σωματείων του εξωτερικού αλλά και σε όλους τους αγαπητούς ομογενείς συμπολίτες μας.

Τέλος, είναι ελάχιστες οι λέξεις ευαρέσκειας που θα μπορούσα να εκφράσω στα μέλη της επιτροπής του προγράμματος οι οποίοι εργάστηκαν ακούραστα με πολύ ενθουσιασμό και αγάπη από την πρώτη μέρα μέχρι και σήμερα.



Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2010 κ.
Şekib Avdagic τόνισε πως αυτή η έκθεση συμβάλλει στην ανάδειξη του πολυπολιτισμικού προφίλ αυτής της πόλης και φωτίζει τις σχεδόν άγνωστες πτυχές της μακράς ιστορίας της. Τέλος υπογράμμισε πως είναι από τις εκδηλώσεις εκείνες οι οποίες αιτιολογούν με τον καλύτερο τρόπο τους λόγους για τους οποίους η Πόλη τιμήθηκε με τον θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΕΠΙΚΡΙΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΕΣ ΤΗΣ


ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ


«Στώμεν καλώς»...

Απάντηση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών σε πρόσφατα δημοσιεύματα


Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών εξ αφορμής του συνεχιζόμενου θορύβου, των δημοσιευμάτων, ανακοινώσεων και καταγγελιών σχετικά με το πρόσφατο συνέδριό της καθώς και με τη γενικότερη δράση της, θεωρεί υποχρέωσή της με το παρόν κείμενο να απαντήσει στα ποικίλα σχόλια, άρθρα και απόψεις που εμφανίζονται, κυρίως στο διαδίκτυο, με τελευταίες στη σειρά την Ανοιχτή Επιστολή των 15 «νέων» της Μητροπόλεως Δημητριάδος στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Ιγνάτιο, και το «Υπόμνημα»-καταγγελία Μητροπολίτη της Εκκλησίας της Ελλάδος προς την Ιερά Σύνοδο που ζητά τη λήψη μέτρων.

Ι.

Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών από την ίδρυση της (2000) μέχρι σήμερα λειτουργεί ως ένα ανοικτό εργαστήρι διαλόγου και σπουδής στην ορθόδοξη θεολογία, διερευνώντας το ρόλο και την παρουσία της Ορθοδοξίας στη σύγχρονη πραγματικότητα. Με σειρά διεθνών και διεπιστημονικών συνεδρίων, σεμιναρίων, ημερίδων και εκδόσεων συμβάλλει στην ενημέρωση, επιμόρφωση και προβληματισμό των ελλήνων θεολόγων και όλων όσοι τρέφουν ερευνητικό, επιστημονικό ή και προσωπικό ενδιαφέρον για το χώρο της θεολογίας, ενώ παράλληλα επιζητεί το διάλογο της Ορθοδοξίας με τη διανόηση και την κοινωνία. Οι καλεσμένοι ομιλητές που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις της Ακαδημίας είναι επιστήμονες διεθνούς κύρους, που έχουν πολλαπλώς συμβάλει στην πρόοδο της θεολογικής επιστήμης, ενώ από το βήμα της Ακαδημίας έχουν μιλήσει διαπρεπείς ιεράρχες και κληρικοί προερχόμενοι από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών αναγνωρίζεται σήμερα διεθνώς ως ένα σημαντικό στο είδος του κέντρο διαλόγου και ορθόδοξου προβληματισμού, ενώ πολλές Θεολογικές Σχολές και Σεμινάρια από όλο τον Ορθόδοξο κόσμο επιζητούν τη συνεργασία μαζί της, όπως συνέβη πρόσφατα με την Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Cluj-Napoca από τη Ρουμανία και με το Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου Παρισίων, και όπως συνέβη παλιότερα με πλήθος άλλες συνδιοργανώσεις ή συμπράξεις.

Όπως πολλές φορές έχει τονιστεί, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών δεν διεκδίκησε ποτέ για τον εαυτό της κανενός είδους αλάθητο ούτε έχει την αξίωση ότι εκπροσωπεί την επίσημη θεολογική γραμμή της τοπικής ή της κατά την οικουμένη Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπως μερικοί επίμονα ισχυρίζονται. Λειτουργεί μάλλον ως ένα forum ελεύθερου, πρωτίστως θεολογικού, επιστημονικού διαλόγου και ως μια άτυπη δεξαμενή σκέψης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ ταπεινά πιστεύει ότι με τις μικρές της δυνάμεις προσφέρει σημαντική υπηρεσία στην Εκκλησία και την ορθόδοξη θεολογία διακονώντας το διάλογο της Ορθοδοξίας με τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου, φέρνοντας σε επαφή και επικοινωνία ορθόδοξους θεολόγους από όλο τον κόσμο με τη θύραθεν διανόηση, αλλά και με ανθρώπους από διαφορετικά πολιτισμικά και κοινωνικά περιβάλλοντα, ή προσκαλώντας ακόμη το λαό του Θεού να ξανασκεφτεί κριτικά και υπό το φως της Παράδοσης που σαρκώνεται κατεξοχήν στο πρόσωπο Χριστός τις διάφορες εθνοπολιτισμικές παραδόσεις, έθιμα, συνήθειες, κλπ.

Υπό το φως των ανωτέρω διευκρινήσεων θεωρεί εντελώς κακόβουλο και ανέντιμο να βάζουν κάποιοι στο στόμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου λόγια και φράσεις που ποτέ δεν είπε ούτε έγραψε, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για επιστημονικές/προσωπικές απόψεις επιμέρους εισηγητών και συνέδρων. Προφανώς κάποιοι προτιμούν σκοπίμως να συγχέουν τις απόψεις που κατατίθενται σε μια ελεύθερη και απροκατάληπτη συζήτηση, με την όντως πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα ελευθερία λόγου που υπάρχει στην Ακαδημία του Βόλου, χάρις στην ευρύτητα πνεύματος και στην διακονούσα αγάπη που διακρίνει τον κ. Ιγνάτιο. Ο σκοπός και η στρατηγική σκόπευση αυτής της σκόπιμης σύγχυσης είναι ορατοί δια γυμνού οφθαλμού: να πιεστεί ασφυκτικά ο Μητροπολίτης Δημητριάδος με τα κακόβουλα, δυσφημιστικά και σχεδόν υβριστικά δημοσιεύματα (που πολλές φορές καλύπτονται είτε από την ανωνυμία του internet είτε από την αίσθηση ατιμωρησίας και ασυδοσίας που παρέχει η παραμονή και εγκαταβίωση κάποιων σχολιογράφων-αρθρογράφων στην αλλοδαπή), ώστε αυτός με τη σειρά του, προκειμένου να γλιτώσει από τις συνεχείς επιθέσεις και το διασυρμό, να μεταβάλλει το χαρακτήρα της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Παρατηρείται έτσι το φαινόμενο, όψιμοι, δήθεν υπερασπιστές της ελευθερίας, προερχόμενοι από φονταμενταλιστικούς κύκλους, που κατά συρροή ασχημονούν, συκοφαντούν και τρομοκρατούν είτε δια του τύπου είτε, κυρίως, μέσα από το internet, να επιζητούν χωρίς σοβαρά και θεολογικά θεμελιωμένα επιχειρήματα παντί τρόπω να πνίξουν και να φιμώσουν την ενοχλητική γι’ αυτούς φωνή της Ακαδημίας του Βόλου.

ΙΙ.

Η πιο πρόσφατη, αλλά όχι η μόνη, ευκαιρία για την ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών στάθηκε το πρόσφατο συνέδριο της με θέμα: «Νεο-πατερική Σύνθεση ή μετα-πατερική θεολογία; το αίτημα της θεολογίας της συνάφειας στην Ορθοδοξία». Το συνέδριο αυτό που συνδιοργανώθηκε από κοινού με την Έδρα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Münster, το Πρόγραμμα Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Fordham της Νέας Υόρκης και το Ρουμανικό Ινστιτούτο Διορθοδόξων, Διαχριστιανικών και Διαθρησκειακών Σπουδών (INTER), σημείωσε εξαιρετική επιτυχία και χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως συνέδριο-σταθμός που άνοιξε νέους ορίζοντες για τη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία. Συμμετείχαν ως εισηγητές και προεδρεύοντες περισσότεροι από 40 ορθόδοξοι κοσμήτορες, καθηγητές και ερευνητές Θεολογικών Σχολών και Ινστιτούτων, κληρικοί και λαϊκοί, από όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Εκτός από τους εγγεγραμμένους συνέδρους που ξεπέρασαν τους 100 και προέρχονταν από διάφορα μέρη της Ελλάδος, αλλά και από πολλές χώρες της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης, το συνέδριο παρακολούθησαν πολλοί ακόμη ακροατές χάρις στην αναμετάδοσή του μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Ορθόδοξη Μαρτυρία 104 FM», και πάνω από 12.000 τηλεθεατές από 33 χώρες από όλο τον κόσμο, χάρις στην απευθείας αναμετάδοσή του που εξασφάλισε το ηλεκτρονικό τηλεοπτικό δίκτυο in.tv. Το συνέδριο προσέφερε τη δυνατότητα για έναν ώριμο και σοβαρό επιστημονικό διορθόδοξο διάλογο για το ρόλο που καλείται να παίξει η Ορθοδοξία στον 21ο αιώνα. Αναδύθηκαν τα ποικίλης φύσεως προβλήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία στην επαφή της με τη σύγχρονη πραγματικότητα, όπως επίσης και οι συνέπειες των προβλημάτων και των προκλήσεων αυτών στο ιεραποστολικό έργο της, στη διάδοση δηλαδή του λόγου του Θεού σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, με τρόπους και μέσα που να αγγίζουν το σύγχρονο άνθρωπο.

Ο όρος «μετα-πατερική» θεολογία, που τόσο πολύ σχολιάστηκε και έδωσε αφορμή για ανοίκειες και συκοφαντικές επιθέσεις (όχι από θεολογικούς επιστημονικούς κύκλους, οφείλουμε να ομολογήσουμε, αλλά κυρίως από εκκλησιαστικής και κατηχητικής φύσεως fora) δε χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει την άρνηση ή απαξίωση της πατερικής παράδοσης, αλλά την ανάγκη για διαρκή και ζωντανή κριτική πρόσληψή της και εξάπαντος όχι μονολιθική αξιοποίησή της. Γιατί το πρόθεμα «μετά» δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ακύρωση και απαξίωση αυτού που προηγήθηκε, αλλά μάλλον τη δημιουργική επαναξιολόγησή του, και μάλιστα υπό το φως των προβλημάτων που έφερε μαζί της η περίφημη «επιστροφή στους Πατέρες» (υποτίμηση βιβλικών σπουδών, ανιστορική προσέγγιση της πατερικής θεολογίας, απουσία της ορθόδοξης θεολογίας από τις μεγάλες θεολογικές ζυμώσεις του 20ου αιώνα, έξαρση του αντιθετικού άξονα Ανατολή-Δύση και καλλιέργεια αντιοικουμενικού πνεύματος, συντήρηση της ιστορικής εκκρεμότητας μεταξύ Ορθοδοξίας και νεωτερικότητας, κ. ά.). Προτάθηκε, με άλλα λόγια, η αναγκαιότητα της κριτικής (με την έννοια της προφητικής διάκρισης, της εξέτασης και της αποτίμησης) επιστημονικής ανάγνωσης των Πατέρων, και όχι η συνήθης —και με πλείστους όσους κινδύνους και συνέπειες— αν-ιστορική προσέγγιση τους, που μπορεί ως ένα βαθμό να αξιοποιηθεί ίσως για ποιμαντικούς και άλλους λόγους (π. χ. κηρυκτικούς), αλλά όχι για ερευνητικούς κι επιστημονικούς σκοπούς. Πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό ότι ο επίμαχος όρος τέθηκε ως ένα ανοιχτό ερώτημα προς συζήτηση και διερεύνηση, και δεν προβλήθηκε από καμία πλευρά ως πρόγραμμα ή υπόδειγμα που όφειλαν όλοι να ασπαστούν και να ακολουθήσουν. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να θυμούνται όλοι ότι στο υπό κρίση συνέδριο δεν θίχτηκε κάποιο εκκλησιαστικό δόγμα ή Σύμβολο της Πίστεως, όπως ψευδώς διατείνονται οι καθ' έξιν συκοφάντες που έχουν αναλάβει εργολαβικά τη σπίλωση και κατασυκοφάντηση του έργου της Ακαδημίας, αλλά απλώς τέθηκε προς συζήτηση το ζήτημα των προϋποθέσεων και κριτηρίων για έναν εκκλησιακό τρόπο του θεολογείν. Προφανώς οι συντάκτες των επικριτικών προς το συνέδριο κειμένων αδυνατούν να κατανοήσουν ότι σε ένα συνέδριο όπου διεξάγεται μια ελεύθερη και απροκατάληπτη συζήτηση μπορούν να συνυπάρχουν και να αναδεικνύονται διαφορετικές τάσεις και απόψεις. Επιπλέον, δεδομένου του στενότατου συνδέσμου μεταξύ πατερικής θεολογίας, αρχαίας ελληνικής σκέψης και οντολογικά προσανατολισμένης φιλοσοφίας, η διερώτηση περί την «μετα-πατερική» θεολογία ετέθη προς συζήτηση —από ορισμένους μόνον ομιλητές— στη βάση της διαπίστωσης ότι ζούμε πλέον σε έναν μάλλον μετα-ελληνικό κόσμο, όπου μπορεί επίσης να ανθίσει και να αναπτυχθεί η Ορθοδοξία και όπου η φιλοσοφία, και μάλιστα η οντολογία, έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί τη μοναδική μορφή διαμεσολάβησης μεταξύ Εκκλησίας και κόσμου, θεολογίας και θύραθεν σκέψης.

Όπως εξάλλου ρητώς τονίστηκε σε μία από τις επίμαχες εισηγήσεις «το ζητούμενο δεν είναι ο αναδρομικός αφελληνισμός της θεολογίας ή η άρνηση των κεκτημένων της πατερικής σκέψης που συνδέονται με την γένεση και διαμόρφωση του ορθοδόξου δόγματος. Πράγματι, κανείς δεν είναι τόσο ανόητος για να αφελληνίσει προγραμματικά τη θεία λατρεία ή να αφήσει πίσω του τις δογματικές κορυφώσεις του “χριστιανικού Ελληνισμού” όπως το “Πιστεύω” και τα συνοδικά και πατερικά κείμενα για το τριαδολογικό και χριστολογικό ζήτημα. Τα συγκεκριμένα κείμενα έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την πορεία της Εκκλησίας και της θεολογίας και εκ των πραγμάτων δεν τίθεται ζήτημα ακύρωσής τους. Τίθεται όμως σαφώς και επειγόντως ζήτημα επανερμηνείας και συσχέτισής τους με την εκάστοτε συνάφεια, ένα νέο “καινοτομείν τα ονόματα”, για να θυμηθούμε τον Θεολόγο Γρηγόριο».

Όπως είναι φανερό, όλα τα παραπάνω θέτουν προς συζήτηση το μεγάλο θέμα της σημασίας και του περιεχομένου της παράδοσης, αλλά και των κριτηρίων με βάση τα οποία την προσεγγίζουμε (λ. χ ο Χριστός και η αποστολική παράδοση αποτελούν το κριτήριο μας ή οι κάθε λογής πολιτισμικές αποχρώσεις της παράδοσης;). Στη συζήτηση αυτή αξιοποιήθηκαν τα λόγια του μεγάλου ρώσου θεολόγου της διασποράς π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, για την «ερμηνευτική» θεολογία του οποίου έγινε εκτενής αναφορά στο συνέδριο: «η παράδοση δεν είναι μόνο μια προστατευτική, συντηρητική αρχή, αλλά πρωτίστως είναι η αρχή της αύξησης και της αναγέννησης. Η παράδοση δεν είναι η αρχή η οποία αγωνίζεται να αναστηλώσει το παρελθόν, χρησιμοποιώντας το παρελθόν ως κριτήριο για το παρόν. Μια τέτοια αντίληψη-ιδέα για την παράδοση απορρίπτεται από την ίδια την ιστορία και τη συνείδηση της Εκκλησίας» (Γ. Φλωρόφσκυ «Η καθολικότητα της Εκκλησίας», Αγία Γραφή, Εκκλησία Παράδοσις, Έργα 1, μτφρ. Δημ. Τσάμη, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1976, σσ. 64-65). Η ίδια, όμως, προοπτική επιβεβαιώνεται και με τα όσα πολύ χαρακτηριστικά σημειώνει και ο έτερος μεγάλος ορθόδοξος θεολόγος του 20ου αιώνα, ο κατά πολύ συντηρητικότερος Vladimir Lossky: «εάν η Παράδοσις είναι εν χάρισμα του να κρίνη τις εν τω φωτί του Αγίου Πνεύματος, υποχρεώνει τους θέλοντας να γνωρίσουν την Αλήθειαν εν τη Παραδόσει να υποβάλλωνται εις ακαταπαύστους προσπαθείας: δεν παραμένει τις εν τη Παραδόσει δια μιας ιστορικής αδρανείας φυλάττων ως “παράδοσιν ληφθείσαν εκ των Πατέρων” παν ό,τι δια της δυνάμεως της συνηθείας κολακεύει θεοσεβή τινά συναισθηματισμόν. Αντιθέτως, τότε είναι που τας πλείστας φοράς κινδυνεύει τις να ευρεθή τελικώς εκτός του Σώματος του Χριστού, όταν υποκαταστήση την Παράδοσιν του ζώντος εν τη Εκκλησία Αγίου Πνεύματος με το είδος αυτό των “παραδόσεων”. Δεν πρέπει να πιστεύωμεν ότι μόνη η συντηρητική στάσις είναι σωτηριώδης, ούτε ότι οι αιρετικοί υπήρξαν πάντοτε “νεωτερισταί”». Ο Lossky μάλιστα δεν θα διστάσει να υποστηρίξει ότι «η Παράδοσις αντιπροσωπεύει το κριτικόν πνεύμα της Εκκλησίας», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «αντιθέτως προς το “κριτικόν πνεύμα” της ανθρωπίνης επιστήμης, η κριτική απόφανσις της Εκκλησίας προκαλείται υπό του Αγίου Πνεύματος» (Βλ. Λόσκι, Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού, μτφρ. Μ. Γ. Μιχαηλίδη, Ρηγόπουλος, Θεσσαλονίκη, 1974, σ. 148). Η Παράδοση, λοιπόν, από αυτή τη σκοπιά ειδωμένη, δεν είναι νεκρό γράμμα, νοσταλγική επανάληψη ή άκριτη αποδοχή και συνέχιση του παρελθόντος, αλλά δημιουργική εν Αγίω Πνεύματι συνέχεια και άνοιγμα στο μέλλον. Η μελέτη, μάλιστα, της παράδοσης, των βιβλικών και λοιπών θεολογικών κειμένων είναι, κατά την παρατήρηση του Μ. Βασιλείου, απαραίτητη και πρέπει: «το γαρ μη παρέργως ακούειν των θεολογικών φωνών, αλλά πειράσθαι τον εν εκάστη λέξει και εν εκάστη συλλαβή κεκρυμμένον νουν εξιχνεύειν, ουκ αργών εις ευσέβειαν, αλλά γνωριζόντων τον σκοπόν της κλήσεως ημών. ότι πρόκειται ημίν ομοιωθήναι τω Θεώ, κατά το δυνατόν ανθρώπου φύσει. Ομοίωσις δε, ουκ άνευ γνώσεως. η δε γνώσις, εκ διδαγμάτων. Λόγος δε, διδασκαλίας αρχή· Λόγου δε μέρη, συλλαβαί και λέξεις. Ώστε ου έξω σκοπού γέγονε συλλαβών εξέτασις» (Βασιλείου Καισαρείας, Περί Αγίου Πνεύματος, κεφ. 1, 2 PG 32, 69).

Άλλο πράγμα είναι, λοιπόν, η επεξεργασία των ιστορικών φιλολογικών δεδομένων, η οποία γίνεται με το λόγο και άλλο η επικοινωνία της ύπαρξης με το περιεχόμενο του δόγματος, η οποία συντελείται με όλες τις λειτουργίες: του νου, του λόγου, της καρδιάς, της βούλησης κ.λπ. Δυστυχώς η δημοσιογραφικού επιπέδου και η ζηλωτικού τύπου ερμηνεία και κατανόηση της πατερικής θεολογίας που σε μεγάλο βαθμό (ευτυχώς όχι πάντα) επικράτησε στον τόπο μας, δαιμονοποίησε κάθε απόπειρα κριτικής ανάγνωσης και γόνιμης προσέγγισης των Πατέρων, ενώ η πλατύτερη διάδοση, εκλαΐκευση και «υποχρεωτικότητα» της επιταγής για «επιστροφή στους Πατέρες» όχι μόνο κατέστησε τους Πατέρες αναπόσπαστο στοιχείο ενός ορθόδοξου «συρμού» και ενός κυρίαρχου ορθόδοξου «κατεστημένου», αλλά έφτασε να χαρακτηρίζει και να συνοδεύει κάθε είδους νεο-συντηρητική και φονταμενταλιστική εκδοχή ορθόδοξης θεολογίας. Θρησκευτικά έντυπα που τον καιρό της παντοδυναμίας τους εκδήλωναν μεγάλη δυσκολία ή και άρνηση στο να φιλοξενήσουν κείμενα του π. Γ. Φλωρόφσκυ ή άλλων θεολόγων της ρωσικής διασποράς, βρήκαν την ευκαιρία, με αφορμή τον θόρυβο που ξέσπασε για το πρόσφατο συνέδριο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, να αποπλύνουν στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ την προηγούμενη στάση τους, δημοσιεύοντας εγκώμια για τον Φλωρόφσκυ (το έργο του οποίου στο σύνολό του και σε όλες τις εκφάνσεις του παραμένει κατά βάση άγνωστο σε όλους αυτούς τους κύκλους) και κείμενο του μεγάλου αυτού θεολόγου για την επικαιρότητα της πατερικής θεολογίας, υπερασπιζόμενοι έτσι τη διαχρονικότητα της πατερικής θεολογίας που υποτίθεται πως κινδυνεύει από επικίνδυνους θεολογικούς νεωτερισμούς. Άλλοι, πάλι, διαπρεπείς θεολόγοι και ιεράρχες, μοιάζει να αρνούνται ακόμη και τη δυνατότητα μιας νεοπατερικής θεολογίας κατά το πρότυπο του Φλωρόφσκυ —τη δυνατότητα, δηλαδή, επανερμηνείας των Πατέρων υπό το φως των σύγχρονων προκλήσεων— με το επιχείρημα ότι οι θεολόγοι της νεο-πατερικής σύνθεσης, «όντας εμπαθείς άνθρωποι (sic) προσπαθούν να μεταφέρουν το “πνεύμα” των Πατέρων στην εποχή τους, ενώ η αυθεντική μεταφορά προϋποθέτει ανθρώπους που έχουν την ίδια εμπειρική γνώση ή τουλάχιστον την προσεγγίζουν». Πιο πρόσφατα, επίσκοπος της Εκκλησίας της Ελλάδος, επαληθεύοντας τις αυτοεκπληρούμενες προφητείες περί επέμβασης των εκκλησιαστικών αρχών εναντίον της Ακαδημίας του Βόλου, έσπευσε να διαμαρτυρηθεί «εντόνως δια τας τοποθετήσεις ομιλητών τινών περί Ορθοδόξου Θεολογίας, τας ανακοινωθείσας εν τω πραγματοποιηθέντι Συνεδρίω του Ιουνίου τρ. έ., εν τη Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος» και να αποστείλει στην Ιερά Σύνοδο ενημερωτικόν Υπόμνημα (με αλιευμένα φρασίδια και απομονωμένα, ή και αλλοιωμένα, ορισμένες φορές, από τη συνάφεια και το νόημά τους αποσπάσματα από τις εισηγήσεις του εν λόγω συνεδρίου που κατέβασε (;) από το διαδίκτυο), ζητώντας ουσιαστικά τη λήψη μέτρων. Ήταν τόση η βιασύνη και η σπουδή του εν λόγω Μητροπολίτη να δει καταδικαζόμενο το εν λόγω συνέδριο, ώστε παρέβη μια θεμελιώδη δικονομική και μεθοδολογική αρχή: προκειμένου για κρίση επί θεολογικών ζητημάτων, στηριζόμαστε σε γραπτά κείμενα, κατά το δυνατόν τεκμηριωμένα και ολοκληρωμένα, και όχι σε προφορικά ακούσματα που ο ιεροεξεταστικός ζήλος κάποιων κατέβασε από το διαδίκτυο. Ο σεβάσμιος αυτός επίσκοπος μοιάζει να αγνοεί ότι η προφορική ανακοίνωση αποτελεί πάντα την πρώτη μορφή μιας εισήγησης ή μιας θέσης, και ποτέ την οριστική, γι’ αυτό και πολλές φορές στα έντυπα εισηγήσεων που διανέμονται σε συνέδρια υπάρχει η ένδειξη draft (πρόχειρο), καθώς από αυτή τη μορφή του κειμένου απουσιάζει η τεκμηρίωση σε κείμενα και πηγές, καθώς και οι σχετικές βιβλικές, πατερικές και βιβλιογραφικές αναφορές. Ας κάνει λίγη υπομονή ο Σεβασμιώτατος να εκδοθεί ο σχετικός τόμος των πρακτικών του υπό συζήτηση συνεδρίου και ας κρίνει τότε αν θέλει τους διαπρεπείς ορθόδοξους εισηγητές του συνεδρίου επί τη βάσει των γραπτών τους κειμένων και θέσεων. Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών αρκούμενη, προς το παρόν, σε αυτές τις μεθοδολογικού τύπου πρώτες παρατηρήσεις, επιφυλάσσεται να απαντήσει θεολογικά και επί της ουσίας στον εν λόγω Μητροπολίτη (η καταγγελία του οποίου περιήλθε σε γνώση της όταν ολοκληρωνόταν η παρούσα απάντηση).

III.

Το υπό συζήτηση συνέδριο ανέδειξε, επίσης, το θέμα της διαλεκτικής διαχρονικότητας αλλά και ανοικτότητας της ορθόδοξης θεολογίας. Ο χριστιανισμός από τα πρώτα του στάδια ήρθε αντιμέτωπος με το μεγάλο δίλημμα της απομόνωσης και της περιθωριοποίησης ή του ανοίγματος στον κόσμο. Και επέλεξε το δεύτερο! Δεν φοβήθηκε ούτε κρύφτηκε πίσω από μια υποτιθέμενη αυτάρκεια ορθόδοξης πίστης και εμπειρίας, αλλά βγήκε προς τα έξω στο τότε εθνικό περιβάλλον για να κηρύξει «Ιησούν Χριστόν και τούτον εσταυρωμένον». Έτσι επιτελεί μια δημιουργική συνάντηση με τους πέριξ πολιτισμούς και κυρίως τον ελληνικό, ο οποίος χαρακτηρίζεται πρωτίστως από την οικουμενικότητά του. Η συνάντηση αυτή ούτε τυχαία ούτε αυτονόητη, πολύ δε περισσότερο, ούτε αναγκαστική υπήρξε. Ήταν μια συνάντηση μέσα στο ιστορικό πλαίσιο. Η υιοθέτηση της κοινής ελληνικής σε πρώτο στάδιο από τον Παύλο και τους ευαγγελιστές, η χρήση ποικίλων τρόπων παρουσίασης της χριστιανικής πίστης στο ευρύτερο κοινωνικό της περιβάλλον από τους πρώτους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, χριστιανούς απολογητές και αποστολικούς Πατέρες και στη συνέχεια η αξιοποίηση και τελειοποίηση, ιδιαίτερα από τους Καππαδόκες, των ελληνικών λογοτεχνικών και φιλοσοφικών σχημάτων δηλώνουν και υπογραμμίζουν τη δυναμική συνάντηση του χριστιανισμού με τον κόσμο, τα μέσα και τα σχήματα του. Η συνάντηση αυτή οφείλει να λειτουργεί για την Εκκλησία και τη θεολογία ως το διαχρονικό παράδειγμα της σχέσης Εκκλησίας-κόσμου, αλλά επ’ ουδενί δεν θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο δουλικής μίμησης και επανάληψης. Ο σεβασμός στους τοπικούς πολιτισμούς και τις γλώσσες, ουσιαστικό στοιχείο της ιεραποστολής στο Βυζάντιο, όπως για παράδειγμα στους Σλάβους και του Ρώσους, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της συνάντησης με τη συνάφεια. Παράλληλα θυμίζει ότι η βυζαντινή αυτοκρατορία θυσιάζει τις αξιώσεις παγκοσμιότητας της ελληνικής γλώσσας για να διατηρήσει την οικουμενικότητα του χριστιανικού μηνύματος. Θα μπορούσαν ν’ αναφερθούν πλείστα όσα παραδείγματα από την εκκλησιαστική ιστορία που βεβαιώνουν το σεβασμό προς την ιστορική συγκυρία και τις ανάγκες της, για την επιτυχή μεταφορά του μηνύματος του Ευαγγελίου. Η σχέση Θεού και κόσμου για την ορθόδοξη παράδοση, ξεκινώντας από τις θεοφάνειες της Π.Δ., την ενσάρκωση του Θεού Λόγου και φθάνοντας μέχρι το σήμερα, δεν στηρίζεται σε ηθική ή δικανική βάση, αλλά πρώτιστα στη συνάντηση, την κοινωνική δηλαδή διάσταση για τη μεταμόρφωση της ζωής και του κόσμου. Όπως παρατηρεί, εξάλλου, και ο αείμνηστος καθηγητής Νίκος Ματσούκας, η αποκάλυψη «δεν υπόσχεται ούτε παρέχει έναν κόσμο στατικό, “ηθικό”, δικανικό, τυποποιημένο και απολιθωμένο αλλά μια πορεία επώδυνα δημιουργική και μεταμορφωτική» (Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1985, σ.75).

Η Ορθοδοξία, όμως, σήμερα παρουσιάζει ορισμένα προβλήματα στη σχέση της με τον κόσμο και την Ιστορία. Η ιστορική της συνείδηση είναι πολύ ζωντανή σε ό,τι αφορά το παρελθόν και τη συντήρησή του, φαίνεται όμως λιγότερο ευαίσθητη σε ό,τι αφορά το παρόν και το μέλλον. Η συντήρηση, ίσως, εμποδίσει την Εκκλησία να δει την ανάγκη που όντως έχει για εσωτερική αναγέννηση, για διαρκή σάρκωσή της στο εκάστοτε ιστορικό παρόν καθώς και τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται όχι μόνο γύρω της αλλά και στη ζωή των ίδιων των μελών της. Η παρατηρούμενη στις μέρες μας, εκτός συνάφειας και εκτός ιστορικού πλαισίου, θα λέγαμε «ταλμουδική» προσέγγιση της πατερικής θεολογίας, συνιστά στην πραγματικότητα «προδοσία» του πνεύματος των Πατέρων στο μέτρο που αγνοεί ή και προδίδει ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό και συστατικό της σκέψης τους, το συνεχή διάλογο δηλαδή με τον κόσμο, τη συνάντηση και πρόσληψη του ιστορικού, κοινωνικού, πολιτισμικού και επιστημονικού συμφραζόμενου της εποχής τους, όπως τούτο χαρακτηριστικά εικονογραφείται από το παράδειγμα της υποδοχής και χρήσης των, παντελώς ξένων προς τον αρχέγονο χριστιανισμό, ελληνικών φιλοσοφικών και οντολογικών κατηγοριών στη θεολογία των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας και ιδιαίτερα των Καππαδοκών (φύσις, ουσία, ομοούσιον, υπόστασις, πρόσωπον, λόγος, διάνοια, νους, νόησις, αιτία, δύναμις, συμβεβηκός, ενέργεια, καθόλου, κόσμος, κ. ά.).

IV.

Η συμμετοχή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών σε θεολογικές εταιρείες και οικουμενικούς οργανισμούς σκοπό και στόχο έχει: α) την ενημέρωση των φίλων θεολόγων και όσων συμμετέχουν στις δράσεις της για τα όσα λαμβάνουν χώρα στο ευρύτερο διεθνές επιστημονικό θεολογικό στερέωμα, αφού έτσι οφείλει να κάνει κάθε επιστημονικός φορέας ή οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του και το ρόλο του και β) να συμβάλει, με τα ελάχιστα μέσα και το δυναμικό που διαθέτει, στην πρόοδο του διαλόγου και στο όραμα της των «πάντων ενώσεως», που άραγε δεν αποτελεί και το κατεξοχήν «αίτημα» της λειτουργικής και ευχαριστιακής ζωής της Εκκλησίας μας; Η δράση αυτή όχι μόνο δεν αντιτάσσεται, αλλά είναι σύμφωνη και συνεπής με την ιστορική διαδρομή της Ορθοδοξίας. Είναι γνωστός ο ρόλος και οι πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ώστε οι χριστιανοί να προσεγγίσουν ο ένας τον άλλον, να συζητήσουν σοβαρά τις θεολογικές τους διαφορές αλλά και τα κοινά σημεία συνάντησης. Το ίδιο είναι γνωστός και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του θεμελιωτή της κίνησης για την «επιστροφή στους Πατέρες», του π. Γ. Φλωρόφσκυ, στην ίδρυση και διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών (ΠΣΕ), το οποίο οι ακραίες ζηλωτικές υπερορθόδοξες ομάδες επιχειρούν να περιγράψουν με τα μελανότερα χρώματα, χαρακτηρίζοντάς το «συγκρητιστικό» και άντρο της «παναίρεσης του Οικουμενισμού». Ο ίδιος ο π. Φλωρόφσκυ, ενάντια στο διαχρονικά κυρίαρχο πνεύμα της «ορθόδοξης» αυτάρκειας και εσωστρέφειας, και παράλληλα με το κήρυγμά του για την επιστροφή στους Πατέρες, δεν θα διστάσει να κάνει λόγο για την Εκκλησία που αναπνέει με δύο πνεύμονες, τον ανατολικό και τον δυτικό, για την καθολικότητα της Εκκλησίας που προϋποθέτει αξεχώριστα τόσο τη Δυτική όσο και την Ανατολική Εκκλησία, και που σύμφωνα με την ορολογία του ίδιου του Φλωρόφσκυ θεωρούνται ως «δύο σιαμαίες αδελφές» που είναι αδύνατο να τις ξεχωρίσουμε χωρίς να τις καταστρέψουμε (βλ. G. Florovsky, “The Legacy and the Task of Orthodox Theology”, Anglican Theological Review, 31/1949, σ. 65-71). Σήμερα οι πιο νηφάλιοι και αντικειμενικοί παρατηρητές αναγνωρίζουν ότι η Ορθοδοξία όχι μόνο δεν έχασε, αλλά κέρδισε από τον οικουμενικό διάλογο. Εκτός από το πλήθος των δυτικών προσηλύτων που πύκνωσαν τις τάξεις της (και μερικοί από τους οποίους αποτελούν σήμερα τους πιο επιφανείς εκπροσώπους της στο δυτικό κόσμο), αρκεί να σκεφτούμε, μόνο, τι ήταν η ορθόδοξη θεολογία πριν τη συμμετοχή της στην οικουμενική κίνηση και το διάλογο της ορθόδοξης διασποράς με τη Δύση: μια επαρχιακού τύπου απομίμηση του δυτικού σχολαστικισμού και πιετισμού, που δανειζόταν κατά περίπτωση την επιχειρηματολογία και τα θεολογικά σχήματα είτε του Ρωμαιοκαθολικισμού είτε του Προτεσταντισμού.

Διάλογος, πάντως, δε σημαίνει διάβρωση της ταυτότητας των ανθρώπων που συμμετέχουν ούτε προδοσία της οικείας πίστης. Αυτή είναι μια προσέγγιση που προδίδει ανασφαλή ταυτότητα και έλλειψη σιγουριάς για την πίστη. Διάλογος σημαίνει άνοιγμα και συνάντηση, σημαίνει κατάρριψη των στερεοτύπων, ώστε ο άλλος από εχθρός και ξένος, σύμφωνα με την παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, να γίνει αδελφός. Στο διάλογο με τους ετεροδόξους οι ορθόδοξοι δεν μετέχουν ανεξάρτητα ή εκτός των Εκκλησιών τους. Αντιθέτως! Λαμβάνουν μέρος και διαλέγονται με την ευλογία τους και στη βάση ομόφωνων Πανορθόδοξων αποφάσεων. Στους διαλόγους αυτούς, που κατά καιρούς έχουν λάβει μέρος και συντηρητικοί ορθόδοξοι θεολόγοι, όπως ο Π. Τρεμπέλας ή ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, μαρτυρούν περί της Ορθοδοξίας, της θεολογίας, της παράδοσης και του βιώματος της. Η δε επαφή με ανθρώπους που προέρχονται από άλλες χριστιανικές παραδόσεις και θρησκείες δημιουργεί ταυτόχρονα προϋποθέσεις για αυτοκριτική και αυτογνωσία. Ο «άλλος» λειτουργεί ως ο καθρέφτης της δικής μας πνευματικής ωριμότητας και της προόδου μας στην πνευματική ζωή, και υπ’ αυτήν την έννοια ο διάλογος δεν αποτελεί απειλή αλλά ευκαιρία και πρόκληση. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να παραμείνουμε ανοιχτοί απέναντι στο διάλογο «αληθεύοντες εν αγάπη» (Εφεσ. 4:15). Ολόκληρη η ορθόδοξη λειτουργική και λατρευτική ζωή κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, το άνοιγμα δηλαδή προς την οικουμένη. Λέμε και επαναλαμβάνουμε στην Κυριακή προσευχή: «ελθέτω η Βασιλεία σου, ως εν ουρανώ και επί της γης», αλλά μάλλον αγνοούμε τα όσα χαρακτηριστικά σχολιάζει ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος (Υπόμνημα εις τον Άγιον Ματθαίον τον Ευαγγελιστήν, Ομιλία 19,5, PG 57, στ. 280): «ουδέ γαρ είπε, γενηθήτω το θέλημά σου εν εμοί ή εν ημίν, αλλά πανταχού της γης»· ή τα όσα αναφέρονται στην ευχή της αναφοράς της θείας Λειτουργίας του Αποστόλου Μάρκου, όταν ο λειτουργός δεόμενος λέει: «Μνήσθητι, Κύριε, της αγίας και μόνης καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας της από γης περάτων μέχρι των περάτων αυτής, πάντων των λαών και πάντων των ποιμνίων σου» (Ι. Φουντούλη, Θεία Λειτουργία του Αποστόλου Μάρκου, Θεσσαλονίκη, 21977, σ. 45-46. Πρβλ. του ιδίου, Θεία Λειτουργία των «Αποστολικών Διαταγών», Θεσσαλονίκη, 1978, σ. 34: «υπέρ της αγίας καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας της από περάτων έως περάτων δεηθώμεν»). Γιατί σε τελευταία ανάλυση το μυστήριο της Εκκλησίας είναι συνυφασμένο με το μυστήριο της εν Χριστώ ενότητος και την υπέρβαση των κάθε λογής χωρισμών και διαιρέσεων: «Εκκλησία δε καλείται φερωνύμως, δια το πάντας εκκαλείσθαι και ομού συνάγειν» (Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατηχήσεις 18, 24, PG 33, 1044Β), ενώ καθώς σημειώνει και πάλι ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: «το γαρ της Εκκλησίας όνομα ου χωρισμού, αλλ’ ενώσεως εστί και συμφωνίας όνομα» (Ομιλία Α΄, PG 61, 13).

Ίσως γι’ αυτό και ο γνωστός για την ανθενωτική του δράση Γεννάδιος Σχολάριος, μαθητής του αγίου Μάρκου Ευγενικού και μετά ταύτα πρώτος Πατριάρχης του υπόδουλου Γένους, στο φλέγον θέμα της συμπροσευχής με τους ετεροδόξους και της εν γένει επικοινωνίας μαζί τους —που τόσο σκανδαλίζει και ενοχλεί τους καθ’ ημάς υπερορθόδοξους, σε σημείο να καθυβρίζουν και να διασύρουν ορθόδοξους Πατριάρχες και επισκόπους που αγίασαν στην άσκηση και στην σταυρική αγάπη, όπως ο πρόσφατα αποβιώσας μακαριστός Πατριάρχης Σερβίας Παύλος— δεν θα διστάσει στην Επιστολή του προς τον Μάξιμο Σοφιανό, ηγούμενο της Μονής Σινά, να υποστηρίξει τα εξής άκρως σημαντικά (και για πολλούς μη αναμενόμενα): «Έτι ηρώτησαν οι μοναχοί ει ένι συγκεχωρημένον, ίνα διδώτε τοις Αρμενίοις ή Λατίνοις την παναγίαν τοις προσκυνηταίς. Ημείς δε λέγομεν ίνα διδώτε αυτοίς και το αντίδωρον· χριστιανοί γαρ είσί και δια τούτο έρχονται εκ τοσούτων διαστημάτων εις προσκύνησιν του δεσποτικού τάφου. Ει γουν και εσχισμένοι εισίν αφ’ ημών δια τίνα ζητήματα της πίστεως και εισίν ετερόδοξοι, αλλά ως χριστιανοί μετά πίστεως και ευλαβείας ζητούσι τον αγιασμόν ημών, και ημείς οφείλομεν διδόναι· [...] Το μέγα μυστήριον της κοινωνίας μόνον μη δίδοτε αυτοίς, ου μόνον δια την του μυστηρίου υπεροχήν, αλλά δια το μυστήριον τούτο παριστάν μεν όλην την θείαν οικονομίαν, προηγουμένης δε της ομολογίας του συμβόλου της αληθούς πίστεως τελειούσθαι, και δια τούτο τοις εις την θείαν οικονομίαν ή εις την θεολογίαν ψευδοδοξούσι και τη καθολική αντιλέγουσιν εκκλησία ου δει αυτό δίδοσθαι. Eι δε τις απ’ αυτών βουληθείς προσμείναι αυτόθι ή νοσήσας αρνήσεται μεν την πάτριον δόξαν, ομολογήσει δε την δόξαν της καθολικής εκκλησίας, αξιούτε αυτόν και της τοιαύτης κοινωνίας. Τούτό εστιν η συνήθεια της καθολικής των χριστιανών εκκλησίας. Διό και oι αγιώτατοι πατριάρχαι, ότε ελειτούργουν εορτασίμως, ερχόμενους και Αρμενίους και Λατίνους και ισταμένους μετά πάσης ευλαβείας εις την λειτουργίαν, ουκ εδίωκον, αλλά και απερχομένους μετά των ορθοδόξων και προσκυνούντας και ασπαζομένους την πατριαρχικήν χείρα και ευλόγουν και εδίδουν αυτοίς το αντίδωρον· ως γαρ μαθηταίς του Χριστού ουκ εξέβαλον έξω τους εις αυτούς ερχομένους. Αρκετόν ούν εστιν ότι υμείς ου ζητείτε ουδέ λαμβάνετε αγιασμόν παρ’ αυτών, διότι εισίν ετερόδοξοι και κεχωρισμένοι αλλά εάν ζητώσιν αυτοί τον αγιασμόν αφ’ υμών, οφείλετε μη αποπέμπειν αυτούς, ως προείπομεν» (βλ. L. Petit-X. Siderides-M. Jugie, Oeuvres complètes de Georges-Gennade Scholarios, t. IV, Paris, 1935, σ. 201-202). Την ίδια ακριβώς τάξη αποδέχεται αργότερα και ο Δοσίθεος Ιεροσολύμων, ο γνωστός για τους μεγάλους αγώνες του υπέρ της Ορθοδοξίας, σε επιστολή του προς τον Μιχαήλ Βελιγραδίου (1706), μια τάξη που υιοθετούσε και ακολουθούσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Αρχιερείς του, ενώ ακόμη και ο άγιος Μάρκος Εφέσου ο Ευγενικός, ο υπερασπιστής της Ορθοδοξίας κατά τη σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439) παρευρίσκετο στις κοινές προσευχές των διαλεγομένων πλευρών (Ορθοδόξων καί Λατίνων). Εάν λοιπόν οι σπουδαίοι αυτοί άγιοι και θεολόγοι της Ορθοδοξίας χειρίζονταν με αυτόν τον τρόπο δύσκολα ζητήματα όπως αυτά της συμπροσευχής και της εν γένει εκκλησιαστικής κοινωνίας με τους ετεροδόξους (τους οποίους πουθενά στο κείμενό του ο Γεννάδιος Σχολάριος δεν χαρακτηρίζει ως «αιρετικούς», αλλά ρητώς τους κατονομάζει ως «εσχισμένους» [αποσχισθέντες], «χριστιανούς», και τους οποίους δέχεται στην εκκλησιαστική κοινωνία και την θεία Ευχαριστία με απλή ομολογία πίστεως, χωρίς αναβαπτισμό, ούτε καν χρίσμα, λέγοντας μάλιστα ρητά ότι αυτή είναι «η συνήθεια της καθολικής των χριστιανών εκκλησίας [της Ορθόδοξης]), μπορούμε τότε εύλογα να συμπεράνουμε ποια θα ήταν η στάση τους σε θέματα οικουμενικού ή θεολογικού διαλόγου!

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να αρνηθεί το διαλογικό και φιλάνθρωπο ήθος της, υποκύπτοντας στις αθεολόγητες κορώνες και τις φωνασκούσες και θορυβώδεις ζηλωτικές μειοψηφίες που εναρμονιζόμενες άριστα και ταχύτατα με το πνεύμα της εποχής μας (την οποία κατά τα άλλα καταγγέλλουν και ελεεινολογούν!) άφησαν τα πεζοδρόμια και προσπαθούν με κάθε μέσο να κυριαρχήσουν στο διαδίκτυο, απειλώντας και τρομοκρατώντας τόσο τις μεμονωμένες θεολογικές φωνές που δεν ελέγχουν, όσο και διακεκριμένους ιεράρχες και ανύστακτους ποιμένες της Εκκλησίας μας. Η Ορθοδοξία οφείλει να παραμείνει πιστή στο διαλογικό της ήθος που απορρέει τόσο από τη θεολογική της αυτοσυνειδησία όσο και από τη φύση της Τριαδικής Θεότητας, αφού ως γνωστόν η πίστη μας στον Τριαδικό Θεό είναι η πίστη όχι σε μία μονάδα κλεισμένη στον εαυτό της, αλλά σε μία κοινωνία αιώνιας αγάπης, ελευθερίας και αλληλοπεριχώρησης. Σε μία κοινωνία, δηλαδή, αγαπώμενων και διαλεγόμενων θείων προσώπων, καθώς τo ίδιο το θείο Είναι, ο Τριαδικός τρόπος υπάρξεως, κατανοείται από την πατερική θεολογία αλλά και από τη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία, και μάλιστα την ελληνόφωνη, ως «Είναι εν κοινωνία», ως «Είναι εν διαλόγω».

Προσπαθούμε με «παροξυσμόν αγάπης» (Εβρ. 10:24) να κατανοήσουμε τις βαθύτερες αιτίες για τις φωνασκίες, τις κραυγές και τις αγωνίες όσων αδελφών μας «εν τη πίστει» βλέπουν παντού και πάντα προδότες και προδοσίες της Ορθοδοξίας. Το πρόβλημα, όμως, αυτό χρήζει ποιμαντικής μέριμνας εκ μέρους της ποιμένουσας Εκκλησίας, και δεν είναι δυνατόν ούτε να μετατραπεί σε υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της Εκκλησίας μας ούτε να καθορίσει την επίσημη θέση και στάση της σε παρόμοια ζητήματα. Αυτό, όμως, που θα πρέπει οπωσδήποτε να αποκρουσθεί και να καταγγελθεί, είναι η εκμετάλλευση, για ίδιον όφελος, αυτών των φόβων από τους παντοδαπούς επιδέξιους σωτήρες και αμύντορες της «Ορθοδοξίας» που ψαρεύουν στα θολά νερά του διαδικτύου. Αυτούς που αντί για την ακαδημαϊκή έδρα και τη σοβαρή σπουδή ή τον κανόνα της νήψης, της ησυχίας και της προσευχής, γινόμενοι πιο κοσμικοί και από τους κοσμικούς, παραδόθηκαν στην τύρβη και τις μέριμνες του αιώνος τούτου, «υπερασπιζόμενοι, υποτίθεται, την Ορθοδοξία», ή που υπέκυψαν στο δέλεαρ της δημοσιογραφικής και πολεμικής γραφής.

V.

Στην παρούσα φάση της ιστορικής πορείας της ανθρωπότητας δημιουργούνται νέας μορφής προβλήματα και αιτήματα και αναμοχλεύονται παλαιά. Χρέος των ορθοδόξων είναι, αντλώντας από τον πλούτο της παράδοσης και του βιώματος τους, να συμμετέχουν στην οικουμενική προσπάθεια προτείνοντας «πράξεις και δράσεις ζωής», που θα προκύψουν μέσα από δημιουργικό ζωντανό θεολογικό στοχασμό. Ο καρπός του πνεύματος είναι εξάλλου: «αγάπη, χαρά, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης και εγκράτεια» (Γαλ. 5:22). Αυτοί οι καρποί είναι αντίθετοι σε οποιαδήποτε μονομέρεια και φανατισμό: «Ου μαίνομαι, αλλ’ αληθείας και σωφροσύνης ρήματα αποφθέγγομαι» (Πραξ. 25:24) λέει ο Απόστολος Παύλος, ενώ ο σύγχρονος άγιος της Ορθοδοξίας γέρων Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης δεν θα διστάσει να διακηρύξει: «Ο φανατισμός δεν έχει σχέση με το Χριστό. Να είσαι χριστιανός αληθινός. Τότε κανένα δεν θα παρεξηγείς, αλλά “η αγάπη σου πάντα θα στέγει”. Και στον αλλόθρησκο, χριστιανός. Δηλαδή να τον τιμάεις άσχετα με τη θρησκεία του με έναν ευγενικό τρόπο» (Γέροντος Πορφυρίου, Βίος και Λόγοι, έκδ. Ι. Μονής Χρυσοπηγής, Χανιά, 2003, σ. 394). Η θέση της Ορθοδοξίας δεν είναι στο περιθώριο της ζωής και της Ιστορίας, αλλά στο κέντρο των ζυμώσεων, της πρωτοπορίας, της προόδου, της αλλαγής και τελικώς της μεταμόρφωσης του ανθρώπου και του κόσμου ολόκληρου σε εικόνα της βασιλείας του Θεού. Αυτό το κεφαλαιώδους σημασίας έργο σκοπεύει να συνεχίσει να διακονεί με τις μικρές της δυνάμεις και με τη χάρη του Θεού η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, χωρίς να πτοείται από τις ιεροεξεταστικού τύπου επιθέσεις και συκοφαντίες ή από τις φοβικές αντιδράσεις και την συντηρητική αναδίπλωση που προδίδει ημιμάθεια και ανασφάλεια, και που αν τυχόν επιτρέψουμε να επικρατήσουν στον δημόσιο χώρο της Εκκλησίας μας, θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια τόσο στην ιστορική περιθωριοποίηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον απαιτητικό 21ο αιώνα, όσο και στην περαιτέρω πνευματική και πολιτισμική συρρίκνωση του Ελληνισμού.

Related Posts with Thumbnails