Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2017

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ SOCIAL MEDIA ΣΤΗΝ ATHENS VOICE


ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΤ. ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ 
Ίσως δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει αλλά ένας από τους μεγαλύτερους θεράποντες των social media είναι η Εκκλησία! Και εδώ ο όρος ας εκληφθεί με την στενή, τρέχουσα έννοια, ήτοι τους κληρικούς όλων των βαθμίδων και διάφορους εκκλησιαστικούς οργανισμούς.
Στο facebook και στο twitter – για να περιοριστούμε στα πιο δημοφιλή – είναι κατακλυσμιαία η παρουσία κληρικών και μοναχών. Το ενδιαφέρον είναι, φυσικά, κυρίως η θεματολογία.
Πνευματικές νουθεσίες, πνευματικές – ας τις πούμε έτσι – συζητήσεις, σκέψεις (ως επί το πλείστον «θετικές»), προσευχές, ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου, κυκλοφορούν εν αφθονία στις σχετικές σελίδες. Μάλιστα ένας ιερέας έβγαλε σε βιβλίο το υλικό του στο fb και πωλείται σα ζεστό ψωμάκι. Και τίθεται το ερώτημα: Ασκείται ποιμαντική από το facebook; Προφανώς και όχι. Η ποιμαντική προϋποθέτει προσωπική σχέση. Στα social media τα πράγματα είναι απρόσωπα εν πολλοίς (παρά την …ειρωνεία του «φίλου» στο fb) και η φύση του μέσου δεν αντέχει σοβαρή ποιμαντική. Άρα αυτό που ασκείται από τους ιερείς είναι καθοδήγηση. Και τα social media προσφέρονται για καθοδήγηση.
Μια ατάκα, ένα tweet, μια «πνευματική» οδηγία, είναι ικανά για να πάρει φωτιά το διαδίκτυο. Χιλιάδες likes, σχόλια υπερεκχυλιζούσης συναισθηματικότητας, εκατοντάδες κοινοποιήσεις, με ένα λόγο «χαλάει ο κόσμος». Και ο ιερωμένος – γέροντας καθίσταται αδιαφιλονίκητος γκουρού των social media. Μια ανάρτησή του κάνει τα πλήθη να παραληρούν.
Παράλληλα, βλέπει κανείς στο fb ιερείς να πίνουν καφέ, με συναδέλφους τους κληρικούς ή φίλους λαϊκούς, να κάνουν αναρτήσεις από εντατικές νοσοκομείων όπου νοσηλεύονται οι ίδιοι (sic), να φωτογραφίζονται εντός ναού, εκτός ναού, να μας ενημερώνουν κάθε λεπτό πού βρίσκονται, τι κάνουν και πολλά άλλα απίθανα!
Ποια η ανάγκη των κληρικών να εκφράζονται στα social media ως «κοινοί θνητοί»; Έχουν βέβαια κάθε δικαίωμα, είναι άνθρωποι της εποχής τους, αλλά τίθεται ένα θέμα: υπάρχουν όρια λόγω ιεροσύνης ή όχι; Έχουμε σκεφτεί μήπως το μυστήριο της ιεροσύνης κινδυνεύει σοβαρά από τα social media;
Κατά καιρούς κάποιοι αρχιερείς έχουν δώσει οδηγίες στους ιερείς της Μητροπόλεώς τους για τη χρήση του facebook, θεωρώντας πως το πράγμα έχει «ξεφύγει».
Ο Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας Γαβριήλ σε σχετική εγκύκλιό του προς τους ιερείς της περιφερείας του σημειώνει ότι δεν θέλει να προβεί σε «ενέργειες αποκλεισμού» από την διαδικτυακή παρουσία των κληρικών του, αλλά τονίζει μεταξύ άλλων: «Δέν δυνάμεθα νά χρησιμοποιοῦμε τά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης χωρίς ἐκκλησιαστική συνείδηση καί συνάμα χωρίς ἐκκλησιαστικό φρόνημα. Δίνουμε μαρτυρία Ἐκκλησίας καί ὄχι ἀλλότριων χώρων». Τώρα θα πρέπει να ορίσουμε τι σημαίνουν σήμερα οι όροι «εκκλησιαστική συνείδηση» και «εκκλησιαστικό φρόνημα», και πώς μπορούν να αποτυπωθούν στην χρήση των social media από τους ιερείς.
Ο Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας επισημαίνει σωστά ότι απαιτείται η αρετή της διάκρισης και ότι «χρειάζεται κατανόηση ἀπό μέρους μας καί συνεχῆ ὑπενθύμιση ὅτι οὔτε αὐτόκλητοι σωτῆρες εἴμαστε οὔτε ἡ ἄρχή καί τό τέλος τῆς ἐκκλησίας, γιά αὐτό καλό θά εἶναι νά μήν ἀναλωνόμαστε σέ διαδικτυακές μεγαλορητορίες καί ἀτέρμονες κριτικές πού περισσότερο ἐγωισμό καί ἐπαρση μᾶς προσδίδουν παρά ἐκκλησιαστική παρρησία». Ποιος όμως διδάσκει στους σημερινούς ιερείς την διάκριση; Όχι με λόγια, αλλά κυρίως με πράξεις. Η αδιακρισία είναι το κατ’ εξοχήν συστατικό των social media, αλλά και το κύριο χαρακτηριστικό της Εκκλησίας στις μέρες μας.
Πρωτοσύγκελλος Μητροπόλεως ζήτησε από τους ιερείς να προσέχουν που… φωτογραφίζονται και κυρίως να μην προχωρούν στην δημόσια ανάρτηση των φωτογραφιών αυτών και να απενεργοποιήσουν τους προσωπικούς τους λογαριασμούς στο… facebook. Το αίτημα του Πρωτοσυγκέλλου προκάλεσε την αντίδραση ιερέα που ανέφερε: «έχω περισσότερους από 3.000 “φίλους” στο facebook», για να πάρει την εξής “πληρωμένη” απάντηση: «Στο facebook έχεις 3.000 “φίλους" αλλά στην Ενορία σου δεν μαζεύεις ούτε 30 πιστούς».
Σημαντικό ζήτημα για την διοικούσα Εκκλησία είναι η παρουσία μοναχών στο fb. Οι μοναχοί υποτίθεται πως απαρνούνται τα του κόσμου. Άρα και τις τρέχουσες (διάβαζε εφήμερες) πρακτικές του κόσμου. Επομένως, θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι μοναχισμός και social media είναι πράγματα εντελώς ασύμβατα.
Τα social media σίγουρα δυναμιτίζουν την εσωτερική ζωή της Εκκλησίας, καθώς αναπαράγονται κουτσομπολιά, εκτοξεύονται …βολές, βγαίνουν στην επιφάνεια ζηλότυπες καταστάσεις κ.ο.κ. Το πρόβλημα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με εγκυκλίους ή προτροπές.
Η ματαιοδοξία και η ματαιολογία – για να μην αναφερθούμε στη φωτολαγνεία – κυριαρχούν στις αναρτήσεις των κληρικών στο διαδίκτυο. 
Η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι αναστρέψιμη, αφού η διοικούσα Εκκλησία δεν μπορεί ακόμα να προφέρει σωστά την πραγματικότητα σε σχέση με το φαινόμενο. Άρα, τα social media θα είναι το βήμα και κάθε …πικραμένου κληρικού.

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Υπέροχο κείμενο, αληθινό....

Τι να πει κανείς και για τους επισκόπους που τρέχουν με φωτογράφους από πίσω τους σε ΟΛΕΣ τις λειτουργίες και πανηγύρεις;;;

Έχει παραγίνει το κακό....

Α. Ι. Καλαμάτας είπε...

Αγαπητέ κ. Ανδριόπουλε, εξαιρετικό το άρθρο σας. Το ερώτημα, όμως, καίριο: ποιός ακούει; Διαβάζοντας τις σκέψεις σας Θυμήθηκα τον ακριβό λόγο του Ζήσιμου Λορεντζάτου, ο οποίος έλεγε: «Τι σκάνδαλα στον κλήρο, τι σκάνδαλα στο λαό, σκάνδαλα δικά μας είναι και τα δύο, σκάνδαλα του κόσμου τούτου». Ανέτρεξα στο βιβλίο του Collectanea και βρήκα το απόσπασμα στην καταγραφή του. Την παραθέτω ολόκληρη, έχει την αξία της, νομίζω: «Η Εκκλησία είναι κλήρος και λαός. Όπως μέσα στο λαό υπάρχουν παλιάνθρωποι, έτσι και μέσα στον κλήρο υπάρχουν παλιάνθρωποι. Για τούτο βαφτιστήκαμε Χριστιανοί: για να έχομε τη δυνατότητα να δοκιμάσομε (αν θέλομε) να πάψομε να είμαστε παλιάνθρωποι ή μοναχά άνθρωποι αμαρτωλοί. Κάθε φορά που ακούω σκάνδαλα στον κλήρο (των ημετέρων αμαρτημάτων) προσπαθώ να μην κάνω διάκριση από σκάνδαλα που ακούω στο λαό (των του λαού αγνοημάτων). Η Εκκλησία είναι αυτή που στεγάζει και τα μεν και τα δε, μια που στην Ελλάδα όλοι οι κάτοικοι είναι Ορθόδοξοι. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μάς στεγάζει όλους, με τα ελαττώματά μας ή τις παλιανθρωπιές μας – και τα προτερήματά μας, αν έχομε – αλλά και με την υποσχεμένη δυνατότητα να πάψομε αποτελεσματικά να είμαστε παλιάνθρωποι ή μοναχά άνθρωποι αμαρτωλοί και να επωφεληθούμε (αν θέλομε) από το θεοτικό αμέτρητον έλεος. Τι σκάνδαλα στον κλήρο, τι σκάνδαλα στο λαό, σκάνδαλα δικά μας είναι και τα δύο, σκάνδαλα του κόσμου τούτου. Πως έλεγε ο Πλάτωνας; Αιτία ελομένου, θεός αναίτιος». ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ, (2009), Collectanea, Αθήνα: Δόμος, σ. 94 [192].

Με την εκτίμησή μου
Α. Ι. Καλαμάτας

Ανώνυμος είπε...

Kε Ανδριοπουλε ενεθυμηθην ενα αρθρο εις το οποιο ανεφεροντο ολοι οι λεγομενοι "κυκλευτες".(αρθρο καθηγητου της Θεοόγιας)Στην εποχη μας ο αναχωρητισμος με τις τεραστιες στρεβλωσεις που εχει επιφερει στην βιβλικη θεωρηση του Θεου της ζωης κλπ αναγκαστικα θα εκφραστει δια του "κυκλισμου".Παντα ετσι εκανε.Απλως τωρα και διαδικτυακως. Δυστυχως οταν υπερβατιζεις αντι να (υπερ)βατευεις ετσι γινεται. Θορυβεις δηλαδη "ησυχαστικως".

Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας είπε...

Κύριε Ανδριόπουλε, στο σχόλιό μου υπάρχει ένα λαθάκι, εκ παραδρομής, lapsus calami... Η λέξη "Θυμήθηκα" ας αποκατασταθεί επί το ορθόν: "θυμήθηκα".

Με την εκτίμησή μου.

Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας

Ανώνυμος είπε...

Άφσε μπρε τους ανθρώπους να βλέπουμε και τίποτα! Πώς θα την βγάλωμε αλλιώς;...

Ανώνυμος είπε...

Η ποιμαντική στην Ελλάδα είναι έτσι κι αλλιώς χείριστης ποιότητας. Σκόρπια ασύνταχτα λόγια μεταξύ θρησκευτικού εθνικισμού, αθεολόγητου θρησκόληπτου χριστιαστιανισμού και ό,τι του κατέβει του κάθε ενός. Επομένως είτε διαζώσης είτε ιντερνετικά μηδέν το αποτέλεσμα. Το ποίμνιο σκορπάει αλλά ας είναι καλά το σύνταγμα της κρατούσης θρησκείας ... Για γέλια και για κλάματα πρόσφατη ομιλία ευαίσθητου κληρικού που εθνικά συγκινεί το διαδίκτιο. Χειρότερα δεν ξέρω αν γίνεται πάντως αυτοί περνιούνται για μελίρρυτοι ποταμοί σοφίας. Που να καταλάβουν οι άνθρωποι πως μορφωτικά ανήκουν πια στα αποκάτω στρώματα της κοινωνίας. Κατά συνέπεια η συντήρηση οπαδών είναι το μόνο που τους απομένει.

Ανώνυμος είπε...

διαδίκτιο=διαδίκτυο

Ανώνυμος είπε...

248 οτι κατεβαινει του καθενος ειναι ακριβως αυτο που συμβαινει. Εγω προ ολιγου σε αρθρο περι της γεννησεως της Θεοτοκου διαβασα οτι μετα τη γεννηση του Χριστου(μαλλον) δεν υπαρχει πλεον αναγκη για σαρκικη γεννεση!!!! ο Παισιος και παισιοπληκτοι: ο Αγ Ιωακειμ δεν εννιωσε ηδονη(!) κι ετσι ηθελε ο Θεος(το ξερε Παισιος αυτο οπως κσι τα υπολοιπα καλοπαιδα της πατερικης "θεολογιας") ετσι λεει ηθελε ο Θεος να κανουν οι ανθρωποι παιδια!!!Σε αλλο αρθρο(!) επι τη μεταμορφωσει διαβασα οτι το καθ ομοιωσιν ειναι (sic) η μεταβαση απο τον παραδεισο στη..βασιλεια του Θεου δηλ. η ..εξοδος απο τον παραδεισο. Για μετα θανατον λενε οτι θα νσι η ζωη μας ενας ..κοσμος ..σιωπης!!(sic). αλλοι (πιο προοδευτικοι!) ο γαμος λεει ειναι εις τον αιωνα αλλα μονο..ως σχεση(τα σωματα δε ..θα συμμετεχουν μανιχαιστικω τω τροπω παντα). λοιπον ανεφερα μερικα κσι φυσικα δεν λειπει το..ξανθον γενος κι ο κοσμας ο αιτωλος κλπ και κατα περιπτωση η νεα εποχη ο αντιχριστος και τα σχετικα. Ειναι γισ κλαματα η κατασταση αλλα λαβετε υποψη σας τη ρηση του μπερντιαεφ(μετα πολλης χαρας την εκανε):η "ορθοδοξια" ειναι η κατ εξοχην μοναστικη θρησκεια. Οι ανθρωποι το λενε μονοι τους. Εμεις τι χρωσταμε.

Ανώνυμος είπε...

Κε Ανδριοπουλε ασφαλως θα συζητηθει η αποφαση της ΙΣ να ζητειται η εγκριση της προκειμενου περι επισκεψεως των αγιορειτων.Φρονω οτι ειναι στη σωστη κατευθυνση ως πρωτο βημα τουλ. περιορισμου των "κυκλευτων". Αραγε θα επιδειξει αντιστοιχο σθενος και δια το διαδικτυο? Και πως αραγε θα απαντησει οταν οι ιδιοι προερχονται εκ της ταξεως των μοναχων εις την γνωστην προπαγανδιστικην θεσιν οτι "ο μοναχισμος κρατει το πλαισιο της εκκλησιας"?. Θεσις που εν τη αφροσυνει της διαλαλει οτι η εκκλησια δεν δυναται να το διακρατησει διαφορετικως, παρα καταφευγουσα εις τον αναχωρητισμον ( οστις μετα τον τριτον αιωνα εμφανιζεται)

Related Posts with Thumbnails