Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ "ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ" ΤΟΥ ΜΑΛΕΡ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΑ ΣΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ

Η αφορμή για μια εκδήλωση τέτοιες μέρες (24 Ιουλίου 1994) και κατόπιν για την έκδοση (1996) Τρία κείμενα για τον Gustav Mahler, ήταν μια επέτειος που περνάει απαρατήρητη ακόμα κι απ΄ τους ειδικούς: 100 χρόνια από την ολοκλήρωση της Δεύτερης Συμφωνίας του Μάλερ, την επονομαζομένη “Της Αναστάσεως” (25 Ιουλίου 1894). Για τη Συμφωνία τόσο στην εκδήλωση όσο και στο βιβλίο μας, των τριών, είπε και έγραψε αναλυτικά η μουσικολόγος Έφη Παπανικολάου, ακριβή φίλη που διαπρέπει στην Αμερική. Την Συμφωνία την είχα ακούσει ζωντανά στο παλιό Παλλάς, γύρω στο 1990-91, με τη Συμφωνική και τη Χορωδία της ΕΡΤ. Από τις σπάνιες στιγμές της μουσικής ζωής της Αθήνας τότε. Αυτά και άλλα πολλά με συνδέουν με την Δεύτερη του Μάλερ, οπότε ευλόγως έσπευσα να την ακούσω χθες στο Ηρώδειο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών - στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών - υπό την διεύθυνση του νέου αρχιμουσικού της Βασίλη Χριστόπουλου, αναμφισβήτητα ταλαντούχου μαέστρου. Η επιλογή είχε να κάνει φυσικά και με το έτος Μάλερ (100 χρόνια από το θάνατό του). Θεωρώ, όμως, ότι ήταν και για τον Βασίλη Χριστόπουλο μια πρόκληση, στο ξεκίνημά του με την ΚΟΑ. Συνέπραξαν: η διάσημη μεσόφωνος Δάφνη Ευαγγελάτου, η σοπράνο Σοφία Κυανίδου, η Κρατική Χορωδία της Λετονίας και η χορωδία της ΕΡΤ. Ο Β. Χριστόπουλος αναμετρήθηκε μ' ένα μεγαλειώδες έργο. Δεν ήταν εύκολο. Τα κατάφερε σε γενικές γραμμές, αλλά ο Μάλερ απαιτεί χρόνο για να μπει κανείς στο πνεύμα του. Με δεδομένο ότι υπάρχουν “Μαλερικές ορχήστρες” και μαέστροι ειδικευμένοι στον Μάλερ – ένας απ΄αυτούς ήταν και ο μεγάλος Δημήτρης Μητρόπουλος που συνέβαλε τα μέγιστα στη διάδοση του Συμφωνικού έργου του συνθέτη – η ΚΟΑ δεν είναι έτοιμη ακόμα να διεισδύσει σ' ένα κόσμο καταιγιστικών μουσικών ιδεών, όπως αυτός του Μάλερ. Απαιτείται εντρύφηση και τριβή. Επιμονή στη λεπτομέρεια και σμίλεμα του μουσικού χρόνου. Η Δάφνη Ευαγγελάτου, ίσως και λόγω της γερμανικής της παιδείας, ερμήνευσε αβίαστα το μέρος της, δίνοντάς μας να καταλάβουμε την ιερότητα του κειμένου, αλλά και ότι η γραφή του συνθέτη δεν είναι ένας μουσικός σχολιασμός του κειμένου, αλλά γίνεται η προέκταση της μουσικής σύνθεσης. Το ίδιο το κείμενο γίνεται ο φορέας της περαιτέρω μουσικής σκέψης. Ανάλογα και τα ορχηστρικά μέρη έχουν το καθένα ένα γερό μουσικό και ταυτόχρονα πνευματικό επίπεδο. Άλλωστε η Ανάσταση από μόνη της, δηλαδή το περί ζωής και θανάτου ζήτημα, με προέκταση τη Λύτρωση, απαιτεί προσέγγιση “αναστάσιμη”, πέρα από τα φαινόμενα. Ακόμα και το δεύτερο μέρος της Συμφωνίας, ένα χαριτωμένο ανάλαφρο βαλς, στο χαρακτηριστικό ρυθμό των τριών τετάρτων, και, παράλληλα μια αντιπροσωπευτική βιεννέζικη μελωδία που ξεδιπλώνεται στα βιολιά, δεν μας μετέφερε – εννοώ την ερμηνεία της ΚΟΑ - στο κλίμα του Μάλερ, αυτό της ανεμελιάς, της νοσταλγίας, αλλά και της αυταπάτης! Ήταν διεκπεραιωτικό, θα έλεγα, χωρίς το βάθος της αναπόλησης της νεανικής αθωότητας του ήρωα. Όλα τα παραπάνω, άκρως τηλεγραφικά, δεν μειώνουν την αξία του εγχειρήματος. Ελπίζω ο Βασίλης Χριστόπουλος να μας προτείνει μια νέα ΚΟΑ, με δυναμισμό και προοπτική. Και αρκετό Μάλερ! Παραθέτω εδώ ένα βίντεο με μικρό απόσπασμα της 2ης Συμφωνίας στην κατά Κλαούντιο Αμπάντο εκδοχή της. Για τη συναυλία της ΚΟΑ στο Ηρώδειο διαβάστε και την κατατοπιστικότατη παρουσίαση της Μαρίας Κοτοπούλη στα Παραθέματα Λόγου, που επιμελείται ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας.