Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΕΩΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, σήμερα Μ. Παρασκευή (3-5-2024), στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού. 

Κήρυγμα υπό του αρχιμ. π. Φιλοθέου Δέδε. 

ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΣΤΟΝ ΑΔΗ

ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΣΤΟΝ ΑΔΗ 

Μεσημέρι στον Άδη 

Πάνω απ’ τους κοιμωμένους 

Περπατούν, σχεδόν χαρούμενοι, οι ζωντανοί 

Άνθη, άνθη φέροντες 

Στεφανάκια, μπουκέτα 

Και φλογίτσες μικρές 

Που τις τρεμίζει ο άνεμος 

Που τις σβήνει ο ήλιος 

Κεριά λεπτά 

Που ’χάσαν τα πέταλα 

Κι απομένουν μίσχοι ξεροί 

Μακρυσμένων φωνών τα εγκώμια 

Στον αέρα 

Λέξεις, μελωδίες και μύρα παλιά 

Μιας πομπής ατελεύτητης 

Που κρατάει αιώνες 

Αθέατη κάτω απ’ το χώμα 

Αθέατη κάτω απ’το φως… 

Κάθε Μεγάλης Παρασκευής 

Μεσημέρι. 

"ΓΗ ΜΉΤΗΡ", ύψιλον/βιβλία

Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Η Σταύρωση - Εικόνα από την Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους  (τέλος 14ου αι.)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Στο βάθος της εικόνας φαίνεται το τείχος της Ιερουσαλήμ, γιατί ο Χριστός "έξω της πύλης έπαθε" (Εβρ. ιγ΄ 12). Στο κέντρο της σύνθεσης ο Χριστός γυμνός πάνω στο Σταυρό, φέρει μόνο "περίζωμα περί την οσφύν", δηλ. ένα άσπρο, συνήθως, πανί τυλιγμένο στη μέση Του. Νεκρός, με κλειστούς οφθαλμούς και γυρτό ελαφρά το κεφάλι προς τα δεξιά. 

Από τους αγιογράφους υπερτονίζεται το σώμα Του εντελώς σκελετωμένο από την κακοπάθεια, με τα χέρια απλωμένα και με ανοικτές τις παλάμες, "ως να προσεύχεται ... και ωσάν να ανοίγη τας αγκάλας του προς όλους τους ανθρώπους" (Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.174). "Οι δε πόδες σμικτοί, με τα γόνατα ολίγον διπλωμένα, πατούν επάνω εις εν σανίδιον ως υποπόδιον ...Κάποιοι σημερινοί ζωγράφοι ζωγραφίζουν τους άχραντους πόδας του Κυρίου τον ένα επί του άλλου, καρφωμένους με εν και μόνον καρφίον, και τούτο το πράττουν κακώς, κατά μίμησιν κάποιων ζωγράφων της Δύσεως" (Φ. Κόντογλου, οπ.π., σ.174). Από τα χέρια και τα πόδια του Χριστού τρέχουν αίματα, ενώ από την λογχισμένη πλευρά Του αίμα και ύδωρ. 

Η εντύπωση που δίνει ο Χριστός δεν είναι ότι πέθανε, αλλά ότι κοιμάται ("Εξηγέρθη ως ο υπνών Κύριος" - Κοινωνικό Μ. Σαββάτου). Είναι σαν βασιλιάς πάνω στο θρόνο Του (πρβλ. το εξαποστειλάριον του Πάσχα "Σαρκί υπνώσας ως θνητός, ο Βασιλεύς και Κύριος..."). Γι' αυτό και ο καθηγητής Κ. Καλοκύρης παρατηρεί: "…εις το πρόσωπον του Κυρίου πρυτανεύει το βασιλικόν μεγαλείον (το μεγαλείο του συγκρατημένου πάθους)", (Κ. Καλοκύρη, Η ζωγραφική της Ορθοδοξίας, σ.135). Για τον ίδιο ακριβώς λόγο και η πινακίδα με την επιγραφή που υπάρχει πάνω από το κεφάλι του Χριστού γράφει: ΟΒΣΛΤΔΞΣ δηλ. Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ και όχι τα αρχιγράμματα Ι.Ν.Β.Ι. (Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς Ιουδαίων) τα οποία έγραψαν οι ασεβείς σταυρωτές του Κυρίου για να τον χλευάσουν.

Οι δύο ληστές 

Κατά την διήγηση των ευαγγελιστών ο Χριστός σταυρώθηκε ανάμεσα σε δύο ληστές. "Και ο μεν δίκαιος ληστής ευρίσκεται εκ δεξιών του Κυρίου, έχει την όψιν ήμερον και παρακαλεστικήν, βλέποντας προς τον Χριστόν, με μαύρα και ολίγα γένεια, όπως του Χριστού, και με φωτοστέφανον γύρω εις την κεφαλήν Του, όπως οι άγιοι, καθ' όσον εσώθη με την μετάνοιαν, λέγοντας εις τον Χριστόν "Μνήσθητί μου, Κύριε όταν έλθης εν τη βασιλεία σου" (Λουκ. κγ΄ 42). 

Ο δε κακός ληστής, οπού είναι σταυρωμένος εξ αριστερών του Κυρίου, έχει την όψιν ηγριωμένην (αλλού όμως ο Κόντογλου παρατηρεί "ότι εις την Ορθόδοξον εικονογραφίαν ... οι λησταί δεν έχουσι κακούργον όψιν ... ο κακός ληστής εις την σταύρωσιν, παρίσταται νέος αμούστακος ... τούτο φανερώνει το ανεξίκακον, αθεάτριστον και ξένον πάσης ανιέρου εμφάσεως πνεύμα της αγιογραφικής τέχνης" (Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.411)), με μαλλιά ακατάστατα και με το σώμα συστρεφόμενον, φαίνεται δε ωσάν να λέγη εις τον Χριστόν• "Ει συ ει ο Χριστός, σώσον σεαυτόν και ημάς" (Λουκ. κγ΄ 39). Εις πολλάς εικόνας οι λησταί δεν είναι καρφωμένοι εις τους σταυρούς, αλλά μόνον δεμένοι με σχοινιά από τας χείρας και τους πόδας, ο δε αμαρτωλός ληστής εικονίζεται γυρισμένος με την πλάτην" (Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.176).

Η Θεοτόκος από την Σταύρωση στην Μονή Δαφνίου (11ος αι.)

Η Θεοτόκος 

Στα δεξιά του Χριστού στέκεται η Παναγία όρθια ατενίζοντας τον Υιόν της. Με το αριστερό χέρι στο μάγουλό της φαίνεται να συγκρατεί την εκδήλωση του πόνου που την κυριεύει, ενώ το δεξιό χέρι είναι ανοικτό σε σχήμα ικεσίας. Η μορφή της Παναγίας αποπνέει βαθιά πνευματικότητα. Κατά τον Γεώργιο Νικομηδείας (θ΄ αι.) η Θεοτόκος "τω πάθει κοσμίως και ουκ αγενώς προσωμίλει" (Migne, P.G., τ.100, στ. 1485 D). "... θερμοτάτοις μεν κατέλουε δάκρυσιν" (το σώμα του Κυρίου) όμως "πραεία φωνή και συμπαθεστάτοις προσεφθέγγετο ρήμασιν ..." (Γεώργιος Νικομηδείας, οπ.π., στ. 1488). 

Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη την οποία αποτυπώνει ο υμνογράφος της Μ. Παρασκευής σ' ένα απόστιχο των αίνων. Η Παρθένος παρά τω σταυρώ "ανέκραζε γοερώς ... οδυρομένη μητρώα σπλάγχνα ... παρειάς συν θριξί καταξαίνουσα ... και το στήθος τύπτουσα" (Τριώδιο). Αυτή η εκδοχή, ιδιαίτερα προσφιλής στους λαϊκούς θρήνους της Μ. Παρασκευής, θα προσδώσει αργότερα -κυρίως στην Παλαιολόγεια εποχή- έναν αφηγηματικό χαρακτήρα, καθώς οι αγιογράφοι θα παριστάνουν την Παναγία να θρηνεί και στο τέλος να λιποθυμά. 

Όμως οι παραστάσεις αυτές "δεν έχουν τον χαρακτήρα δουλικής μιμήσεως της φυσικής πραγματικότητος - δηλ. αναπαραστάσεως των γεγονότων ον τρόπον εδίδαξεν η Αναγέννησις-, διότι οι ζωγράφοι κατώρθωσαν τον ρεαλισμόν αυτών όλως να εξευγενίσουν και να υποτάξουν εις το γενικώτερον υπερβατικόν κλίμα των συνθέσεών των..." (Κ. Καλοκύρη, Η ζωγραφική της Ορθοδοξίας, σ.139). Η Θεοτόκος πάντως, άσχετα από το μέγεθος της λύπης της, δεν παύει να πιστεύει στη θεότητα του Υιού της, ο οποίος της λέει κατά τον υμνωδό: "Μη εποδύρου μου Μήτερ ... αναστήσομαι γαρ και δοξασθήσομαι" (θ΄ ωδή Κανόνος Μ. Σαββάτου).

Ιωάννης ο Θεολόγος από την Σταύρωση στην Μονή Δαφνίου (11ος αι.)

Ο Ιωάννης ο Θεολόγος

Ο Ιωάννης, νέος αγένειος και σγουρομάλλης, που στέκεται αριστερά του Σταυρού, είναι μορφή πιο ανοιχτή, περισσότερο ανθρώπινη. Η στάση του εκφράζει φόβο και αγωνία, "με γυρτήν την κεφαλήν και με όψιν περιώδυνον, βαστώντας με το δεξιόν χέρι το μάγουλόν του (σε κάποιες παραστάσεις το δεξί χέρι του Ιωάννου είναι στο στήθος του, ενώ σπάνια κρατεί ευαγγέλιο (βλ. την τοιχογραφία της S. Maria Antiqua στη Ρώμη, αλλά και ελεφαντοστό με τη Σταύρωση της Μονής Διονυσίου. Βλ. επίσης την Σταύρωση στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας - περίκλειστο σμάλτο: Γ. Αντουράκη, Χριστιανική Ζωγραφική, σ. 271)), και το αριστερόν αφήνοντάς το να πέση κάτω" (Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.176). 

Ο Ιωάννης στέκει κοιτώντας μπροστά του και όχι τον Χριστό, όπως κάνει η Παναγία. "Διανοείται περισσότερο το Άγιο Πάθος, ενώ αντιθέτως η Παναγία το ζει, πονάει για το παιδί της και γι' αυτό έχει τη διάθεση να κινηθεί προς αυτό, ενώ ο θεολόγος δεν την έχει. Δείχνει μόνο τη διάθεση να στρίψει προς τον Εσταυρωμένο και να αναβλέψει προς αυτόν" (Π.Α. Μιχελή, Η αισθητική της Βυζ. Τέχνης, σ.201). Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι ενώ στις παραστάσεις της Σταυρώσεως ο ευαγγελιστής Ιωάννης εικονίζεται συνήθως απέναντι στην Παναγία, σε μερικές περιπτώσεις ιστορείται μαζί με την Θεοτόκο αριστερά -ως προς τον θεατή- του Εσταυρωμένου.

Ο Εκατόνταρχος από την Σταύρωση του Φώτη Κόντογλου
στον Ναό της Καπνικαρέας 

Ο εκατόνταρχος 

Πίσω από τον Ιωάννη εικονίζεται ο εκατόνταρχος (ο κατά την παράδοση μετέπειτα Άγιος Λογγίνος) με την στρατιωτική του πανοπλία. Ο εκατόνταρχος παριστάνεται σε ανδρική ηλικία με μαύρο στρογγυλό γένι, έχοντας το κεφάλι του σκεπασμένο μ' ένα μαντήλι και γυρισμένο με πίστη προς τον Χριστό, σα να φωνάζει "Όντως ο άνθρωπος ούτος δίκαιος ήν" (Λουκ. 23,47). Το κεφάλι του φέρει φωτοστέφανο (βλ. Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.176). Γιατί εκτός από την αθωότητα του Χριστού, ο εκατόνταρχος ομολόγησε και την θεότητά Του: "αληθώς Θεού υιός ην ούτος" (Ματθ. κζ΄ 55). Αυτήν ακριβώς την ομολογία δηλώνει το υψωμένο σε θέση ευλογίας δεξί χέρι του εκατόνταρχου, στο ύψος του μετώπου του, σα να θέλει να το σταυρώσει.

Ενορία Σφάκας Σητείας (γύρω στα 1500)

Ο Κρανίου τόπος 

Ο Χριστός σταυρώθηκε "εις τον λεγόμενον Κρανίου τόπος, ος λέγεται Εβραϊστί Γολγοθά" (Ιω. ιθ΄ 17). Στην εικόνα λοιπόν της Σταυρώσεως, κάτω από την βραχώδη κορυφή του Γολγοθά, που απεικονίζεται ως σπήλαιο πάνω στο οποίο είναι στημένος ο Σταυρός του Κυρίου, διακρίνεται, μέσα στο σπήλαιο, ένα κρανίο. Πάνω στο κρανίο αυτό στάζει το αίμα που πηγάζει από τα πόδια του Χριστού. Κατά μια αρχαία παράδοση που διασώζει πρώτος ο Ωριγένης, το κρανίο αυτό είναι το κρανίο του Αδάμ, ο οποίος πέθανε και θάφτηκε στον Γολγοθά (βλ. Ωριγένους, Εις το κατά Ματθαίον, ΒΕΠΕΣ 14, 390). 

Την εκδοχή αυτή υιοθετεί και ο ιερός Χρυσόστομος ο οποίος μάλιστα ερμηνεύει και θεολογικά την παράδοση αυτή: "Τινές φασιν εκεί τον Αδάμ τελευτηκέναι και κείσθαι, και τον Ιησούν εν τω τόπω, ένθα ο θάνατος εβασίλευσεν, εκεί και το τρόπαιον στήσαι. Και γαρ τρόπαιον εξήει βαστάζων τον σταυρόν κατά της του θανάτου τυραννίδος" (Ιω. Χρυσοστόμου, Εις το κατά Ιωάννην Ομιλία πε΄, στη σειρά Άπαντα των αγίων πατέρων, τ.75, σ.373). Έτσι το αίμα του Κυρίου καθαρίζει και εκπλύνει τις αμαρτίες του γένους των ανθρώπων, του οποίου γενάρχης υπήρξε ο Αδάμ. 

Εξ άλλου, κατά τον Ι. Αυγουστίνο, το όνομα του γενάρχη, έτσι όπως γράφεται με τα ελληνικά γράμματα ΑΔΑΜ, περιέχει τα αρχικά των σημείων του ορίζοντα (Α-νατολή, Δ-ύσις, Ά-ρκτος, Μ-εσημβρία), πράγμα που σημαίνει ως αυτός εκπροσωπεί όλο το ανθρώπινο γένος ανά τους αιώνες, και επομένως πρώτος δέχεται το λυτρωτικό αίμα του Χριστού που αφορά σε όλους τους ανθρώπους (βλ. Κ. Καλοκύρη, Εορταί δώδεκα, ΘΗΕ, τ.5, στ. 752).

Μονή Μεγάλου Μετεώρου (1483)

Την όλη παράσταση της Σταυρώσεως συμπληρώνουν ο ήλιος και η σελήνη που ζωγραφίζονται δεξιά και αριστερά του Σταυρού αντίστοιχα (στο πάνω μέρος της εικόνας), και αντιπροσωπεύουν τον ορατό κόσμο που έφριξε βλέποντας την Σταύρωση του Δημιουργού. Ζωγραφίζονται δε σε σχήμα ανθρωπίνων προσώπων, "ο μεν ήλιος με χρώμα κόκκινον αιματώδες, η δε σελήνη στακτόχρους, με τας ακτίνας γυρισμένας προς το μέρος του Χριστού, εις σημείον ότι εσκοτίσθησαν κατά την Σταύρωσιν. Εικονίζονται δε και άγγελοι κλαίοντες, πλην και ούτοι περιττεύουν" (Φ. Κόντογλου, Έκφρασις, τ.Α΄, σ.177). Η επιγραφή της εικόνας είναι: Η ΣΤΑΥΡΩΣΙΣ και ιστορείται στον δυτικό τοξωτό τοίχο του ναού ή στο εικονοστάσι πάνω από το τέμπλο μαζί με το δωδεκάορτο.

ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

H Ακολουθία του Νυμφίου την Μεγάλη Τρίτη Εσπέρας (30.04.24), στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού. 

Επιμέλεια βίντεο: Κατερίνα Λεονάρδου. 

ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΝΔΕΕΙΣ – ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ ΤΑ ΠΤΥΧΙΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

mikropragmata

Διαβάζουμε την ….περίεργη είδηση: 

«Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών κατόπιν εισήγησης της Συνέλευσης της Νομικής Σχολής και αφού έλαβε υπόψη τη φοίτηση στη Νομική Σχολή των βραβευθέντων με το Νόμπελ Λογοτεχνίας Οδυσσέα Ελύτη και Γεωργίου Σεφέρη και τη σπουδαία προσφορά τους στη χώρα μας, αποφάσισε σε πρόσφατη συνεδρίασή της ομόφωνα να απονείμει τίτλους πτυχιούχων Νομικής ως δείγμα τιμής για τη σπουδαία προσφορά τους στην τέχνη, τον πολιτισμό και το ελληνικό έθνος». 

Ελύτης και Σεφέρης δεν είχαν πάρει πτυχίο από τη Νομική Σχολή, αλλά, φυσικά, αυτό δεν στάθηκε εμπόριο από το να πάρουν Νόμπελ Λογοτεχνίας. Έτσι, κατέρριψαν, θα λέγαμε, τον «μύθο» του πτυχίου, τουλάχιστον στην εποχή τους. 

Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ο Σεφέρης έκανε μια μεγάλη και σημαντική διπλωματική καριέρα χωρίς πτυχίο Νομικής. Σήμερα αυτό είναι παράνομο, αλλά τότε ήταν άλλες εποχές. 

Αλλά ποια η σημασία της «απονομής» πτυχίου - ….πολύ μετά θάνατον – στους δύο νομπελίστες μας; Πραγματικά καμία! Μάλλον η εν λόγω απόφαση είναι εντελώς ανώφελη. 

Ο Γιώργος Σεφέρης, τέτοιες μέρες πριν 40 χρόνια, στις 16 Απριλίου 1964 (λίγους μήνες μετά το Νόμπελ) αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, ενώ το καλοκαίρι του ίδιου έτους αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τον Ιούνιο του 1965 επίτιμος διδάκτωρ του Πρίνστον. 

Κατόπιν αυτών και πολλών άλλων, τι νόημα έχει η «απονομή πτυχίου» στον ποιητή 53 χρόνια μετά το θάνατό του; Απολύτως κανένα! 

Ο Ελύτης, ήδη ένα χρόνο πριν το Νόμπελ, το 1978, αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Την απονομή του Νόμπελ ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Μεταξύ αυτών και η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης τον Φεβρουάριο του 1980 και τον Νοέμβριο του 1981 επ. διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Το 1987 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (που θέλει τώρα να του δώσει πτυχίο!). 

Ακόμα, τιμητικές διακρίσεις για τον Ελύτη ήταν η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Έδρα Ελύτη» στο Πανεπιστήμιο Ρούτγκερς του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου. 

Τι νόημα έχει, λοιπόν, η «απονομή πτυχίου» στον ποιητή, 30, σχεδόν, χρόνια μετά το θάνατό του; Απολύτως κανένα! 

Ο Νίκος Γκάτσος το 1930 πήγε στην Αθήνα από την Αρκαδία, φοίτησε για δύο έτη στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετά διέκοψε. Πρέπει να του απονεμηθεί πτυχίο, έναν αιώνα μετά την διακοπή της φοίτησής του; 

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης προσπάθησε να γίνει ηθοποιός, ελλείψει όμως γυμνασιακού απολυτηρίου δεν έγινε αποδεκτός από το Εθνικό Θέατρο. Έτσι αφοσιώθηκε στο γράψιμο. Ο Καμπανέλλης έγινε Ακαδημαϊκός! Ίσως ο μοναδικός στην ιστορία της Ακαδημίας Αθηνών χωρίς απολυτήριο Γυμνασίου! Μήπως να τού απονεμηθεί απολυτήριο γυμνασίου μετά θάνατον; Γενικώς, όλη αυτή η «λογική», είναι παράλογη και δεν οδηγεί πουθενά! 

Οι ποιητές δεν έχουν ανάγκη ούτε πτυχία ούτε τιμές μετά θάνατον, πολλές από τις οποίες αρνήθηκαν και εν ζωή. 

Ο Κάλβος, ο Σολωμός και ο Καβάφης, έγραψε ο Σεφέρης, είναι οι τρεις μεγάλοι πεθαμένοι ποιητές μας που δεν ήξεραν ελληνικά! Για πτυχίο ούτε λόγος! 

«Τ’ ανώτερα μαθηματικά μου τα έκανα στο Σχολείο της θάλασσας», έγραψε ο Ελύτης. Αυτή, ίσως, είναι η απάντηση σε πτυχία και τίτλους και ακαδημαϊκά ιδρύματα που θέλουν τυλίξουν τους ποιητές σε μια …κόλλα χαρτί.

"ΥΜΝΟΣ ΑΠΑΣ ΗΤΤΑΤΑΙ" - ΕΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ (ΒΙΝΤΕΟ)

"Ύμνος άπας ηττάται"
Μία εκδήλωση σαν προσευχή

Μια ιδέα της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία θέλησε ένα αναλόγιο για την Μ. Εβδομάδα, με μουσικές του Μπαχ και βυζαντινούς ύμνους μαζί, επιλέγοντας να διαβάσει η ίδια στο πρωτότυπο αποσπάσματα από την υμνολογία των ημερών. 

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά (2014) και ένα χρόνο αργότερα (2015) στην Οικία Κατακουζηνού.
Έψαλε ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος και σουίτες για σόλο τσέλο του Γ.Σ. Μπαχ απέδωσε  η Fabiola Ojeda. 
Στην Οικία Κατακουζηνού η Δάφνη Πανουργιά με τον Πέτρο Μπούρα στο πιάνο, απέδωσαν δύο άριες από τα Κατά Ματθαίον Πάθη του Bach.
Παραθέτουμε τα βίντεο από τις δύο εκδηλώσεις.

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδήλωσης στην Οικία Κατακουζηνού εδώ. 

Ο ΣΤΥΓΕΡΩΤΑΤΟΣ ΜΟΣΧΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΥΠΕΡΜΑΧΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η Ρωσική Εκκλησία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται ότι «εξαιτίας των νέων κραυγαλέων περιστατικών πιέσεως που ασκείται στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, την ιεραρχία της, τον ευαγή κλήρο, τις κοινότητες και ιερές μονές, ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος απέστειλε στις 27 Απριλίου 2024 επιστολές στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, σε ομάδα θρησκευτικών προσωπικοτήτων και απευθύνθηκε επίσης στους εκπροσώπους διεθνών οργανισμών». 

Οι διώξεις των θρησκευόμενων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας «προσλαμβάνουν χαρακτηριστικά ολοκληρωτικής αντιθρησκευτικής τρομοκρατίας, που περιλαμβάνει το κλείσιμο ιερών ναών και μονών, τις παράνομες διώξεις κληρικών και λαϊκών, τις εξωδικαστικές τιμωρίες, καθώς και το κλείσιμο ενημερωτικών πόρων, οι οποίοι αποκαλύπτουν την αλήθεια για τις διώξεις», σημείωσε ο Πατριάρχης Κύριλλος. 

Προφανώς ο στυγερώτατος Μόσχας Κύριλλος «άκων προφητεύει», ως ο Καϊάφας: «συμφέρει υπέρ του λαού [της «Αγίας Ρωσίας»] ένα απολέσθαι [την πολύπαθη Ουκρανία]». 

Ως υποκριτής, απ’ αυτούς που στηλίτευσε ο Κύριος, δεν βλέπει το δοκάρι στο μάτι του. Επί δύο και πλέον χρόνια, ο εκλεκτός του Πούτιν, σφυροκοπά ανελέητα την Ουκρανία, με τις ευλογίες του. Καταστρέφει την χώρα και δολοφονεί τον ουκρανικό λαό και ο Μόσχας Κύριλλος …ενδιαφέρεται ακόμα για το πώς θα κρατήσει την επιρροή του στην εκκλησιαστική δομή που είναι υποχείριο του. Παιδιά και άμαχοι αυτής της δομής έχουν πέσει θύματα της ρωσικής θηριωδίας και ο Μόσχας Κύριλλος «διαμαρτύρεται» (sic), γιατί η κυβέρνηση της Ουκρανίας προσπαθεί να εντοπίσει και να απομονώσει τους ρώσους πράκτορες – προδότες κληρικούς της υπό τον Μόσχας εκκλησίας του Ονουφρίου. 

Διαμαρτύρεται για διώξεις κληρικών ο Μόσχας Κύριλλος, όταν ο ίδιος διώκει πάραυτα όποιον τολμήσει να εκφράσει την παραμικρή διαφωνία στην φιλοπολεμική πολιτική του. Αυτοί οι κληρικοί καταφεύγουν – πού αλλού; - στο ωμοφόριο του Οικουμενικού Πατριάρχου. 

Στις επιστολές στους επικεφαλής και εκπροσώπους των διεθνών οργανισμών ο στυγερώτατος Μόσχας Κύριλλος παρακάλεσε «να δώσουν προσοχή στα ως άνω περιστατικά κραυγαλέας καταπατήσεως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία και να καταβάλουν προσπάθειες για την προστασία του δικαιώματος για την ελευθερία του θρησκεύεσθαι των πιστών και των κοινοτήτων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας». ΑΥΤΟΣ που δεν αναγνωρίζει ανθρώπινα δικαιώματα καθώς θεωρεί ότι το ιδεολογικό υπόβαθρο τους αποτελούν η Αναγέννηση, ο Προτεσταντισμός, η εβραϊκή φιλοσοφία, ο Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση, που στην ουσία συνιστούν γι’ αυτόν έναν ειδωλολατρικό ανθρωποκεντρισμό. Μέσω του θεσμού της διεθνούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζει ότι προωθείται και προπαγανδίζεται η αμαρτία και ιδιαίτερα η ομοφυλοφιλία, οι εκτρώσεις, η ευθανασία και λοιπά. 

Τολμά να διαμαρτύρεται ο Μόσχας Κύριλλος στην Δύση, την οποία συνεχώς κατακεραυνώνει ως «πόρνη της Βαβυλώνος», σε αντίθεση με την «αγία Ρωσία» του που κρατά τις «παραδοσιακές αξίες». 

Ο Μόσχας Κύριλλος ξεπερνάει σε υποκρισία και τους φαρισαίους του Ευαγγελίου! «Δια τούτο λήψεται περισσότερον κρίμα».

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΟΝΑΣ ΓΙΑ "ΤΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΚΑ" ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ

Στο πρόσφατο τεύχος του ιστορικού περιοδικού «Οδός Πανός» (τχ. 202, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2024), ο εκδότης του περιοδικού και ποιητής Γιώργος Χρονάς, παρουσιάζει (σελ. 126) με δέκα λέξεις «Τα Χατζιδακικά» του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου: 

Η αναφορά του έχει ως εξής: 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος: Τα Χατζιδακικά, Αθήνα 2023, σελ. 196. Σπάνια μελέτη από τον Π.Α.Α. για τον Χατζιδάκι. Εκλεκτές γνώσεις. Γραφή. Μπράβο. 

Ο ποιητής Γιώργος Χρονάς υπήρξε φίλος και συνεργάτης του Μάνου Χατζιδάκι. Ως εκ τούτου η γνώμη του έχει βαρύνουσα σημασία.

Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ Ν. ΨΥΧΙΚΟΥ ΧΟΡΟΣΤΑΤΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΣΠΙΩΝ ΠΑΥΛΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

Η Ακολουθία του Νυμφίου την Κυριακή των Βαΐων Εσπέρας (28 Απριλίου 2024), στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Θεσπιών κ. Παύλου. 

Βίντεο - επεξεργασία: Κατερίνα Λεονάρδου. 

"ΕΑΡΙΝΟΙΣ ΑΝΘΕΣΙΝ" ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

Το Σάββατο του Λαζάρου, 27 Απριλίου 2024, το βράδυ, πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού μία μοναδική συναυλία χορωδιακής μουσικής, με τον τίτλο 'Εαρινοίς άνθεσιν". 

Η χορωδία Εκπαιδευτικών Choremus, υπό την διεύθυνση της μαέστρου Φαίδρας Γιαννέλου και η χορωδία Ολγάρυθμος, υπό την διεύθυνση της Όλγας Αλεξοπούλου, ερμήνευσαν ξεχωριστά έργα ελλήνων και ξένων συνθετών, στο πνεύμα των ημερών. Συγκεκριμένα ερμήνευσαν έργα των: 

• A. Antonov • G. Faure • K Jenkins • M. Lauridsen W.A.Mozart • E.Whitacre • S. Rachmaninov • P.I. Tchaikovsky • Μ. Αδάμη • Μίκη Θεοδωράκη • Θ. Παπακωνσταντίνου και • Σ. Σπανουδάκη. 

Σολίστ: Αγγελική Τσακίρη 

Πιάνο: Ιουλία Τζανετουλάκου 

Βιολί Ι: Μαριάνθη Καράγιαννη 

Βιολί ΙΙ: Αλεξάνδρα Νούσια 

Βιόλα: Φαίδων Βρυνιώτης 

Βιολοντσέλο: Μαρία Μαζαράκη-Αινιάνος 

Κοντραμπάσο: Γιώργος Ρούλος. 

Την συναυλία, η οποία προσήλκυσε πολύ κόσμο, προλόγισε καταλλήλως ο προϊστάμενος του Ναού, αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκης. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο της συνυαλίας που επιμελήθηκε η Κατερίνα Λεονάρδου και σχετικό φωτογραφικό υλικό.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΑΝΘΙΑ ΡΕΜΠΟΥΤΣΙΚΑ ΤΗΝ Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΤΗΝ ΕΡΤ3

Την Μ. Παρασκευή, 3 Μαΐου 2024, στις 5 το απόγευμα, στην ΕΡΤ3 και στην εκπομπή «Art week» η Λένα Αρώνη συναντά τη σπουδαία συνθέτρια Ευανθία Ρεμπούτσικα μέσα στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Νέο Ψυχικό, η οποία μοιράζεται τις σκέψεις της αναφορικά με την πίστη, την αγάπη, τη συγχώρεση, τις δοκιμασίες της ζωής, την προδοσία, την ελπίδα.. Μία καθηλωτική εκπομπή καθώς η Ρεμπούτσικα «δένει» μελωδίες δικής της σύνθεσης με ψαλμούς σε συνδυασμό με τον ήχο από το συγκινητικό κανονάκι.

Κανονάκι: Πάνος Δημητρακόπουλος

Ψάλτης: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ (ΒΙΝΤΕΟ)

Αφήγηση των γεγονότων της Ανάστασης του Λαζάρου και της Κυριακής των Βαΐων, από τον Αρχιμανδρίτη Μιχαήλ Σταθάκη, Αρχαιολόγο - Θεολόγο, Προϊστάμενο του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Ν. Ψυχικού. 

Μία παραγωγή του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών. 

 

ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ (ΒΙΝΤΕΟ)

Κυκλοφορεί ήδη ο δεύτερος τόμος της σειράς "Τα Βιβλία Των Άλλων ΙΙ, Έλληνες Στοχαστές" (εκδόσεις Καστανιώτη). με κριτικά κείμενα του μεγάλου Κωστή Παπαγιώργη.  

Εισαγωγή - Επιμέλεια Δημήτρης Καράμπελας. 

Εξώφυλλο: Μάρια Μπαχά. 

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος εγκαινίασε την Τετάρτη 10 Απριλίου 2024, στον Πύργο Βιβλίων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τον κύκλο εκδηλώσεων «Λόγος 14» που επιμελείται ο Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, Σταύρος Ζουμπουλάκης. 

Η πρώτη εκδήλωση είχε τίτλο "Κωστής Παπαγιώργης (1947-2014). Δέκα χρόνια από τον θάνατό του". 

Μια πολύ σημαντική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή και την έκδοση του δεύτερου τόμου της σειράς "Τα βιβλία των άλλων", ο οποίος περιλαμβάνει πρώιμα και ύστερα δοκίμια ή κριτικά σημειώματα του Κωστή Παπαγιώργη για σημαντικούς Έλληνες στοχαστές που «εφηύραν τον εαυτό τους» εντός και εκτός Ελλάδoς – ανάμεσά τους o Ζήσιμος Λορεντζάτος, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Κώστας Αξελός, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Στέλιος Ράμφος. Με μια σπάνια θυμική εμπλοκή, ο Παπαγιώργης συζητά κομβικά έργα της σύγχρονης σκέψης –όπως Το χαμένο κέντρο, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, Το Πρόσωπο και ο Έρως ή Η κριτική της μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη, Πελεκάνοι Ερημικοί, δίνοντας παράλληλα τη δική του απάντηση στα κρίσιμα πνευματικά ερωτήματα που τα εξέθρεψαν. 

Τιμώντας τη μνήμη του σπουδαίου δοκιμιογράφου, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, η εκδήλωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης εστίασε σ' αυτή τη συνομιλία του Παπαγιώργη με τα παραπάνω ξεχωριστής σημασίας έργα. 

Ομιλητές: 

- Δημήτρης Καράμπελας, Ιστορικός του Δικαίου, Δοκιμιογράφος 

- Φώτης Βασιλείου, Συγγραφέας, Επίκουρος Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου 

- Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. 

Οι ομιλητές ήσαν όλοι καίριοι και ουσιαστικοί. Μπήκαν στο βάθος της σκέψης του Παπαγιώργη, προσπαθώντας να αναδείξουν την κριτική του σκέψη σε σχέση με τα έργα των ελλήνων στοχαστών που τον απασχόλησαν. 

Παραθέτουμε το βίντεο της εκδήλωσης. 

    

Τα βιβλία των άλλων II

Περιεχόμενα

Εισαγωγή 

Ζήσιμος Λορεντζάτος 

Χρήστος Μαλεβίτσης 

Χρήστος Γιανναράς 

Στέλιος Ράμφος 

Κορνήλιος Καστοριάδης 

Κώστας Αξελός 

Παναγιώτης Κονδύλης 

Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος 

Σταύρος Ζουμπουλάκης 

Ιωάννης Ζηζιούλας 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 

Οργή Θεού (Μια πολιτική ανάγνωση της Βίβλου) 

Μια επιστολή του Χρήστου Γιανναρά στον Κωστή Παπαγιώργη

Ο Κωστής Παπαγιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώριο Υπάτης. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Παραλία Κύμης, όπου υπηρετούσε ως δάσκαλος ο πατέρας του, και εν συνεχεία στην Αθήνα (Χαλάνδρι), στη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι (1968-1975) και πάλι στην Αθήνα (Εξάρχεια). 

Εξέδωσε μια σειρά δοκιμίων εμπνευσμένων από την κλασική αρχαιότητα και από τον βίο του σημερινού καθημερινού ανθρώπου, καθώς και έργα που αφορούσαν έμμεσα ή άμεσα το φρόνημα του Νεοέλληνα. Επίσης επιδόθηκε με αξιοζήλευτη δεινότητα στις μεταφράσεις σημαντικών φιλοσόφων και διανοητών (μεταξύ άλλων Σαρτρ, Σιοράν, Ντεριντά, Ρικέρ, Κίρκεγκωρ, Φουκώ, Λεβινάς). 

Στις Εκδόσεις Καστανιώτη ήταν διευθυντής των σειρών «Ελάσσονα Φιλοσοφικά», «Μείζονα Φιλοσοφικά» και «Μέγιστα Φιλοσοφικά». Παλαιότερα διηύθυνε στις Εκδόσεις Ροές τη φιλοσοφική σειρά «Δοκίμια». Συνεργάστηκε με περιοδικά (Πλανόδιον, Αθηνόραμα, Το Δέντρο, Αντί κ.ά.), εφημερίδες (Lifo, Επενδυτής, Κόσμος του Επενδυτή και παλαιότερα Απογευματινή), καθώς και με πόρταλ στο διαδίκτυο (matrix24.gr και Protagon). 

Το 2002 τιμήθηκε με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μαρτυρίας-Χρονικού για το βιβλίο του Κανέλλος Δεληγιάννης. Ήταν παντρεμένος με τη Ράνια Σταθοπούλου. 

Έφυγε από τη ζωή στις 21 Μαρτίου 2014.