Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

Η ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΥ


Γράφει ὁ πρωτοπρεσβύτερος Χρῖστος Κυριακόπουλος 
Ἡ πρωτεύουσα τῆς ὀρεινῆς Γορτυνίας εἶναι μιὰ πανέμορφη πόλη σὲ ὑψόμετρο 950 μέτρων στὸν ὀρεινὸ δασικὸ ὄγκο τοῦ Μαινάλου. Ἐκεῖ προϋπῆρχε ἀρχαία πόλη, ἡ Τεῦθις, καὶ πιὸ κάτω στὸ φαράγγι τοῦ Λούσιου, ἡ ἀρχαία Γόρτυς. Ἀλλά ἀπὸ τὸν 8ο αἰῶνα μ.Χ. κατοικήθηκε ὡς ἡ γνωστὴ μέχρι σήμερα Δημητσάνα. 
Γνωστή; Για τους φίλους τῆς ἱστορίας, τοὺς ἐγγραμμάτους καὶ τοὺς παλαιότερους κατοίκους της εἶναι ἡ πατρίδα τοῦ Γρηγορίου Ε΄, τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, ἑβδομήντα ἀρχιερέων καὶ μάλιστα ἑπτὰ πατριαρχῶν, τρισήμισυ χιλιάδων κληρικῶν, διδασκάλων τοῦ Γένους καὶ λογίων, ἡ πατρίδα ἁγίων καὶ ἡρώων, ἡ ἕδρα τῶν μπαρουτόμυλων τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821, ἀλλὰ καὶ ἡ περιοχὴ τῆς Μονῆς Φιλοσόφου μὲ τὸ Κρυφὸ Σχολειό, τῆς Μονῆς Αἰμυαλῶν, τῆς Μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ πολλῶν ἄλλων προσκυνημάτων καὶ σεβασμάτων τῆς νεώτερης ἑλληνικῆς ἱστορίας. Εἶναι, μὲ ἄλλα λόγια, μία κοιτίδα τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς πίστεως τοῦ περήφανου λαοῦ μας, ποὺ στερέωσε αἰῶνες τώρα τοὺς ἀγῶνες γιὰ τὴν ἐλευθερία του πάνω σὲ αὐτὰ τὰ δύο ἰδανικά! 
Ἀντὶ ὅμως ὁ ἐπισκέπτης νὰ ἀνηφορίζει τὰ παραδοσιακά καλντερίμια γιὰ τὴν ἱστορικὴ βιβλιοθήκη της, τὴν οἰκία-μουσεῑο τοῦ Γρηγορίου Ε΄, τοὺς ἱεροὺς ναοὺς της καὶ γραφικὰ ἐξωκκλήσια της, συνήθως τὴν ἐπισκέπτεται ἕρμαιον τῶν σειρήνων ποὺ ξεκινοῦν τὴ διαφήμιση ἑνὸς ἁπλῶς φυσιολατρικοῦ καὶ γαστριμαργικοῦ παραδείσου. Ὡς διὰ μαγείας ἡ ἱστορία ἐξατμίζεται, οἱ μορφὲς τοῦ ἑλληνισμοῦ ὑποχωροῦν καὶ τανύεται πελώριο τὸ φάντασμα τοῦ ἑστιατορίου, τῆς μοντέρνας ταβέρνας, ἀκόμα καὶ τῆς νεωτερικῆς καφετέριας, λὲς καὶ οἱ Ἀθηναῖοι συμπολίτες μας δὲν μποροῦν νὰ ἀπολαύσουν τέτοιους χώρους στὸ λεκανοπέδιο Ἀττικῆς! 
Βεβαίως, τὸ παραδοσιακὸ δημητσανίτικο φαγητό, ὅπου καὶ ἐφόσον παρασκευάζεται τέτοιο, εἶναι τουριστικὸς κράχτης καὶ ἀποτελεῖ πολιτισμικὸ προϊὸν διαφήμισης τοῦ χώρου. Ἀλλὰ ἡ Δημητσάνα δὲν πρέπει νὰ διαφημίζεται μόνον, ἁπλῶς, ἀποκλειστικῶς σὰν παράδεισος γαστριμαργικῶν ἀπολαύσεων καὶ ἀναψυχῆς τοῦ Σαββατοκύριακου! Διότι εἶναι ΚΥΡΙΩΣ ἡ πατρίδα τῆς ἱστορίας τοῦ Μοριᾶ, σύμβολο μιᾶς ἀδάμαστης γενιᾶς προγόνων ἀπὸ ἥρωες, ἁγίους καὶ λογίους. Δὲν τῆς ἀξίζει ἐπομένως ἡ ἀποικιοποίηση τοῦ πολιτισμοῦ της ἀπὸ τὴν ἐμπορικὴ μοῖρα της! Ὁ σημερινὸς κόσμος μας ἔχει ἀνάγκη καὶ ἀπὸ τὸ τουριστικὸ εἰσόδημα ἀλλὰ κυρίως πάσχει ἀπὸ ἱστορικὴ ἀγνωσία καὶ πολιτιστικὴ ἀμνησία. 
Θέλω νὰ πιστεύω πὼς ἡ Δημητσάνα θὰ ἐπιβιώσει καὶ θὰ συνεχίσει νὰ διδάσκει τὸν ἐπισκέπτη της ἱστορία, πολιτισμὸ καὶ ἐθνικὴ ἀνθρωπογνωσία.

Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΣΥΓΓΝΩΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)


Ο Α΄ Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγγνώμης (17 Μαρτίου 2024), στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Θεσπιών κ. Παύλου. 

  

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος απέστειλε επιστολή προς τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, δια της οποίας τους ενημερώνει για τις αποφάσεις της πρόσφατης συνεδρίας της Ιεράς Συνόδου του Δευτερόθρονου Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας. 
Σύμφωνα με το σχετικό ανακοινωθέν «μετά από διαλογική συζήτηση η Ιερά Σύνοδος προχώρησε στην καθαίρεση από του υψηλού υπουργήματος της Αρχιερωσύνης του ασκούντος χρέη «Πατριαρχικού εν Αφρική Εξάρχου», πρώην Επισκόπου Ζαράϊσκι Κωνσταντίνου, ο οποίος εγκατασταθείς αυτοβούλως από καιρό στο Κάϊρο της Αιγύπτου, εντός της έδρας της Ι. Αρχιεπισκοπή Αλεξανδρείας, διέπραξε σειρά Κανονικών παραπτωμάτων (εισπήδηση σε δικαιοδοσία παλαιφάτου Θρόνου, διανομή αντιμηνσίων, εξαγορά διά χρημάτων γηγενών κληρικών ακόμη και καθηρημένων, φατρία, εθνοφυλετισμό κ.α.), ενώ κατεδίκασε και πάλι τις καινοφανείς εκκλησιολογικοπολιτικές «θεωρίες» περί διαποιμάνσεως του Ρωσικού κόσμου ανά την υφήλιο επί τη βάσει της εθνικότητος. Σημειώνεται, ότι την 22α Νοεμβρίου 2022, η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας καθήρεσε και τον πρώτο «Πατριαρχικό εν Αφρική Έξαρχο» του Πατριαρχείου Μόσχας από το υψηλό υπούργημα της αρχιερωσύνης, τέως Μητροπολίτη Κλιν, νυν Μοναχό Λεωνίδα Γκορμπατσώφ». 
Η Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, συνεπής στην γραμμή που χάραξε εξ αρχής, προέβη στην καθαίρεση και του νέου «Εξάρχου» της Μόσχας στην Αφρική, εφόσον συνεχίζεται, με αμείωτη ένταση, η αντικανονική εισπήδηση της Ρωσικής Εκκλησίας στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος δημοσιοποίησε την απάντηση του στην επιστολή του Πατριάρχου Αλεξανδρείας. Αναφέρει, λοιπόν, ο Αλβανίας κ. Αναστάσιος: 
«Λαβόντες την ἀπό 20ης Φεβρουαρίου 2024 ἐπιστολήν (ἀριθ. πρωτ. 16/2024) τῆς Ὑμετέρας φιλτάτης Θειοτάτης Μακαριότητος μετά πολλῆς προσοχῆς ἀνέγνωμεν τα ἐν αὐτῇ ἀναφερόμενα. Προφανῶς δεν συμφωνοῦμεν με τας ἐνεργείας ἐπιδείξεως δυνάμεως ἐκ μέρους τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας και δη ἐν τῷ εὐαισθήτῳ χώρῳ τῆς ἱεραποστολῆς ἐν Ἀφρικῇ. Σαφῶς θεωροῦμεν ἀπαραδέκτους και καταδικαστέας τοιαύτας μεθόδους. Ἐξίσου, ὅμως, δεν συμφωνοῦμεν με την υἱοθέτησιν ἀναλόγου νοοτροπίας και μεθόδων ἀντιδράσεως, – με τας καθαιρέσεις Ἱεραρχῶν καὶ τἠν δημιουργίαν κλίματος ἐντάσεως μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς τα μέσα ἐνημερώσεως. Τα δημιουργθέντα κατά τα τελευταῖα ἔτη προβλήματα, ἐξ ἀφορμῆς τῆς διακοπῆς εὐχαριστιακῆς κοινωνίας μεταξύ Ὀρθοδόξων Πατριαρχείων, δεν ἐπιλύονται διά μονομερῶν ἀποφάσεων και ἀνακοινώσεων. Εἴμεθα πεπεισμένοι, ὅπως μετ’ ἐπιτάσεως ἐπεσημάνθη ἤδη ἐν τῇ ἀπό 7ης Φεβρουαρίου 2023 ἡμετέρᾳ ἐπιστολῇ, ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι Προκαθήμενοι μόνον ἀξιοποιοῦντες το συνοδικόν σύστημα δυνάμεθα να προβῶμεν εἰς ἐνεργείας καταλλαγῆς και θεαρέστου ἱεραποστολικῆς προσπαθείας». 
Η απάντηση του Αλβανίας Αναστασίου στον Αλεξανδρείας Θεόδωρο είναι – δυστυχώς – αρκετά προβληματική. 
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας λέει ότι θεωρεί απαράδεκτη και καταδικάζει την «επίδειξη δυνάμεως» της Μόσχας στην Αφρική, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει απερίφραστα ότι «εξίσου» δεν συμφωνεί με τα μέτρα που παίρνει το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας (καθαιρέσεις), καθώς δημιουργείται «κλίμα εντάσεως μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών εις τα μέσα ενημερώσεως»! 
Είναι δυνατόν – σκεπτόμαστε – η έγνοια του Μακαριωτάτου Αλβανίας να είναι η «εικόνα» της Ορθοδοξίας στα ΜΜΕ; Είναι δυνατόν να θεωρεί τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας «αναλόγου νοοτροπίας» με την επιθετική πολιτική του Πατριαρχείου Μόσχας; Είναι λυπηρό να βλέπουμε τον Αλβανίας Αναστάσιο να αντιμετωπίζει την κρίση μεταξύ των Ορθοδόξων με όρους «επικοινωνιακούς» και όχι κανονικούς και εκκλησιολογικούς. 
Αφήνει να υπονοηθεί ότι δεν δέχεται την καθαίρεση του «Εξάρχου» της Μόσχας, πρώην Επισκόπου Ζαράϊσκι Κωνσταντίνου, όπως δεν δέχθηκε με το προ έτους γράμμα του (7-2-2023) προς τον Αλεξανδρείας Θεόδωρο ούτε την καθαίρεση του πρ. Κλιν Λεωνίδα. 
Όταν η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ομοφώνως αποφάσισε (7 Φεβρουαρίου 2023) και γνωστοποίησε, κατά παλαιά εκκλησιαστική τάξη, δι’ Εγκυκλίου Σημειώματος την εν λόγω καθαίρεση στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος. 
Ο Αλβανίας Αναστάσιος εξακολουθεί να κλείνει τα μάτια του – γιατί άραγε; – μπροστά στην σκληρή πραγματικότητα. Ο πρ. Κλιν Λεωνίδας είναι υπόδικος στο Συνοδικό Δικαστήριο της Ρωσικής Εκκλησίας με το ερώτημα της καθαιρέσεως. Αυτό δεν προβλημάτισε καθόλου τον Μακαριώτατο; Κι ακόμη, τα περί «Ρωσικού κόσμου» της Μόσχας δεν έχουν φτάσει στα αυτιά του Μακαριωτάτου Αλβανίας; 
Κάνει λόγο ο κ. Αναστάσιος για συνοδική αντιμετώπιση της κρίσης που έχει προκύψει στους κόλπους της Ορθοδοξίας, με σύναξη των Προκαθημένων. Μα αυτή τη στιγμή το πρόβλημα δεν είναι η Αυτοκεφαλία της Ουκρανίας, αλλά έχουν αναφυεί και άλλα ζητήματα, όπως η ρωσική εισβολή στην Αφρική, η ίδρυση Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Λιθουανία, κατόπιν σχετικού αιτήματος, οι διεκδικήσεις του Πατριαρχείου Ρουμανίας σε περιοχές ρωσικής, μέχρι σήμερα, «δικαιοδοσίας», το καθεστώς της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος και πολλά ακόμη. Η ατζέντα μιας Σύναξης Προκαθημένων αυτή τη στιγμή με τόσα ανοιχτά μέτωπα, είναι προφανώς βόμβα! 
Επομένως, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας πρέπει να μιλήσει, επιτέλους, συγκεκριμένα και όχι συγκεχυμένα, ρεαλιστικά και όχι ουτοπικά. Σε κάθε περίπτωση, περιμένουμε ο Αλβανίας Αναστάσιος να μιλήσει εκκλησιολογικά και με βάση το κανονικό δίκαιο και όχι με βάση την «εικονική πραγματικότητα» και την απλή λογική των «αντιποίνων».


Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΛΕΞΙΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Φορητή εικόνα του Αγίου Αλεξίου του 1500
από την ιδιωτική συλλογή εικόνων του Αιμιλίου Βελιμέζη


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Ο Άγιος Αλέξιος «ο άνθρωπος του Θεού», που σήμερα γιορτάζει, δεν ξέρω αν στον σημερινό χριστιανισμό μας θα είχε καμία …τύχη. 
Ο βίος του είναι το απόλυτο rock, ή αλλιώς μία τρέλα! 
Οι γονείς του ευσεβείς και φιλόθεοι! Τον ανέθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Ήταν και εξαιρετικά φιλάνθρωποι. Υπόδειγμα χριστιανικού ζεύγους, θα λέγαμε. Και ο γιός τους ο Αλέξιος;
Διαβάζουμε στον Συναξαριστή: «Γενομένου δε του γάμου αυτού, και του νυμφικού θαλάμου ετοιμασθέντος, εις τον καιρόν, οπού έπρεπεν ο νυμφίος να κοιμηθή με την νύμφην, τότε ο Άγιος έδωκεν ένα δακτυλίδιον εις την νύμφην, και ευχηθείς αυτήν, ανεχώρησε κρυφίως από το οσπήτιον του πατρός του, και επήγεν εις την Έδεσσαν». Ενώ το οικογενειακό του περιβάλλον ήταν ιδανικό, από πλευράς χριστιανικής, εγκατέλειψε γονείς και σύζυγο, την πρώτη νύχτα του γάμου, και έφυγε μακριά σαν κλέφτης! 
Απέδρασε από ένα …ασφυκτικό περιβάλλον, άραγε; 
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στον περί Ξενιτείας λόγο του λέει: «Δεν φεύγομε μακρυά από τους συγγενείς μας η τους τόπους μας, επειδή τους μισούμε. Μη γένοιτο! Αλλά για να αποφύγωμε την βλάβη που μας προκαλούν». Μα στην περίπτωση του Αγίου Αλεξίου, η ευσεβής οικογένειά του του προξενούσε βλάβη; 
Ανεχώρησε εις χώραν μακράν, ως ο άσωτος, μόνο που εκείνος έφυγε για να γίνει συνειδητός ζητιάνος. Πήγε μακριά, αλλά ο Θεός τον έφερε και πάλι στη Ρώμη, όπου «πηγαίνωντας εις το οσπήτιον του πατρός του αγνώριστος, εκάθισεν εις την πόρταν, και εκεί διεπέρασε το υπόλοιπον της ζωής του, περιγελώμενος από τους εδικούς του δούλους, εμπαιζόμενος, και τόσα πάσχων, όσα είναι ακόλουθον να πάσχη ένας άνθρωπος ξένος, οπού δεν έχει καμμίαν παρρησίαν, από ανθρώπους τρυφηλούς και ατάκτους». Γύρισε και έζησε σαν ξένος στο ίδιο του το σπίτι μέχρι τον θάνατό του, οπότε και αποκαλύφθηκε η ταυτότητα του. 
Επομένως, ο Άγιος Αλέξιος έζησε αποστολικώς, ήτοι «ως περικαθάρματα του κόσμου εγεννήθημεν» (Απ. Παύλος), αλλά και την απόλυτη αρετή της ξενιτείας. 
Τι σχέση μπορεί να έχουμε οι σημερινοί …ατσαλάκωτοι χριστιανοί, με τα «περικαθάρματα» και την ξενιτεία του Αγίου Αλεξίου; 
Ο χριστιανισμός μας είναι εξαιρετικά «τακτικός», «επικοινωνιακός», «χρηστοήθης», με μια λέξη «καθώς πρέπει». Κάθε μέρα πραγματώνεται ο συμβιβασμός. 
Επομένως, ο σαλός Αλέξιος, μας υπενθυμίζει όχι πόσο πόρρω απέχουμε, αλλά ουδεμία σχέση έχουμε με τον «άνθρωπο του Θεού». 
Εκείνος έζησε τον Θεό μέσα στην απόλυτη ελευθερία! Εμείς, τον ζούμε μέσα από χίλιες εξαρτήσεις «πνευματικής» φύσεως. Γεροντάδες, που υπόσχονται, μάλιστα, «ζωή χωρίς συνταγές», «συντηρητικές», «προοδευτικές» και «πατριωτικές» θεολογίες, «νηπτικές θεωρίες», που μηρυκάζουν «πατέρες» της «θέωσης» κ.α. πολλά, ως η άμμος της θαλάσσης. 
Κι ακόμα, στις μέρες μας ακούμε φάλτσες ...κορώνες περί "καταστροφής της παραδοσιακής οικογένειας", περί "αξιών" που χάνονται και περί "χλευασμού" της ηθικής. 
 Όταν ο Άγιος Αλέξιος έζησε μια ζωή ως ξένος και αγνοούμενος. Αυτός ο πρίγκηπας!
Ἐπέμενες Ὅσιε τῶν γεννητόρων, πυλῶσι καθήμενος, καὶ ὅλως ἀγνοούμενος, καὶ παίδων παροινίαν ὑποδεχόμενος, καὶ καταπαιζόμενος δεινῶς, καὶ ἐν πτωχείᾳ πολλῇ θλιβόμενος.

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Νικολάου Γύζη: Το Καρναβάλι στην Αθήνα - Φώτο: Πάρις Ταβιτιάν 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος
Το δικό μου Πατρινό Καρναβάλι θα περιλάμβανε: 
- Την όπερα "Καρναβάλι της Βενετίας" του Γάλλου συνθέτη André Campra (1660-1744). Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 20 Ιανουαρίου 1699 στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής, στο Παρίσι. 
- «Το Αποκρηάτικο Όνειρο» (A Dream in Carnival) της συνθέτριας Ελένης Λαμπίρη (κεφαλληνιακής καταγωγής που έζησε και έδρασε μεγάλο μέρος της ζωής της στην Πάτρα), σε λιμπρέτο Γρηγορίου Ξενοπούλου. Μια οπερέτα – η πρώτη γυναίκας συνθέτριας – που ανέβηκε στα Παναθήναια του 1913 και δεν ξαναπαίχτηκε ποτέ…
- Η οπερέτα "Αποκρηάτικο όνειρο" (1924).  Αθηναϊκή ηθογραφία σε τρεις πράξεις του Κερκυραίου Ιωσήφ Ριτσιάρδη (1896-1979). Ποιητικό κείμενο: Τίμος Μωραϊτίνης 
- Την σουίτα μπαλέτου «Ελληνική Αποκριά» του Μίκη Θεοδωράκη, που είχε ανεβάσει το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου (1953-54), στην χορογραφία της Ρ. Μάνου ή και σε μια σύγχρονη εκδοχή, αν προτιμάτε. 
- Το έργο «Η τελευταία μάσκα – fallimento» του Κώστα Λογαρά, σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου, που ανέβηκε στην Πάτρα το 2006 στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και σίγουρα θα έπρεπε να ξαναπαιχτεί. 
- Την ποιητική συλλογή «Πικρό Καρναβάλι» του Νάνου Βαλαωρίτη (Ψυχογιός 2013). 
- Την ποιητική συλλογή «Απόκρεω» του Βασίλη Αρφάνη (Γαβριηλίδης 2004). 
- Την όπερα του Τζουζέπε Βέρντι «Χορός Μεταμφιεσμένων» (Un ballo in maschera). 
- Την ορχηστρική σουίτα «Καρναβάλι των ζώων» (Le Carnaval Des Animaux και ο υπότιτλος Grande fantaisie zoologique) του σπουδαίου γάλλου συνθέτη Καμίγ Σεν Σανς (1835-1921). Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα έργα κλασικής μουσικής για παιδιά. 
- Το "Καρναβάλι" (Carnaval, Op. 9) του Ρόμπερτ Σούμαν, για σόλο πιάνο (1834 - 1835). Ο υπότιτλος του έργου: Scènes mignonnes sur quatre notes (Μικρές σκηνές σε τέσσερις νότες). Αποτελείται από 21 μέρη που συνδέονται με ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Η χρονική του διάρκεια είναι περίπου 30 λεπτά. Ιδανική ερμηνεύτρια θα ήταν η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, ειδική στον Σούμαν. 
- Το τραγούδι "Manha de Carnaval" με την Φλέρυ Νταντωνάκη, από τον δίσκο Fleury - The Isles of Grece (1965). 
- Τα «ανίερα-ιερά» παραδοσιακά τραγούδια της Αποκριάς, όπως τα εξέδωσε η Δόμνα Σαμίου

Σπύρος Βασιλείου: Καρναβάλι στην Αθήνα 

- Μια έκθεση ζωγραφικής με πίνακες διάσημων ζωγράφων για το Καρναβάλι , π.χ. Καρναβάλι του Harlequin του Joan Miro (1923) ή Καρναβάλι του Candido Portinari (1924) ή και το Καρναβάλι στην Αθήνα του Νικολάου Γύζη (1892) και του Σπύρου Βασιλείου.
Φαντασθείτε να μεταφέρονταν όλοι οι σχετικοί πίνακες στην Πάτρα! Διεθνές γεγονός! 
- Μια έκθεση γλυπτικής, με αφορμή το Καρναβάλι. Παραγγελίες σε έλληνες γλύπτες. Τα έργα θα παρουσιάζονταν σε εμβληματικούς χώρους της πόλης. Υπαίθρια καρναβαλική γλυπτοθήκη. 
- Μία θεολογική ημερίδα με αφορμή την περίφημη ομιλία του μακαριστού Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος (ιεράρχου του Οικουμενικού Θρόνου) για τον Καρνάβαλο, που εκφωνήθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών το 1970. 
- Τα κείμενα για τις Απόκριες στην Κωνσταντινούπολη του Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Αθανασίου (επίσης ιεράρχου του Οικουμενικού Θρόνου). 
- Τα «Επίκαιρα» για το Πατρινό Καρναβάλι, ήτοι συγκέντρωση όλου του παλιού, ασπρόμαυρου υλικού για τον θεσμό, καθώς και οι αναφορές σε ελληνικές ταινίες. 
Αυτά και κάποια άλλα ακόμα… 
Καλό Καρναβάλι! 


Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Μ.Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΝΙΓΗΡΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ"


Καθηγητής Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ 
Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης 
Άρχων Προστάτης των Γραμμάτων της Μ.τ.Χ.Ε. 

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ 
Υπάρχουν βιβλία που από την πρώτη ανάγνωσή τους γίνεται κατανοητό ότι θα αποτελέσουν σταθμό στη σχετική βιβλιογραφία, συχνά όχι εξαιτίας της πρωτοτυπίας ή του όγκου τους, αλλά πρωτίστως λόγω των ιδεών που περικλείουν και του τρόπου με τον οποίο τις εκφράζουν. Βιβλία μικρά και ολιγοσέλιδα, ωστόσο συγκλονιστικά και καθοριστικά, που αντανακλούν τη λάμψη μεγάλων προσωπικοτήτων, τα λόγια, τις σκέψεις και τα διανοήματα των οποίων περιέχουν. 
Ένα τέτοιο βιβλίο μας έδωσε πρόσφατα ο Άρχων του Οικουμενικού Θρόνου κ. Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, υπό τον τίτλο Νιγηρίας Αλεξάνδρου Παρακαταθήκες (Αθήνα 2024, έκδ. Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, σελ. 151). Μικρός αλλά εξαιρετικά περιεκτικός τόμος, όπου σκιαγραφείται η προσωπικότητα και το έργο του μακαριστού Μητροπολίτου Νιγηρίας κυρού Αλεξάνδρου, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής. 
Μετά το σημείωμα του εκδότη (σ. 3) και το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα και επιμελητή της ύλης του τόμου (σ. 7), ακολουθούν τα πλήρη κείμενα τεσσάρων μεγάλων συνεντεύξεων του μακαριστού Μητροπολίτη στον κ. Παναγιώτη Ανδριόπουλο, μουσικολογιώτατο εκκλησιαστικό δημοσιογράφο και θεολόγο, Άρχοντα Δικαιοφύλακα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, με τους εξής κατά σειρά χαρακτηριστικούς τίτλους: «Τα πρώτα βήματα στη Νιγηρία …» (σ. 11), «Οδεύοντας προς την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο …» (σ. 45), «Ιεραποστολή στον 21ο αιώνα …» (σ. 75) και «Η εισβολή του Πατριαρχείου Μόσχας στην Αφρική …» (σ. 111). Ο τόμος κλείνει με τρίστιχα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια (σ. 147), αφιερωμένα στον μακαριστό Αλεξανδρινό ιεράρχη, την προσωπικότητα και το εκκλησιαστικό έργο του. 
Μέσα από τα κείμενα αυτών των συνεντεύξεων, διακριτικά διακοσμημένα με χαρακτηριστικές φωτογραφίες του Νιγηρίας Αλεξάνδρου, γνωρίζουμε όχι μόνο τα σχετικά με την ποιμαντική διακονία του στη Μαύρη Ήπειρο και όσα αφορούν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούσε και ασκούσε το ιεραποστολικό έργο, αλλά και όσα σχετίζονται με την ευρύτερη εκκλησιαστική και πανορθόδοξη διακονία του. Συγκεκριμένα όσα αφορούν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης, του 2016, στην οποία πήρε ενεργό μέρος, τόσο ως μέλος της αντιπροσωπείας του παλαιφάτου δευτεροθρόνου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, όσο και ως μέλος της Πανορθοδόξου Γραμματείας της, αλλά και την εισπήδηση του Πατριαρχείου Μόσχας στα εδάφη της κανονικής δικαιοδοσίας του Αλεξανδρινού Θρόνου, που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα εθνοφυλετικής αντίληψης και δράσης στη σύγχρονη Ορθόδοξη Εκκλησία. 
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Νιγηρίας Αλέξανδρος Γιαννίρης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 15 Μαΐου 1960. Αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1983 και από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1994. Διάκονος χειροτονήθηκε την 1 Οκτωβρίου 1988 και Πρεσβύτερος στις 2 Οκτωβρίου 1988. Στις 24 Νοεμβρίου 1997 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Νιγηρίας. Στις 27 Οκτωβρίου 2004 μετά την προαγωγή της Επισκοπής Νιγηρίας σε Μητρόπολη προήχθη σε Μητροπολίτη. Εκοιμήθη στην Αθήνα στις 30 Ιουνίου 2023, μετά από μακρόχρονη και πολυώδυνη ασθένεια. Υπήρξε από τους αδάμαντες της Αλεξανδρινής ιεραρχίας, Αρχιερεύς με άποψη και θέσεις, με πρωταγωνιστικό ρόλο στα εκκλησιαστικά πράγματα της εποχής του και με μεγάλο ιεραποστολικό έργο. Προασπίστηκε τα δίκαια του Γένους και την ορθοπραξία της ορθοδοξίας στο εκκλησιολογικό πεδίο, ιδίως απέναντι στις επεκτατικές ρωσικές εκκλησιαστικές βλέψεις της εποχής μας. 
Πρόκειται λοιπόν για συλλογή κειμένων που όντως συνοψίζουν τις παρακαταθήκες του μακαριστού Νιγηρίας Αλεξάνδρου στην Εκκλησία, γι’ αυτό και αξίζουν συγχαρητήρια στον κ. Παναγιώτη Ανδριόπουλο, του οποίου τα έργα είναι πάντοτε ενδιαφέροντα και καινοτόμα για το σύγχρονό μας θεολογικό και εκκλησιολογικό πεδίο, για την πρωτοβουλία του αυτή, που πραγματικά πλουτίζει την τρέχουσα θεολογική βιβλιογραφία μας.

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Ο π. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΑΥΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΝΙΓΗΡΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ"


ΠΡΟΣΩΠΙΚΉ ΜΑΡΤΥΡΊΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΊΑ 
Παν. Ανδριόπουλος, Νιγηρίας Αλεξάνδρου παρακαταθήκες, Ενορία Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, 2024, σσ. 152. 
Ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος γεννήθηκε ως Γεώργιος Γιαννίρης στην Αθήνα στις 15 Μαΐου 1960, χειροτονήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1988, εξελέγη πρώτος επίσκοπος της νεοσύστατης επισκοπής Νιγηρίας στις 23 Σεπτεμβρίου 1997, αναδείχθηκε πρώτος Μητροπολίτης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Νιγηρίας στις 27 Οκτωβρίου 2004, και απεβίωσε στην Αθήνα στις 30 Ιουνίου 2023. 
Αυτή θα ήταν μια αρκετά συμβατική νεκρολογία για έναν τυπικό ορθόδοξο επίσκοπο. Μόνο που ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος δεν ήταν ούτε συμβατικός ούτε τυπικός. Δεν ήταν ούτε στενόμυαλος ούτε εθελοτυφλών. Ίσως τον βοήθησαν σαυτό οι σπουδές που έκανε σε έναν εξωθρησκευτικό κλάδο, μια και πέρα από το πτυχίο θεολογίας που έλαβε από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, είχε και πτυχίο Γεωπονίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ή ίσως συνέδραμε ο χρόνος που έζησε στην Αφρική, όπου συνεργάστηκε στενά με τον φίλο του και σημερινό Μητροπολίτη Καμερούν Γρηγόριο - ας σημειωθεί πως η επισκοπή Νιγηρίας ανήκε αρχικά στην Μητρόπολη Καμερούν. Και ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος ήταν προσεκτικός και ανταποκρινόταν δημιουργικά στον πολιτισμό των ιθαγενών της Μαύρης Ηπείρου. Ήταν άλλωστε ένας από τους λίγους εκκλησιαστικούς ηγέτες που χειροτόνησαν συνειδητά και αποκλειστικά Αφρικανούς κληρικούς. Ωστόσο, παρά το άνοιγμα και την ανοιχτότητά του, ο Νιγηρίας Αλέξανδρος παρέμεινε ταπεινός και ευσεβής. Η κηδεία του έγινε χωρίς θόρυβο και δημοσιότητα στη Μονή του νεοανακηρυχθέντος Αγίου Πορφυρίου στο Μήλεσι έξω από την Αθήνα. 
Το ανά χείρας βιβλίο περιέχει μια απομαγνητοφώνηση - επιμελημένη και φροντισμένη από τον Παναγιώτη Ανδριόπουλο, θεολόγο, μουσικό και Άρχοντα του Οικουμενικού Θρόνου - τεσσάρων συνεντεύξεων με τον Μητροπολίτη Αλέξανδρο που οργανώθηκαν από τον Ανδριόπουλο: Η μία ήταν για τον Τηλεοπτικό σταθμό της Μητροπόλεως Πατρών κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου νεολαίας, η άλλη για μια ενημερωτική ιστοσελίδα στην Ελλάδα, και οι υπόλοιπες δύο για μια διαδικτυακή εκπομπή στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ενορίας του Αγίου Γεωργίου, στο Νέο Ψυχικό στην Αθήνα, όπου γίνεται απόψε και η επίσημη παρουσίαση. 
Η πρώτη συνέντευξη (σελίδες 11-44), που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2000, περιγράφει τα πρώτα χρόνια του Μητροπολίτη Αλέξανδρου στη Νιγηρία. Η δεύτερη (σελίδες 45-74), που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2016, περιέχει την ανάλυση του Μητροπολίτη Αλέξανδρου για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Η τρίτη (σελίδες 75-109), που διεξήχθη τον Ιούνιο του 2021, διερευνά τις παρατηρήσεις του Μητροπολίτη Αλέξανδρου σχετικά με την ιεραποστολική εντολή κατά τον 21ο αιώνα. Και η τελευταία συνέντευξη (σελίδες 111-145), που έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2022, συζητά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την Αφρική, η πρώτη με στρατιωτική αιματοχυσία και η δεύτερη με εκκλησιαστική παραβίαση. 
Τον θυμάμαι καθαρά και μου λείπει πολύ. Η παγκόσμια εκκλησία μόλις είχε αρχίσει να τον γνωρίζει, ενώ η ευρύτερη εκκλησία θα αναγνωρίσει σιγά σιγά το κενό που άφησε η απουσία του. Τον γνώρισα καλά κατά τη διάρκεια της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στην Κρήτη το 2016, όπου αμφότεροι υπηρετήσαμε ως υπεύθυνοι Τύπου των αντίστοιχων εκκλησιών μας: του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην περίπτωσή του και του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη δική μου. Αλλά απολάμβανα και ανυπομονούσα για τις συναντήσεις μας σε ένα μικρό καφενείο στην πλατεία έξω από τον μητροπολιτικό ναό της Αθήνας, όπου περνούσαμε ώρες συζητώντας. Η ουσία αυτού του βιβλίου προς τιμήν του - ως καταγραφή και αντανάκλαση ενός διαλόγου ή μιας συζήτησης - είναι ο κατάλληλος φόρος τιμής σε έναν άνθρωπο του οποίου η κοσμοθεωρία διαμορφώθηκε από την απλότητα και την κοινωνικότητα, καθώς και από την ουσία που τα ενώνει: δηλαδή, τον ανοιχτό διάλογο. 
Ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος αισθανόταν άνετα να μιλάει και να υπηρετεί στη γλώσσα του, τη γλώσσα των ενοριτών του - πάντοτε ανάλογα με το εκάστοτε εκκλησίασμα. Η πρώτη του συνέντευξη προσφέρει μια εικόνα του γιατί, παρά τον θαυμασμό των πιστών και των φίλων του, δεν έλαβε ποτέ την τετριμμένη λατρεία των εθνικιστών, για τους οποίους η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και των εθίμων υπερισχύει κάθε άλλης φιλοδοξίας: 
Ερώτηση: Το λέω αυτό, Θεοφιλέστατε, ως συνέχεια αυτού που ακούστηκε να λέτε νωρίτερα σε κάποια συνεδρίαση, δηλαδή το ότι είστε Έλληνας το έχετε θέσει σε δεύτερη μοίρα. Μπροστά στο ότι είστε ιεραπόστολος, ορθόδοξος ποιμένας. 
Απάντηση: Μπροστά στην ιδιότητα, είπα, πιο σωστά, ότι είμαι Έλληνας, αναντίρρητα, δεν αρνούμαι την καταγωγή μου. Μπορεί να νιώθω και υπερήφανος για την καταγωγή μου. Αλλά, από τη στιγμή που εντάχθηκα στο Πατριαρχείο και κλήθηκα να υπηρετήσω σε έναν χώρο συγκεκριμένο, κατ’ αρχήν στη Νότιο Αφρική, κι, αν θέλετε, όπως σας είπα και προηγουμένως, εκεί ζυμώθηκαν κάποιες ιδέες μέσα μου. Από τη στιγμή, λοιπόν, που κλήθηκα να υπηρετήσω ως Επίσκοπος, ως προεστώς της ευχαριστιακής σύναξης της Εκκλησίας της Νιγηρίας, θεωρώ ότι το κύριο και πρώτιστο στοιχείο της ταυτότητάς μου δεν είναι η ελληνική καταγωγή, δεν είναι η εθνική μου καταγωγή, αλλά το γεγονός ότι είμαι κληρικός και δη επίσκοπος ορθόδοξος κληρικός σε κάποιον συγκεκριμένο χώρο. Νομίζω ότι αυτό είναι πάρα πολύ ουσιαστικό για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να ξεπεράσουμε τις όποιες προκαταλήψεις δημιουργούνται στους ιθαγενείς πληθυσμούς, είτε είναι Νιγηριανοί, είτε είναι Ουγκαντέζοι, είτε είναι οπουδήποτε, ότι δεν είμαστε μία Εκκλησία εθνική. Γιατί όσο θα επιμένουμε να κινούμαστε μέσα στα στενά, στα θλιβερά στενά όρια, τα εθνικά μας, όσο θα επιμένουμε να είμαστε ελληνοκεντρικοί ή ελλαδοκεντρικοί, πιο σωστά, τόσο περισσότερα εμπόδια θα συναντήσουμε και τόσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από την ίδια τη φύση και την ουσία της Εκκλησίας. 
Ενώ ομολογεί την απογοήτευσή του για την περιορισμένη ατζέντα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ο Νιγηρίας Αλέξανδρος παραδέχεται επίσης την ξεχωριστή και ιστορική της μοναδικότητα στη συγκέντρωση των ετερόκλητων Ορθόδοξων Εκκλησιών από τα τέσσερα σημεία του πλανήτη, παρά την ανειλικρινή και αδικαιολόγητη απόσυρση ορισμένων από αυτές την τελευταία στιγμή. Η πεποίθησή του Μητροπολίτη ήταν ότι, αν οι αυτοκέφαλες εκκλησίες ήθελαν να πετύχει η Μεγάλη Σύνοδος, τότε σίγουρα θα έβρισκαν τρόπο να παρευρεθούν και να την κάνουν να λειτουργήσει. Συγκινήθηκα από την αναγνώρισή του: 
Κατά την ταπεινή μου άποψη - δεν μιλώ εκ μέρους της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας - μιλώ ως πρόσωπο, διαβλέπω μία αστοχία, ίσον αμαρτία, ένα θεολογικό έλλειμμα. Η αποδόμηση της Συνόδου και η άρνησή μου να συμμετάσχω, σημαίνει ότι αρνούμαι να συναντηθώ πρόσωπο με πρόσωπο με τον άλλον. Και αυτό θεολογικά είναι διάτρητο. Ναι, πάμε για να συναντηθούμε. Πάμε, γιατί πρέπει να βρεθούμε πρόσωπο προς πρόσωπο. Πάμε γι’ αυτό που είπε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης και νομίζω το επαναλαμβάνουν όλοι και το αντιλαμβανόμαστε όλοι, αλλά το εξέφρασε σε κάποια από τα κείμενά του τους τελευταίους μήνες, ότι, παρά τα πολλά προβλήματα, πρέπει κάποια στιγμή να γίνει ένα ξεκίνημα και αυτή τη στιγμή το ξεκίνημα γίνεται. 
Και ομολογώ ότι συμμερίζομαι πλήρως την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι τα θέματα και τα κείμενα της ημερήσιας διάταξης ήταν πολύ πιο συντηρητικά από τις αρχικές προτάσεις που υποβλήθηκαν τη δεκαετία του 1960. 
Η “διαφάνεια” του Μητροπολίτη Αλέξανδρου είναι ιδιαίτερα εμφανής στη συνέντευξή του για το ιεραποστολικό έργο στην Αφρική, όπου με θάρρος επέκρινε την παρέμβαση - για την ακρίβεια, τον πνευματικό και οικονομικό εκβιασμό - των μοναχών του Αγίου Όρους, οι οποίοι αντί να επικεντρωθούν στην σιωπή και την προσευχή για το ιεραποστολικό έργο αποφάσισαν να απειλήσουν με αφαίρεση της υλικής υποστήριξης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας επειδή αποφάσισε να χειροτονήσει διακόνισσες:
Αυτήν τη στιγμή, ας μην απατώμεθα - συγχωρέστε μου τον ρεαλισμό και την κυνικότητα - αλλά, αν ζητήσεις βοήθεια από οποιαδήποτε τοπική Εκκλησία, το πρώτο που θα σου ζητηθεί είναι ανταλλάγματα. Και αν δεν σου ζητηθούν ανταλλάγματα, τα ανταλλάγματα αυτά μπορεί να είναι είτε ελληνικές σημαιούλες μες στις εκκλησίες, για να ξεκινήσω από εμάς, επειδή είμαι Έλληνας, είτε κρεμμυδόσχημοι τρούλλοι και δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να σου ζητηθεί. Επομένως, στην οικονομική ανέχεια δένεται το άρμα της ιεραποστολής και εκεί πέρα μπορεί να δικαιολογηθούν τα πάντα. Να δικαιολογηθούν και οι συμπεριφορές και οι επιλογές κάποιων εξ ημών. Δεν είναι πάντοτε κακοπροαίρετοι. Πολλές φορές βρίσκεσαι πολύ στριμωγμένος. Όμως, το μεγαλύτερο είναι να μπορείς να αντισταθείς στην προσπάθεια επιβολής μοντέλου ιεραποστολής και τρόπου από τους χορηγούς, διότι αυτήν τη στιγμή έχουμε συντηρητικές οργανώσεις που πάντοτε βοήθησαν την ιεραποστολή, αλλά εκφράζουν ίσως μιαν άλλη εποχή και οι οποίες ακόμα προσπαθούν να επιβάλλουν μοντέλο λειτουργίας. Έχουμε κάποιες περιπτώσεις, θα το πω κι ας μου συγχωρεθεί, αλλά είναι αλήθεια. Έχουμε την παρέμβαση ακόμα και Αγίου Όρους. 
Ας πούμε, όταν η Σύνοδος του Πατριαρχείου μάς συζήτησε την χειροτονία των γυναικών μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, θυμάμαι την επιστολή που εστάλη από συγκεκριμένη μονή του Αγίου Όρους προς τον Μητροπολίτη που θα γινόταν αυτό και μετά σε όλους μας διέρρευσε αυτή η επιστολή και πλέον είναι γνωστή, επομένως μπορώ να αναφερθώ, όπου στο τέλος έλεγε ότι λυπούμεθα, αλλά φοβούμεθα, ότι μπορεί να επηρεάσει την οικονομική ευρωστία της Μητροπόλεως σας, αν ο Πατριάρχης το κάνει αυτό, διότι οι ευσεβείς χριστιανοί θα ενοχληθούν, θα σκανδαλιστούν και μπορεί να μην δώσουν χρήματα. Εάν αυτό δεν είναι οικονομικός εκβιασμός δεν ξέρω τι είναι. 
Επιπλέον όμως, με συγκινεί η έμφαση που δίνει ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου, όπως επίσης το ενδιαφέρον του για την πείνα και τη φτώχεια, καθώς και η κατανόηση της νηστείας και του γάμου στο πλαίσιο του αφρικανικού λαού. Ταυτίστηκε με τις ξεχωριστές διατροφικές ανάγκες ενός φτωχού εργάτη, ο οποίος χρειαζόταν πρωτεΐνες για την επιβίωσή του, και με τις γηγενείς γαμήλιες προσδοκίες ενός αναπτυσσόμενου έθνους, το οποίο αδιαφορούσε για τα γνωστά δυτικά προβλήματα, όπως οι μικτοί γάμοι. 
Τέλος, υπάρχει ο τραγικός αντίκτυπος της υπενθύμισης του Μητροπολίτη Αλέξανδρου ότι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί δύσκολα συμπράττουν με τις απεχθείς σταυροφορίες στην ιστορία του Δυτικού Χριστιανισμού. Καταδικάζει ευθέως ως εχθρότητα και αίρεση την αδελφοκτονία που προκάλεσε η εισβολή του Πούτιν στο κυρίαρχο κράτος της Ουκρανίας, καθώς και τη διάρρηξη της ενότητας που δημιούργησε η παραβίαση της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας από τον Μόσχας Κύριλλο. Και αποδίδει και τα δύο στον ιμπεριαλισμό και τον επεκτατισμό του “Ρωσικού Κόσμου” που έτσι κι αλλιώς προηγείται της Μεγάλης Συνόδου και της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας. Οι δόλιες και υπολογιστικές μηχανορραφίες παικτών όπως ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος και ο Μητροπολίτης Ουγγαρίας Ιλαρίωνας [πρώην Βολοκολάμσκ] αποκαλύπτονται ως ξεδιάντροπες και βάρβαρες. Και ο Νιγηρίας κατακεραυνώνει τη συλλογική διαφθορά των Πατριαρχείων Ρωσίας και Αντιόχειας - μαζί με τους υποτακτικούς και δουλοπρεπείς τους υπερασπιστές - που ενώ μπορούσαν να έχουν εμμονή με τον σφετερισμό μιας μόνο ενορίας στο Κατάρ για να δικαιολογήσουν την απουσία τους από τη Μεγάλη Σύνοδο, όμως παρέμειναν τυφλοί στην κατοχή μιας ολόκληρης ηπείρου από την Εκκλησία της Ρωσίας!
Ο αείμνηστος Μητροπολίτης Αλέξανδρος ήταν μια ανάσα φρέσκου αέρα σε μια ασφυκτική ιεραρχία, ένας υποστηρικτής της συνοδικότητας σε ένα σύστημα όπου επικρατεί η μυστικότητα, και μια φωνή ελευθερίας σε μια εκκλησία όπου κυριαρχεί η αυταρχία. Είχα το ξεχωριστό προνόμιο να είμαι φίλος του. Και είναι ιδιαίτερη τιμή μου να προσφέρω αυτό το ταπεινό αφιέρωμα στη μνήμη του. 
π. Ιωάννης Χρυσαυγής
Μετάφραση Ντένια Αθανασοπούλου-Κυπρίου


"ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ" ΜΕ ΤΟΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟ ΑΝΤΙΠΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ (ΒΙΝΤΕΟ)


Η ενορία του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού συνεχίζει την παραγωγή της διαδικτυακής εκπομπής «Προς Εκκλησιασμόν», την οποία επιμελείται και παρουσιάζει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 
Στην 75η εκπομπή προσκεκλημένος ο Ιερομόναχος Αντίπας Αγιορείτης, Γέροντας του Ιβηριτικού Ιερού Κελλίου της Αγίας Άννης, στις Καρυές. 
Στην εκπομπή παρουσιάζεται η πανομοιότυπη έκδοση του χειρογράφου ψαλτηρίου του Ιβηριτικού Κελλίου της Αγίας Άννης του έτους 1788, που μόλις κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις “Μίλητος”. Το πρώτο αντίτυπο παραδόθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος και προλογίζει την συλλεκτική έκδοση.

   

Ο Ιερομόναχος Αντίπας γεννήθηκε (1955) στη Λουτροπηγή (Σμόκοβο Aγράφων) της Kαρδίτσας (κατά κόσμον Eμμανουήλ Σκανδαλάκης). Aπόφοιτος της Pιζαρείου Eκκλησιαστικής Σχολής, όπου και διδάχθηκε αρχικά τη μουσική (από τον Δημήτριο Παναγιωτόπουλο – Kούρο). Tις μουσικές του σπουδές συμπλήρωσε με δασκάλους τον Θεόδωρο Xατζηθεοδώρου και τον Aβραάμ Eυθυμιάδη. Mοναχός στην I. M. Προυσού Eυρυτανίας (1974-1980) και στη συνέχεια στην I. M. Δοχειαρίου Aγ. Όρους (1980-1997). Σήμερα εγκαταβιώνει στο Iβηριτικό Kελί της Aγ. Άννης στις Kαρυές. Mέσα στο κλίμα και στην παράδοση του Aγ. Όρους, αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στην ψαλτική τέχνη. Eδώ διδάχθηκε επιπλέον τη μουσική από τους παλαιούς σπουδαίους ψάλτες του Όρους: τον π. Διονύσιο Φιρφιρή (με τον οποίο και συνέψαλλε συχνά), τον Γαβριήλ Mακκαβό και τον Iωάννη του Kελίου του Pαβδούχου. Έχει έντονη ψαλτική και πνευματική δραστηριότητα ως προσκεκλημένος Μητροπόλεων εντός και εκτός Ελλάδος, ενώ έχει γράψει και κείμενα περί εκκλησιαστικού φρονήματος. 


Κάμερα – τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Λεονάρδου.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

"ΜΕΛΟΣ ΜΕΛΙΧΡΟΝ" ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ (ΒΙΝΤΕΟ)


Την Κυριακή 10 Μαρτίου 2024, και ώρα 7 το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος οδού Φιλελλήνων (Ρωσική εκκλησία), η συναυλία με τον τίτλο: ΜΕΛΟΣ ΜΕΛΙΧΡΟΝ - Από τον Ύμνο της Οξυρρύγχου στον Μανώλη Καλομοίρη και τον Francesco Paolo Tosti. 
Γιάννης Χριστόπουλος (σολίστ Εθνικής Λυρικής Σκηνής), τραγούδι 
Βενιαμίν Χατζηκουμπάρογλου, πιάνο 
Παναγιώτης Ανδριόπουλος, αφήγηση 
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 
- Πρωτοχριστιανικός Ύμνος στην Αγία Τριάδα (3ος αι μ.Χ., Πάπυρος Οξυρρύγχου) 
- Ασματικόν, Ιακώβου Πρωτοψάλτου (+1800), σε επεξεργασία Δημήτρη Μηνακάκη (1951) 
- Ο Ναός, Μανώλη Καλομοίρη (1883-1962), σε ποίηση Κωστή Παλαμά (1859-1943) 
- Χαίρε Μαρία, Νίκου Χατζηαποστόλου (1884-1941), σε στίχους Αλεξάνδρου Κατακουζηνού (1824-1892) 
- Εσπερινός, Βασίλειος Θεοφάνους (1895-1984), σε ποίηση Γεωργίου Δροσίνη (1859-1951) 
- Ave Maria, Giulio Caccini (1551-1618) 
- Quattro canzoni d' Amaranta, Francesco Paolo Tosti (1846 - 1916), σε ποίηση Gabriele D’ Annunzio (1863-1938). 
- À Chloris, Reynaldo Hahn (1874-1947) 
- Τη Υπερμάχω, Πέτρου Μανέα (1870-1950). 
Διαβάστηκαν κείμενα και ποιήματα των: Αγίου Μιχαήλ Χωνιάτη, Ανδρέα Κάλβου, Δημητρίου Καμπούρογλου, Τάκη Παπατσώνη, Λάμπρου Πορφύρα, Ιουλίτας Ηλιοπούλου, Οδυσσέα Ελύτη.


Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Βαλέριος Ορέσκιν, μαέστρος της Ρωσικής Χορωδίας Ι. Ναού Αγ. Τριάδος οδού Φιλελλήνων, ενώ ο προϊστάμενος του Ναού, Αρχιμανδρίτης Συνέσιος Βικτωράτος, έκλεισε την εκδήλωση με ευχαριστίες προς τους συντελεστές και αναφορά στον επικείμενο εορτασμό των 1000 χρόνων λειτουργίας του Ναού το 2025. 
Την Μουσική Ποιητική "Μέλος Μελιχρόν" παρακολούθησε με ιδιαίτερη προσοχή ο κόσμος που κατέκλυσε τον Ναό. Ανάμεσά τους, ο αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκης, η συγγραφέας κ. Αθηνά Κακούρη, ο συνθέτης κ. Δημήτρης Μηνακάκης, η ποιήτρια κ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου και πολλοί φιλόμουσοι. 
Παραθέτουμε το βίντεο της συναυλίας και φωτογραφικό υλικό. 


Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΝΙΓΗΡΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΕΣ" (ΦΩΤΟ & ΒΙΝΤΕΟ)


Το Σάββατο 9 Μαρτίου 2024, το απόγευμα, στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου «Νιγηρίας Αλεξάνδρου παρακαταθήκες», του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου, το οποίο αποτελεί έκδοση του Ι. Ναού. 
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην πρωτοποριακή θεολογική σκέψη του μακαριστού Μητροπολίτου Νιγηρίας κυρού Αλεξάνδρου Γιαννίρη (1960-2023), ο οποίος υπηρέτησε ως κληρικός και επίσκοπος επί τριανταπέντε χρόνια στο Δευτερόθρονο Πατριαρχείο της Ορθοδοξίας, στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. 
Προλογίζει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καμερούν κ. Γρηγόριος, ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στην έκδοση, ενώ το «σημείωμα του εκδότη» υπογράφει ο προϊστάμενος του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Ν. Ψυχικού, αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκης. 
Το βιβλίο περιλαμβάνει τέσσερις συνεντεύξεις που παραχώρησε ο Νιγηρίας Αλέξανδρος στον θεολόγο Παναγιώτη Ανδριόπουλο, σε διάστημα είκοσι δύο ετών (2000-2022), και με θέματα όπως: Η ιεραποστολή στην Αφρική τον 21ο αιώνα, η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, η εισπήδηση της Εκκλησίας της Ρωσίας στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται επίσης: μία ιστορική, πλέον, επιστολή του Νιγηρίας Αλεξάνδρου προς τον εν Οδησσώ Αγαθάγγελο (του Πατριαρχείου Μόσχας) και – ως επίμετρο – τρίστιχα του ποιητού π. Παναγιώτη Καποδίστρια, αφιερωμένα στη μνήμη του μακαριστού ιεράρχου. 


Για την έκδοση μίλησαν στην εκδήλωση:
- ο Σεβ. Μητροπολίτης Καμερούν κ. Γρηγόριος 
- ο αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκης
- η θεολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας κ. Ντένια Αθανασοπούλου-Κυπρίου και 
-  ο συγγραφέας κ. Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος.
Σημαντικές παρεμβάσεις έκαναν: 
- Ο κ. Θανάσης Παπαθανασίου, Καθηγητής της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας στο γνωστικό αντικείμενο Ιεραποστολική, Διαπολιτισμική Χριστιανική Μαρτυρία και Διάλογος και διευθυντής του θεολογικού περιοδικού "Σύναξη". 
-  Η κ. Εύη Βουλγαράκη, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ, διδάσκουσα σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο μαθήματα στον χώρο των διαπολιτισμικών, διαθρησκευτικών και ιεραποστολικών σπουδών.
- Ο νιγηριανός κληρικός π. Κορνήλιος, συνεργάτης του μακαριστού Νιγηρίας Αλεξάνδρου. 
- Ο γνωστός μεταφραστής και λογοτέχνης Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης. 
- Η ποιήτρια Αδαμαντία Μαρκαναστασάκη. 
- Ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου, κληρικός της Μητροπόλεως Καμερούν. 
Ο π. Μιχαήλ Σταθάκης διάβασε και ένα κείμενο (βιβλιοπαρουσίαση - μαρτυρία) του Αρχιδιακόνου του Οικουμενικού Θρόνου π. Ιωάννη Χρυσαυγή για το βιβλίο και τον μακαριστό Νιγηρίας Αλέξανδρο. Το κείμενο μετέφρασε από τα αγγλικά η κ. Ντένια Αθανασοπούλου - Κυπρίου. 
Παραθέτουμε, στη συνέχεια, το βίντεο της εκδήλωσης. 


Σάββατο 9 Μαρτίου 2024

ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΟΡΝ (9 Μαρτίου)


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Ήταν ένας μποέμ αριστοκράτης! Κι ένας μέγιστος ηθοποιός, που δεν διαλαλούσε την πραμάτεια του. Όταν σε κάποια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του είπε ότι δεν θεωρεί πως έκανε κάτι σπουδαίο και άλλα τέτοια... χειρότερα, κάποιοι "του χώρου" είπαν πως "τα 'χει χάσει"! Όμως όχι! Απλώς ήταν ένας άνθρωπος που γνώριζε πολύ καλά τι σημαίνει ζωή και θάνατος. 
Ήταν ένας αυθεντικός, ένας γνήσιος σταρ επειδή δεν το επεδίωξε. Το μόνο που έκανε ήταν να εκπληρώνει την υπόσχεση στον εαυτό του. Το στοίχημα που κέρδιζε βάζοντάς το πάντα από πριν ο ίδιος.
Τον θυμάμαι να κατεβαίνει στο Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν όταν μιλούσε ο φίλος του Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης Ζηζιούλας, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί πολύ αποδοτικά για τη λειτουργία του Ιδρύματος που άφησε εποχή τις δεκαετίες '80 και '90. 
Ο άνθρωπος που συνδέθηκε περισσότερο απ’ όλους με το «φως του ηθοποιού» δήλωνε στην εφημερίδα Tα Nέα τον Δεκέμβριο του 1992- στην πρώτη του συνέντευξη (στον Παύλο Aγιαννίδη) ύστερα από ηθελημένη σιωπή οκτώ χρόνων - πως δεν έπρεπε να είχε γίνει ηθοποιός. "Aυτά τα οκτώ χρόνια της περισυλλογής μου διαπίστωσα ότι δεν έπρεπε να γίνω ηθοποιός. Γι’ αυτό και δεν παίζω στο θέατρο! Δεν νομίζω ότι είναι ποτέ κανείς ευχαριστημένος. Bρίσκεται σε τέτοια απόσταση από το ιδανικό του. H Mαρία Kάλλας, με την οποία βγήκαμε μαζί στο θέατρο, όταν συναντηθήκαμε χρόνια μετά μου είχε εξομολογηθεί: “Tάκη, δεν θα μάθω ποτέ να τραγουδάω”! Δεν έχω δει άνθρωπο με μεγάλο ταλέντο να είναι ικανοποιημένος απ’ αυτό που κάνει. Άτιμο πράγμα η τέχνη, είσαι ανικανοποίητος συνεχώς".
Ο Δημήτρης Χορν έχει χαρακτηριστεί ως "ο τελευταίος ευπατρίδης του θεάτρου μας". Και φέτος που συμπληρώνονται 103 χρόνια από τη γέννησή του (9 Μαρτίου 1921) τον θυμάμαι και σκέφτομαι τι είχε πει κάποτε για τις μνήμες: "Το βάσανο είναι οι μνήμες. Και το βάσανο και η χαρά".
Κι ένα πολύ ενδιαφέρον στιγμιότυπο: 
Στα 1921 που γεννήθηκε ο Δημήτρης Χορν, η διαμάχη Βενιζελικών και Βασιλικών βρισκόταν σε μεγάλη οξύτητα. Οι Χορν Βενιζελικοί, η Κυβέλη, η νουνά του νεογέννητου Βενιζελική. 
Η Ιερά Σύνοδος και ο παπάς που θα βάφτιζε τον Χορν, αντιβενιζελικοί… Ανεπίσημα, αλλά πολύ θετικά, ο άγιος Ελευθέριος είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα. Αποφυγή να δοθεί αυτό το όνομα σε βαφτιζόμενο.
Όταν ο παπάς ρώτησε την Κυβέλη πώς θα ονομαστεί ο νεοφώτιστος, η Κυβέλη είπε: 
-Δημήτριος – Ελευθέριος. 
-Δεν επιτρέπει δύο ονόματα η Ιερά Σύνοδος, απάντησε ο παπάς. Ένα μόνο. 
Κι η Κυβέλη, πεισματωμένη του είπε: 
-Τότε Ελευθέριος! 
Μπροστά στην επιμονή της νουνάς, ο παπάς συνεβιβάσθη. 
-Καλά, για χατίρι σας, βάλτε δύο: Δημήτριος – Ελευθέριος. 
Κι έτσι ο Χορν βαφτίστηκε Δημήτριος – Ελευθέριος. 
(ΚΩΣΤΗΣ ΜΠΑΣΤΙΑΣ περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ, 1966 από το βιβλίο του Δ. Μπαγέρη «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ», Εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ). 

Ο Δημήτρης Χορν στο ραδιόφωνο με τη νονά του την μεγάλη Κυβέλη 

Ο Χορν είναι η "Οδός Ονείρων" του Μάνου Χατζιδάκι. Στ' αυτιά μας ηχεί πάντα το τραγούδι του. Ένας ηθοποιός που κατόρθωσε, χωρίς να ήταν στις προθέσεις του, το τραγούδι του να μείνει ανεξάλειπτο μέσα μας. 
Για μας κύριε Χορν η μνήμη σας είναι βάλσαμο! Ως μνήμη καιρών αλλοτινών, υπέροχων και απέραντα ευγενικών.
Παραθέτουμε στη συνέχεια φωτογραφίες της Ιδιωτικής Οδού από την μεγάλη έκθεση που πραγματοποιήθηκε για τον Δημήτρη Χορν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (2008). 


Η φιλία του Οδυσσέα Ελύτη με τον Δημήτρη Χορν είναι γνωστή.
Ο ποιητής, μάλιστα, παραθέριζε στο εξοχικό του Χορν στο Πόρτο Ράφτη, απ' όπου και η φωτογραφία του συγγραφέα Νίκου Δήμου. που δημοσιεύουμε εδώ. Ελύτης, Χορν και Ιουλίτα Ηλιοπούλου το καλοκαίρι του 1990.
Ο Χορν διάβασε Ελύτη στην Άνδρο. Για πρώτη και τελευταία φορά δημόσια, νομίζω.
Σ' ένα συνέδριο για τον Ελύτη. Η απαγγελία προηγήθηκε Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, τον Ιούνιο του 1992 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στο πλαίσιο έκθεσης εικαστικών του Ελύτη. Το Τραπέζι διηύθυνε, όπως πάντα στις ανάλογες εκδηλώσεις του Μουσείου στην Άνδρο, η Ελένη Γλύκατζη -Αρβελέρ. Ο Χορν διάβασε με τον δικό του μοναδικό τρόπο αποσπάσματα από το Μονόγραμμα. Στο αρχείο της ΕΡΤ υπήρχε το σχετικό βίντεο, απ' ό,τι πληροφορούμαι.
Εδώ παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το Μονόγραμμα στο youtube.
Τα στοιχεία που δίνει ο χρήστης Μάνος Ορφανουδάκης είναι τα εξής:
Ο Δημήτρης Χόρν διαβάζει απόσπασμα από το ''Μονόγραμμα'' του Οδυσσέα Ελύτη το 1992. Μεταδόθηκε σε αφιέρωμα του Δεύτερου Προγράμματος Ελληνικής Ραδιοφωνίας για τον Δημήτρη Χόρν στις 5 Μαρτίου 2012. Επιμέλεια παρουσίαση: Νίκος Αϊβαλής & Σιδερής Πρίντεζης.


Related Posts with Thumbnails